موارد مصرف آمانتادین چیست و چه عوارضی دارد ؟
آمانتادین چیست ؟
آمانتادین (amantadine) برای جلوگیری و درمان نوع خاصی از آنفولانزا مصرف میشود.
از این دارو به منظور درمان بیماری پارکینسون کاهش خستگی وابسته به بیماری ام اس هم استفاده میشود.
این دارو انجام حرکات عادی را برای بیماران ممکن کرده و علائم بیماری را کاهش میدهد.
توجه داشته باشید که آمانتادین روی سرماخوردگی و سایر انواع آن و همچنین سایر عفونتهای ویروسی تاثیری ندارد.
مقدار و نحوه مصرف آمانتادین
میزان مصرف این دارو برای افراد با بیماری های مختلف متفاوت می باشد.
به طور معمول به منظور پیشگیری یا درمان علامتی ناشی از ویروس آنفلوانزا تیپ A در بیماران ضعیف یا سالمند در بزرگسالان (۶۴-۱۳ ساله) مقدار ۲۰۰ میلیگرم یک بار، یا ۱۰۰ میلیگرم دو بار در روز مصرف میشود.
توجه: این دارو در مبتلایان به صرع، با سابقه اولسرپپتیک و در افراد با نارسایی شدید کلیه منع مصرف دارد.
نکاتی که در ارتباط با مصرف این دارو باید بدانید
- در بیماری پارکینسون، تأثیر دارو تا دو هفته احساس نمیشود.
- در صورت بروز بی خوابی بهتر است دارو چند ساعت قبل از زمان خواب خورده شود.
- هرگز این دارو را بیش از مقدار تجویز شده مصرف نکنید.
- در عفونتهای ویروسی، شدت و مدت علایم احتمالاً در خلال ۱ تا ۲ هفته کاهش مییابد.
- در بیماران مبتلا به اختلال عملکرد کلیه کاهش مقدار مصرف دارو ضرورت دارد.
- نوشیدن مشروبات الکلی در حین استفاده از این دارو آثار جانبی این دارو را افزایش میدهد.
- قبل از انجام هر کاری که احتیاج به دقت و توجه دارد مثل رانندگی از واکنش این دارو روی خودتان مطمئن شوید تا از به وجود آوردن خطر برای خود یا دیگران پرهیز کرده باشید.
- در صورتی که پس از مصرف این دارو احساس افسردگی و میل به خودکشی در شما پیدا شد با پزشک خود تماس بگیرید.
- چنانچه مبتلا به بیماریهایی همچون صرع یا دیگر حملات تشنجی، نقایص قلبی، بیماریهای کلیوی و یا کبدی هستید موارد را به اطلاع پزشک خود برسانید.
- این دارو ممکن است به جنین آسیب برساند. اگر شما باردارید و یا در طول درمان قصد دارید حامله شوید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
آمانتادین وارد شیر شده و ممکن است به کودک شیرخوار آسیب برساند. اگر شما به کودک خود شیر میدهید بدون مشورت با پزشک این دارو را مصرف نکنید.
- در صورتی که یک نوبت از مصرف دارو را فراموش کردید، به محض یادآوردن آن را میل کنید، ولی اگر تقریبا زمان مصرف نوبت بعدی فرارسیده باشد فقط آن نوبت را مصرف کنید و از دو برابر کردن آن خودداری نمایید.
- اگر شما واکسن آنفلوآنزا را در ۱۴ روز اخیر دریافت کردهاید، قبل از مصرف آمانتادین به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین درباره تمام داروهای با نسخه یا بدون نسخهای که مصرف میکنید با پزشک خود صحبت کنید.
- از قطع ناگهانی دارو باید اجتناب شود.
- به علت افت فشار خون از تغییر وضعیت ناگهانی اجتناب کنید.
فارماکوکینتیک آمانتادین
آمانتادین از دستگاه گوارش به خوبی جذب می شود و بداخل بزاق و ترشحات بینی انتشار می یابد.
دارو از سد خونی- مغزی عبور کرده و بداخل شیر نیز ترشح می گردد. نیمه عمر دارو نزد افراد طبیعی 15-11 ساعت و در حدود 90 درصد آن به تغییر نیافته از ادرار دفع می شود. حداکثر غلظت سرمی طی 4-2 ساعت کسب می گردد.
