نماز آیات : طریقه خواندن نماز آیات چگونه است ؟

طریقه خواندن نماز آیات

نماز آیات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد، نماز آیات به چند روش خوانده میشود.

اقامه نماز به هنگام خسوف و کسوف و …، نشانة خضوع و خشوع انسان است در برابر عظمت پروردگار و هم درخواست و دریافت آرامش و اطمینان قلبی از درگاه رب جلیل است.

تمام افرادی که از ماه گرفتگی اطلاع پیدا کنند اگر در منطقه ای باشند که آن ماه گرفتگی قابل رؤیت است، نماز آیات بر آنها واجب می شود.

وقت خواندن نماز آیات را از زمان شروع ماه گرفتگی تا نقطه باز شدن ماه گرفتگی دانست و افزود:از زمانی که ماه گرفتگی شروع می شود تا زمانی که به نهایت می رسد ، این نماز باید با نیت ادا خوانده شود؛ اما از هنگامی که ماه گرفتگی شروع به بازشدن می کند تا پایان ماه گرفتگی نماز آیات باید با نیت مافی الذمه خوانده شود و پس از ماه گرفتگی باید با نیت قضا خوانده شود.

نحوه خواندن نماز آیات

1. نماز آیات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد. دستور آن این است که نمازگزار بعد از نیت، تکبیر بگوید و یک حمد و یک سوره تمام بخواند و به رکوع رود و سر از رکوع بردارد. دوباره یک حمد و یک سوره بخواند، باز به رکوع رود تا پنج مرتبه. بعد از بلند شدن از رکوع پنجم دو سجده نماید و برخیزد
2. رکعت دوم را هم مثل رکعت اول بجا آورد و تشهد بخواند و سلام دهد.

قرائت نماز آیات به صورت دیگر:

در نماز آیات نمازگزار می‌تواند، بعد از نیت و تکبیر و خواندن حمد، آیه های یک سوره را پنج قسمت کند و یک آیه یا بیشتر از آن را بخواند و به رکوع رود و سر بردارد و بدون این که حمد بخواند، قسمت دوم همان سوره را بخواند و به رکوع رود و همین طور تا پیش از رکوع پنجم سوره را تمام نماید.

مثلا به قصد سوره «قل هو الله احد» بسم الله الرحمن الرحیم بگوید و به رکوع رود، بعد بایستد و بگوید: «قل هو الله احد» دوباره به رکوع رود و بعد از رکوع بایستد و بگوید: «الله الصمد» باز به رکوع رود و بایستد و بگوید: «لم یلد و لم یولد» و برود به رکوع، باز هم سر بردارد و بگوید: «و لم یکن له کفواً احد» و بعد از آن به رکوع پنجم رود و بعد از سر برداشتن، دو سجده کند و رکعت دوم را هم مثل رکعت اول بجا آورد. بعد از سجده دوم، تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.

نحوه دیگر قرائت نماز آیات:

اگر هم نمازگزار، در یک رکعت از نماز آیات پنج مرتبه حمد و سوره بخواند و در رکعت دیگر یک حمد بخواند و سوره را پنج قسمت کند، مانعی ندارد.

نکات خواندن نماز آیات

• سوره هایی که بعد از حمد خوانده می شود ، نباید جزء سوره های سجده دار باشد .
• طبق نظر مقام معظم رهبری، گفتن «بسم الله الرحمن الرحیم» برای رفتن به رکوع کفایت نمی کند؛ بنابر این باید برای اولین رکوع و یا ششمین رکوع، بخشی از سوره نیز قرائت شود.

مستحبات نماز آیات

• این نماز اذان و اقامه ندارد؛ اما پیش از رکوع دوم، چهارم، ششم، هشتم و دهم؛ خواندن قنوت مستحب است؛ همچنین مستحب است انسان این نماز را طولانی اقامه کند و تا پایان ماه گرفتگی نیز به ذکر و دعا مشغول شود.
• مستحب است این نماز به جماعت خوانده شود که مأمومین باید غیر از حمد و سوره بقیه اذکار را قرائت کنند.

احکام نماز آیات عبارتند از :

1. ثبوت خورشید گرفتگی، ماه گرفتگی یا زلزله با حسّ و مشاهده شخصی یا شهادت دو نفر عادل و یا وسائل و متخصصین رصدخانه‌ها و زلزله سنج در صورت اطمینان، نماز آیات باید خوانده شود.
2. تنها بر اهالی آن منطقه‌ای که این حوادث به وقوع می‌پیوندد یا قابل رؤیت باشد، نماز آیات واجب می‌شود.
3. زمان خواندن نماز آیات کسوف و خسوف از آغاز گرفتن خورشید و ماه است تا آغاز باز شدن و از این رو باید از وقتی که خورشید یا ماه گرفتگی آغاز می‌شود شروع به نماز آیات کرد و اگر در همان وقت نماز آیات خوانده نشود، بعداً به قصد قربت بدون نیّت أدا و قضاء آن را به جا آورد مگر در صورت کسوف و خسوف جزئی که شخص تا باز شدن از آن اطلاع نیابد.
4. زمان خواندن نماز آیات هنگام زلزله و رعد و برق هولناک است که باید بلافاصله خوانده شود و ترک آن معصیت بوده تا آخر عمر واجب خواهد بود و هر وقت خوانده شود به صورت اداء است.
5. با تکرار این حوادث نماز آیات نیز تکرار باید گردد.

