هر آنچه باید در مورد داروی ایباندرونیک اسید بدانید
موارد مصرف و عوارض جانبی ایباندرونیک اسید
ایباندرونیک اسید (Ibandronie Acid) با نام تجاری برای کاهش صدمه به استخوان در بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان و یا سرطان استخوان و نیز برای کاهش سطح کلسیم خون در شرایطی که میزان کلسیم خونی بالاست (در شرایطی که ناشی از سرطان باشد) به کار می‌رود.
هنگامی که ایباندرونیک اسید برای درمان پوکی استخوان به کار رود تنها برای زنانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که دوران قاعدگی قرار داشته باشند. در پوکی استخوان، استخوان‌ها ضعیف و شکننده شده و احتمالاً شکستن آن‌ها بالا می‌رود. در طی زندگی بافت‌های قدیمی استخوان با بافت‌های جدید جایگزین می‌شوند.
پس از سن ۳۵ سالگی، تراکم استخوان کمتر می‌شود. دلیل آن این است که سلول‌های قدیمی استخوان سریع‌تر از بین می‌روند در حالی که فرایند نوسازی کندتر انجام می‌شود. به دلیل آنکه تغییرات هورمونی در یائسگی، زنان بیشتر از مردان در خطر پوکی استخوان قرار دارند. ایباندرونیک اسید با کاهش سرعت از بین رفتن بافت‌های قدیمی از کاهش تراکم استخوان جلوگیری می‌کند.
ایباندرونیک اسید برای درمان بیماری‌های مرتبط با سرطان نیز به کار می‌رود. در بعضی از سرطان‌ها کاهش تراکم استخوان بیشتر می‌شود. در این شرایط، استخوان ضعیف و شکننده می‌شود که منجر به بالا رفتن مقادیر کلسیم در خون می‌شود. ایباندرونیک اسید با اتصال به استخوان از جدا شدن کلسیم جلوگیری می‌کند.
نام‌های تجاری: بونیوا، بون‌ویوا، بوندرونات و ایباندریکس
نکاتی که قبل از مصرف ایباندرونیک اسید باید در نظر گرفته شود
بعضی داروها را نمی‌توان در بعضی از شرایط تجویز نمود و بعضی داروها نیز در صورتی که نیاز به درمان تکمیلی باشد تجویز می‌گردد. بنابراین بهتر است که قبل از مصرف ایباندرونیک اسید ، پزشکتان از موارد زیر مطلع باشد:
- در صورت حاملگی و یا در صورتی که به نوزاد خود شیر می‌دهید.
- در صورتی که در بلعیدن غذا مشکل دارید.
- در صورتی که در آینده نزدیک نیاز به درمان دندان و لثه دارید و یا اینکه اخیراً برای معاینه به دندانپزشکی مراجعه نکرده‌اید.
- در صورتی که دچار مسائل و مشکلات قلبی و کلیوی هستید.
- در صورتی که نمی‌توانید به مدت ۶۰ دقیقه به صورت نشسته بمانید.
- در صورتی که میزان سطح کلسیم خونتان پایین است.
- اگر در حال حاضر در حال مصرف داروی خاصی هستید. این داروها شامل تمام داروهای در دسترس است، چه برایتان تجویز شده است و چه بدن تجویز پزشک آن را مصرف می‌کنید نظیر داروهای گیاهی و داروهای مکمل.
- در صورتی که به هر نوع دارو حساسیت داشته‌اید.
عوارض جانبی ایباندرونیک اسید
عوارض شایع :
آرترالژی، آنفولانزا، کمر درد، افزایش فشار خون، درد شکمی، علائم شبه آنفولانزا، هایپرکلسترولمی، دیس پپسی، تهوع، یبوست، سردرد، عفونت ادراری، سرگیجه، خستگی، راش، اسهال، درد انتهای اندام ها، گاستریت، میالژی ، درد و ناهماهنگی اندام های حرکتی، گاستریت، بی خوابی، افسردگی، استئوآرتریت، کرامپ عضلانی
عوارض جدی :
واکنش های حساسیتی، سندرم استیونس جانسون، آنافیلاکسی، هیپوکلسمی، استئونکروزیس مفاصل و ناحیه ای، درد شدید اسکلتی عضلانی، شکستی فمور، التهاب مشیمیه چشم، تورم صلبیه چشم، نارسایی حاد کلیوی (تزریقی)، دیسفاژی، ازوفاژیت و زخم، پارگی یا حساسیت مری و زخم گوارشی در نوع خوراکی.