عوارض جانبی آمانتادین
- اعصاب مرکزی : افسردگی، خستگی، کانفوزیون، سرگیجه، سایکوز، توهمات، اضطراب، تحریکپذیری، آتاکسی، بیخوابی، ضعف، سردرد، منگی، اشکال در تمرکز حواس.
- قلبی ـ عروقی: کمی فشارخون در حالت ایستاده، نارسایی احتقانی قلب.
- پوست: کبودی پوست (با مصرف دراز مدت).
- دستگاه گوارش: بیاشتهایی، تهوع، یبوست، استفراغ، خشکی دهان.
- ادراری ـ تناسلی: احتباس ادرار.
توجه: در صورت بروز واکنش حساسیت مفرط باید مصرف دارو قطع گردد.
مسمومیت و درمان
- تظاهرات بالینی: تهوع، استفراغ، بیاشتهایی، تهییج پذیری زیاد، لرزش، اشکال در صحبت کردن، تاری دید، لتارژی، نشانههای آنتیکولینرژیک، تشنج و احتمالاً اختلال در ریتم بطنی ، از جمله torsade de pointes و فیبریلاسیون بطنی.
توجه: اثرات CNS ناشی از افزایش غلظت دوپامین در مغز است.
- درمان: باید معده را فوراً شستشو داد و بیمار را وادار به استفراغ کرد.
این اعمال باید با اقدامات حمایتی، تجویز مایعات زیاد و در صورت لزوم ، با تزریق وریدی مایعات همراه باشد.
برای افزایش دفع دارو میتوان از اسیدی کردن ادرار استفاده کرد. برای مقابله با مسمومیت CNS میتوان فیزوستیگمین (2-1 میلیگرم در فواصل 2-1 ساعت) به طور آهسته انفوزیون کرد. بیمار باید به دقت تحت مراقبت باشد.
مکانیسم اثر آمانتادین
- جذب: آمانتادین از دستگاه گوارش به خوبی جذب میشود. حداکثر غلظت پلاسمایی آن طی 4-1 ساعت به دست میآید. غلظت سرمی معمول دارو mcg/ml9/0-2/0 است(در غلظتهای بالاتر از mcg/ml1/5 ممکن است مسمومیت عصبی بروز کند).
- پخش: این دارو به طور گسترده در تمام نقاط بدن انتشار مییابد و از سد خونی – مغزی عبور میکند.
- متابولیسم: تقریباً 10 درصد یک مقدار مصرف متابولیزه میشود.
- دفع: حدود 90 درصد دارو به صورت تغییر نیافته از طریق ادرار دفع میشود.
مقداری از دارو ممکن است در شیر مادر ترشح شود. مقدار دفع دارو به pH ادرار بستگی دارد ( pH اسیدی دفع دارو را تشدید میکند ).
در بیمارانی که عملکرد کلیه آنها طبیعی است ، نیمه عمر دفع دارو تقریباً 24 ساعت است. در بیماران دچار اختلال عملکرد کلیه ،نیمه عمر دفع دارو ممکن است تا 10 روز طول بکشد.
موارد منع مصرف و احتیاط آمانتادین
تداخل دارویی
مصرف همزمان با تری هگزی فنیدیل و بنزتروپین (با مقادیر مصرف بالای این داروها) عوارض جانبی آنتیکولینرژیک آنها را تشدید میکند، که این امر احتمالاً باعث کانفوزیون و توهمات میشود. در صورت بروز این علائم ، دوز هر دو دارو باید کاهش یابد.
مصرف همزمان با ترکیب هیدروکلروتیازید و تریامترن ممکن است دفع آمانتادین را کاهش دهد که به افزایش غلظت سرمی آمانتادین و احتمالاً افزایش سمیت دارو منجر میشود. از مصرف همزمان آنها پرهیز گردد.
مصرف همزمان با محرکهای CNS ممکن است سبب تحریک تجمعی شود.
مصرف همزمان با الکل ممکن است به منگی، کانفوزیون، غش و کمی فشارخون منجر شود.
ممکن است کوتریموکسازول کلیرانس کلیوی آمانتادین را کاهش داده و منجر به افزایش خطر دلیریوم شود. از مصرف همزمان این داروها پرهیز گردد.
بیشتر بخوانید:
بهترین و سریع ترین راه درمان آنفولانزا در منزل
سوالات رایج درباره واکسن آنفولانزا و پاسخ دقیق کارشناسان
واکسن آنفولانزا چیست ؟ چه کسانی باید واکسن آنفولانزا بزنند ؟
مضرات واکسن های پیشگری از آنفولانزا و سرماخوردگی