موارد مصرف کپسول یا شربت زیدوودین و عوارض جانبی این دارو

موارد و عوارض مصرف زیدوودین (Zidovudine) چیست؟

این دارو باید مطابق با تجویز پزشک مصرف گردد .تعداد دفعات روزانه مصرف و یا مدت زمان ان را تغییر ندهید و از قطع ناگهانی دارو بپرهیزید و حتما پیش از ان با پزشک خود مشورت نمایید .

این دارو حاوی برگه راهنما است و بهتر است که پیش از مصرف حتما ان را مطالعه نمایید و برای رفع ابهامات با پزشک خود مشورت نمایید .این دارو را به فرد دیگری ندهید و در صورتی که علائم شما بهبود یافتند ,دارو را قطع نکنید .

افرادی که از نوع خوراکی زیدودین استفاده میکنند ,باید ابتدا شربت را به خوبی تکان دهید و از یک قاشق ویژه به منظور اندازه گیری دوز مصرفی استفاده کنید .در صورتی که ابهامی درباره زمان مصرف دارو دارید ,حتما با پزشک خود مشورت نمایید .

میزان مصرف زیدوودین

دوز مصرفی این دارو به نسبت افراد با هم متفاوت است و در این مورد به توصیه های پزشک خود و یا دستورات همراه دارو استفاده کنید .اطلاعات ذیل میزان متوسط مصرف دارو برای هر گروه سنی را نشان میدهند و در صورتی که دوز مصرفی شما متفاوت میباشد ان را تغییر ندهید مگر با مشورت با پزشکتان .

دوز مصرفی دارو به شدت تاثیر دارو بستگی دارد .همچنین تعداد دفعات مصرف دارو ,مدت زمان ان ,زمان بین مصرف و موارد مشابه به شدت بیماری شما وابسته است .

به منظور درمان عفونت ناشی از ویروس اچ ای وی :

بزرگسالان باید روزانه 600 میلی گرم از این دارو را به همراه دیگر دارو های ضد ویروس استفاده کنند
دوز مصرفی کودکان بالای یک ماه مطابق با وزن و اندازه بدن و با توجه با دستور پزشک تعیین میشود .دوز پیشنهادی 600 میلیگرم به طور روزانه و یا 480 میلیگرم بر مترمربع و یا بین 18 تا 24 میلیگرم بر کیلوگرم میباشد .

به منظور پیشگیری از انتقال این ویروس از مادران باردار به کودکشان :

خانمهای بارداری که 14 هفته و یا بیشتر از بارداری انها گذشته باشد باید روزانه 100 میلی گرم از دارو را در 5 وعده مصرف نمایند و یا هر 8 ساعت یک بار 200 میلیگرم و یا هر 12 ساعت یکبار ,300 میلی گرم مصرف کنند .

برای نوع خوراکی دارو (محلول )

• خانمهای بارداری که 14 هفته و یا بیشتر از بارداری انها گذشته باشد باید روزانه 100 میلی گرم از دارو را در 5 وعده مصرف نمایند و یا هر 8 ساعت یک بار 200 میلیگرم و یا هر 12 ساعت یکبار ,300 میلی گرم مصرف کنند .
• دوز مصرف نوزادان با توجه به وزن بدن و تجویز پزشک تعیین میگردد .دوز معمول 2 میلی گرم بر کیلوگرم میباشد که هر 6 ساعت بکبار و 8 تا 12 ساعت پس از تولد باید مصرف گردد و تا 6 هفتگی نوزاد ادامه یابد .

در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟

در صورتی که مصرف دارو را فرامش کردید ,به محض انکه این موضوع را به یاد اوردید ,از دارو استفاده کنید ولی در صورتی که خیلی نزدیک به زمان مصرف بعدی هستید همان روال را ادامه دهید

در صورت استفاده بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم ؟

در صورتی که فرد میزان زیادی از دارو مصرف کرده باشد باید با مرکز عمومی کنترل سموم تماس بگیرید و اگر فرد نفس نمیکشد با اورژانس تماس بگیرید .

در هنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظر گرفت؟

این دارو باید نیم ساعت پیش از غذا و یا 1 ساعت پس از صرف غذا مصرف گردد . زیدوودین باید به همراه میزان زیادی اب و در حالت نشسته مصرف گردد .

شیوه نگهداری از دارو زیدوودین

• دارو را در محلی سر پوشیده به دور از گرما و رطوبت و نور مستقیم قرار دهید .داروهایی که تاریخ مصرفشان گذشته است را دور بریزید .
• دارو را از دسترس کودکان دور نگاه دارید

مکانیسم اثر زیدوودین

این دارو مهار کننده انزیم نوکلئوزید ریورس ترانس کریپتاز و از نظر ساختمانی شبیه تیمید ین می باشد و مانع تکثیر رتروویروس ها ( از جمله HIV ) می شود.

فارماکوکینتیک زیدوودین

جذب این دارو از مجرای گوارش سریع است . هر چند که به دلیل متابولیسم عبور اول از کبد، فراهمی زیستی دارو حدود 65 در صد می باشد . مصرف غذای چرب باعث کاهش میزان و سرعت جذ ب دارو می شود.

این دارو از سد خونی – مغزی و از جفت عبور می کند. متابولیسم زید وود ین کبدی است. نیمه عمر دفع دارو 1 ساعت و دفع ان عمدتاً کلیوی است. زید وود ین در داخل سلول به متابولیت فعال تری فسفات تبدیل می شود.