تداخلات دارویی ایباندرونیک اسید
ایباندرونیک اسید با داروهای محرک دستگاه گوارش (مانند NSAIDs)، داروهایی که ایجاد هایپوکلسمی می نمایند و داروهایی که به یون های چند ظرفیتی متصل می شوند تداخل دارد. لذا در مصرف همزمان با داروهای زیر نیاز به پیگیری و تنظیم دوز می باشد :
- آلومینیوم هیدروکساید، آمیکاسین، آمفوترسین
- بومتاناید، کلسی تونین، املاح کلسیم، سیس پلاتین، اتاکرینیک اسید
- املاح آهن، فوس کارنت، فوروزماید، جنتامایسین، کانامایسین
- لانتانوم، املاح منیزیم، نئومایسین، پارومایسین، استرپتومایسین
- توبرامایسین، آسپرین و سایر NSAIDs (در نوع خوراکی)، دفلازاکورت، کورتیکوتروپین
موارد منع مصرف ایباندرونیک اسید
- حساسیت به این دارو یا سایر بیسفسفونات ها.
- در فرم خوراکی در صورت ابتلای بیمار به آکالازیا (achalasia) جراحت یا تنگی حلق و مری، عدم توانایی بیمار برای حداقل ۶۰ دقیقه عمودی نشستن، Crcl کمتر از ۳۰ باشد مصرف این دارو ممنوع می باشد.
- در فرم تزریقی در صورتی که همزمان پروسه ی درمانی تهاجمی (مانند جراحی) دندان برای بیمار انجام می گیرد، این دارو منع مصرف دارد.
احتیاط در مورد ایباندرونیک اسید
- در صورت سطح پایین بهداشت دهان و دندان، ابتلا به عفونت، کم خونی، اختلالات انعقادی، مصرف اخیر کورتیکواستروئید، بدخیمی، درمان اخیر سرطان پستان.
- در بیماران مصرف کننده ی مهارکنندگان آنژیوژنز.
- در صورت ناراحتی های گوارشی در مصرف فرم خوراکی.
- اختلال متابولیسم مینرال ها.
- نارسایی کلیوی و XRT (رادیوتراپی) در صورت استفاده ی فرم تزریقی.
توصیه های دارویی ایباندرونیک اسید
در صورت مصرف خوراکی به بیمار در مورد عوارض گوارشی توضیح داده شود :
- از بیمار خواسته شود دارو را با یک لیوان پر از آب یک ساعت پیش از اولین وعده ی غذایی روزانه ببلعد و حداقل تا یک ساعت پس از مصرف دراز نکشد و خم نشود.
- در صورت مصرف دارو های ضد درد (NSAIDs) با پزشک مشورت نماید.
- پیش از شروع قرص خوراکی این دارو سطح Cr و Ca اندازه گیری شود و در مدت درمان نیز بیمار از نظر هایپوکلسمی، سطح Mg و PO4 بررسی گردد.
- پیش از شروع فرم تزریقی، وضعیت دهان و دندان بیمار بررسی گردد. همچنین سطح Cr, Ca, Mg و PO4 پس از هر بار تزریق بررسی گردد.
نحوه نگه‌داری داروی ایباندرونیک اسید
- تمام داروها را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
- دارو را در جایی خنک، خشک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم آفتاب نگه دارید.
بیشتر بخوانید:
پوکی استخوان از علائم تا درمان
رژیم غذایی مناسب برای پیشگیری از پوکی استخوان
سرطان استخوان : علائم نشان دهنده سرطان استخوان را بشناسید