حکمت‌های نماز آیات:

• الف) از حکمت‌های نماز آیات توجه دادن مردم از خرافات به طرف خداوند متعال، تا بدانند که خسوف و کسوف و هر آیت دیگر الهی ارتباطی با اژدها، مار، قهر کردن خورشید و … ندارد؛ بلکه این خداوند است که خالق و مدیر افلاک است.
• ب) یکی از دلایل خواندن نماز آیات یادآوری تاریکی، زلزله و .. قبل از قیامت.
• ج) از آن جا که بسیاری از مردم در هنگام نعمت، خدا را فراموش می‌کنند و تنها در گرفتاری‌ها به یاد خدا می‌افتند؛ در حال زلزله و آیات دیگر الهی و دیدن آثار مرگ، با خواندن نماز آیات توجه بیشتری پیدا می‌کنند و به فکر توبه از گناه و جبران گذشته خود می‌افتند.

چرا نماز آیات بخوانیم ؟

مقصود از آیات خورشید گرفتگی، ماه گرفتگی، زلزله و سایر حوادث هولناک آسمانی مانند رعد و برق بسیار شدید و بادهای سیاه و سرخ است، آنچنانکه بیشتر مردم بترسند.

قبل ار اسلام بسیاری از اقوام به هنگام خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی، طبل و دهل می کوبیدند، تا اژدهای غول پیکری که به گمان آنان درصدد بلعیدن ماه یا خورشید هستند، بترسانند. یهودیان به هنگام خسوف بر طبل می کوبیدند به تصور اینکه، ماه این صدا را می شنود و می ترسد و آشکار می گردد. ظهور اسلام این سنتهای جاهلی را دگرگون ساخت.

در زمان رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در روز وفات فرزندش ابراهیم، کسوف روی داد. مردم تصور کردند که گرفتگی خورشید در اثر وفات فرزند پیامبر است. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) برای از بین بردن این افکار موهوم و خرافی بلافاصله جنازه فرزند خویش را رها کردند و در برابر مردم قرار گرفتند و پس از حمد و ثنای خداوند فرمودند:

“ای مردم!ماه و خورشید دو آیت از آیات الهی هستند (نشانه ای از نشانه های قدرت و عظمت پروردگارند) بفرمان او جریان دارند و از او اطاعت می کنند و برای مرگ یا حیات کسی کسوف روی نمی دهد. هرگاه خسوف و کسوف پدید می آید نماز بگذارید.” آنگاه پیامبر به همراه مردم نماز آیات خواندند.

امام رضا (علیه السلام) در این باره می فرماید:” اقامه نماز توجه و اقرار به ربوبیت پروردگار است …”

امام علی (علیه السلام) می فرماید:”نماز وسیله تقرب هر پرهیزگاری است به سوی خدا. “

امام صادق (علیه السلام) نیز می فرماید:”هنگامی که مشکل مهمی برای علی (ع) پیش می آمد، حضرت به نماز برمی خواست و آنگاه این آیه را تلاوت می فرمود:و استعینوا بالصبر و الصلوة.”

سوالات کاربران عزیز در مورد خواندن نماز آیات

بیدار ماندن براى خواندن نماز آیات

کسى که به حسب قراین و اخبار منجّمین یقین دارد که مثلاً امشب تمام قرص ماه مى گیرد، آیا واجب است بیدار بماند تا نماز آیات از او قضا نشود یا مى تواند بخوابد؟

اگر احتمال مى دهد که بیدار مى شود، مى تواند بخوابد.

زمان خواندن نماز آیات در خسوف و کسوف

آیا باید در همان لحظه خسوف و کسوف نماز آیات را خواند و یا مى شود کمى تأخیر انداخت؟

از وقتى که خورشید یا ماه شروع به گرفتن مى کند، انسان باید نماز آیات را بخواند و باید به تأخیر نیندازد که شروع به بازشدن بکند.

وجوب نماز آیات بر مردم مناطقى که شاهد کسوف یا خسوف نیستند

گر در کشورى کسوف و خسوف رخ دهد، آیا بر مردم کشورهاى دیگر ـ که کسوف و خسوف را نمى بینند ـ نماز آیات واجب مى شود؟

بر مردم جاهاى دیگر واجب نیست.

نماز آیات چگونه خوانده مى شود؟

ج. نماز آیات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد و انسان بعد از نیت، باید تکبیر گفته و یک حمد و یک سوره تمام بخواند و به رکوع رود و سر از رکوع بردارد، دوباره یک حمد و یک سوره بخواند باز به رکوع رود تا پنج مرتبه و بعد از بلند شدن از رکوع پنجم دو سجده نماید و برخیزد و رکعت دوم را هم مثل رکعت اوّل به جا آورد و تشهد بخواند و سلام دهد. (جهت توضیح بیشتر در این رابطه به مسأله ى 1226 رساله و بعد از آن رجوع شود.

زمان قضا شدن نماز آیات

998. از چه زمانى نماز آیات قضا مى شود؟ آیا زمان قضا شدن براى اسباب وجوب مختلف، متفاوت است؟

ج. اگر خواندن نماز آیات را به قدرى به تأخیر بیاندازد که خورشید یا ماه شروع به بازشدن کند، بنابر احتیاط واجب باید نیّت ادا و قضا نکند ولى اگر بعد از بازشدن تمام آن، نماز بخواند، باید نیّت قضا نماید، و موقعى که زلزله و رعد و برق و مانند این ها اتفاق مى افتد، انسان باید فورا نماز آیات را بخواند و اگر نخواند، معصیت کرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است.

بیشتر بخوانید:

چه زمانی خواندن نماز آیات واجب است؟

خسوف یا ماه گرفتگی چیست و چه زمانی رخ میدهد ؟

تعبیر خواب نماز خواندن