منع مصرف زیدوودین

این دارو در موارد زیر نباید مصرف شود : شمارش کم وغیر عادی نوتروفیل ها یا هموگلوبین، نوزادان مبتلا به زیادی بیلی روبین خون که نیاز به روش های درمانی غیر از فتوتراپی دارند و افزایش غلظت سرمی ترانس آمیناز .

عوارض جانبی زیدوودین

هر دارویی علاوه بر تاثیرات مثبت ,ممکن است تعدادی عوارض هم بر جای گذارد و در صورت بروز هر یک از علائم زیر حتما به پزشک خود اطلاع دهید :

• لرز و تب
• خستگی و ضعف شدید
• رنگ پریدیگی
• گلودرد
• مشکلات شکمی
• گیجی
• حمله
• اسهال
• تنفس سطحی و سریع
• احساسی ناراحتی و بیماری
• کاهش اشتها
• تغییرات روحی و روانی
• درد و گرفتگی و ضعف عضلانی
• حالت تهوع
• کمبود نفس
• خواب الودگی

تعدادی از علائم به مرور زمان و یا تطبیق بدن با انها از بین میروند و حتی میتوانید با پزشک خود در خصوص نحوه کاهش این عوارض مشورت نمایید .در صورتی که هر یک از علائم زیر از بین نرفتند و پایدار بودند حتما به پزشک خود مراجعه نمایید :

• دشواری در دفع مدفوع
• حس ناراحتی و بیماری
• کاهش توانایی بدنی
• درد عضلانی
• اختلالات خواب
• استفراغ
• کاهش وزن و سردرد شدید
• بروز خط های قهوه ای –قرمز بروی ناخن ها
• تغییر رنگ پوست
• ترش کردن
• اروغ زدن
• سوزش ؛بی حسی و یا درد پا و دست و بازو
• سوزش سردل
• سوهاضمه
• درد عضلانی و یا استخوانی
• حس سوزن سوزن شدن پوست
• دل درد
• زردی پوست و چشم ها
• گرفتگی عضلات شکمی
• ممکن است تعدادی از بیماران علائم دیگر داشته باشند که در این صورت حتما باید به پزشک مراجعه نمایند .

تداخلات دارویی زیدوودین

مصرف همزمان زید وودین با سایر دارو های کاهنده فعالیت مغز استخوان ممکن است سبب تشدید اثرات این داروها شود. مصرف همزمان لامی وود ین و دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی با زید وود ین ممکن است سبب بروز کم خونی شدید در بیمار شود. تری متو پریم دفع کلیوی این دارو را کاهش و غلظت سرمی آن را افزایش می دهد.

هشدار در مصرف زیدوودین

1. در بیماران مبتلا به کاهش فعالیت مغز استخوان، بیماران در معرض ابتلا به لاکتیک اسید وز، کمبود اسید فولیک یا ویتامین B12 ، در صورت عیب کار کبد و در بیماران سالخورده با احتیاط فراوان مصرف شود.
2. در طول مصرف این دارو در بیماران مبتلا به کاهش فعالیت مغز استخوان، انجام ازمون های خون هر دو هفته یک بار در 3 ماهه اول دوره درمان و حداقل هر ماه یک بار در ادامه درمان ضروری است. در صورتی که ذ خیره مغز استخوان در بیمار خوب باشد، انجام ازمون های خونی در فواصل 1-3 ماه توصیه می شود.
3. در صورت بروز کم خونی یا علائم کاهش فعالیت مغز استخوان، کاهش مقدار مصرف یا فطع موقت مصرف دارو ممکن است ضروری باشد.
4. در صورت بروز هپاتومگالی پیشرونده یا افزایش غیر عادی غلظت سرمی آمینوترانسفراز مصرف این دارو باید قطع شود.
5. در صورت بروز کم خونی، ممکن است انتقال خون به بیمار ضروری باشد .

توصیه های دارویی زیدوودین

1. دوره درمان با این دارو باید کامل شود.
2. از مصرف همزمان سایر دارو ها با این دارو بدون دستور پزشک باید خوداری کرد.
3. در طول درمان با این دارو، مراجعه منظم به پزشک جهت انجام آزمون های خون ضروری است.

دارو های هم گروه زیدوودین

• Abacavir
• Zalcitabine
• Didanosine
• Emtricitabine
• Lamivudine
• Zidovudine+Lamivudine
• Stavudine
• Tenofovir
• Emtricitabine+Tenofovir

نکات قابل توصیه به بیمار

• دارو را سر ساعت معین و در فواصل منظم چهار ساعت مصرف کنید. تعداد سلول‌های خونی باید در حد طبیعی حفظ شوند. تا آن‌جا که امکان دارد، مصرف دارو را فراموش نکنید.
• برای بررسی وضعیت بالینی و ارزیابی عوارض جانبی دارو، به‌طور مرتب به پزشک مراجعه نمایید.
• در صورت بروز عوارض جانبی، بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.
• از مصرف هر داروی دیگری برای درمان ایدز، بدون تجویز پزشک، خودداری کنید.
• از آنجا که زیدوودین غالبا موجب کاهش تعداد گلوبولهای قرمز خون می‌ شود، بیماران ممکن است در طول درمان احتیاج به انتقال خون داشته باشند.
• به بیمار بیاموزید که مصرف دارو از انتقال ایدز جلوگیری نمی‌ کند.
• قطع شیردهی طی مصرف این دارو توصیه شده است.

همچنین بخوانید:

چه زمانی انجام آزمایش ایدز (HIV) لازم است؟

ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV یا اچ آی وی)

درصد انتقال ایدز با کاندوم

علائم اولیه ی ایدز چیست؟

علائم ایدز بعد از روابط جنسی پر خطر چیست؟

درمان بیماری ایدز