معنی اصطلاحات انگلیسی سونوگرافی بارداری و جنین
سونوگرافی بارداری واصطلاحات آن
قابل توجه خانمها و مادران مهربان که سونوگرافی دادن لطفا اول موارد زیر رو بدقت بخونید ضمناً نتایج سونوگرافی شما حتما توسط پزشک شما باید بررسی شود.
معنی اصطلاحات انگلیسی سونوگرافی جنین
ac در سونوگرافی
ac مخفف کلمه abdominal circumference به معنی محدوده شکمی است. تنها اندازه گیری مهم در اواخر بارداری محسوب می شود. این پارامتر بیشتر اندازه و وزن جنین را نشان می دهد تا سن آن را. اندازه گیری های دوره ای منظم برای نظارت بر رشد جنین مفید هستند. از این پارامتر برای تعیین زمان زایمان استفاده نمی شود.
afi در سونوگرافی
afi مخفف کلمه amniotic fluid index به معنی شاخص مایع آمنیوتیک است. این شاخص سلامت جنین را مشخص می کند. عدد به دست آمده از این اندازه گیری می تواند طبیعی بودن وضعیت جنین را محرز کند. این مایع نباید از حد طبیعی در اطراف جنین کمتر شود. کم بودن مایع آمنیوتیک می تواند نشانه ای از نقص مادرزادی، پارگی غشاء یا مشکلات دیگری باشد.
bpd در سونوگرافی
bpd مخفف کلمه biparietal diameter به معنی قطر دوجداری است. این پارامتر اندازه بین دو طرف یر جنین را مشخص می کند و از هفته سیزدهم بارداری به بعد اندازه گیری می شود. مقدار آن از ۲٫۴ سانتیمتر در هفته سیزدهم تا ۹٫۵ سانتیمتر در انتهای بارداری تغییر می کند. البته جنین های مختلف اندازه سر متفاوتی دارند و تعیین زمان زایمان بر اساس این پارامتر دقیق و خیلی قابل اطمینان نخواهد بود.
fhr در سونوگرافی
fhr مخفف کلمه fetal heart rate به معنی آهنگ ضربان قلب جنین است. این پارامتر معمولاً در ابتدای بارداری بین ۱۲۰ تا ۱۶۰ ضربان در دقیقه اندازه گیری می شود و از هفته ششم قابل اندازه گیری است. با گذشت ده هفته ضربان قلب به ۱۷۰ ضربان در دقیقه می رسد و پس از آن به ۱۳۰ ضربان کاهش پیدا می کند.
fl در سونوگرافی
fl مخفف کلمه femur length به معنی طول استخوان ران است. برای اندازه گیری قد جنین در سونوگرافی بارداری از اندازه استخوان ران که طولانی ترین استخوان بدن است استفاده می کنند.
crl در سونوگرافی
crl مخفف کلمه crown-rump length به معنی طول طلایی و اندازه طول بالا تنه جنین است. در واقع اندازه سر جنین تا کفل آن را تعیین می کند. اندازه گیری این پارامتر از هفته ششم تا هشتم به بعد انجام شده و می توان تاریخ زایمان را با آن مشخص کرد.
hc و efw در سونوگرافی
hc مخفف کلمه head circumference به معنی محدوده سر و efw مخفف کلمه estimated fetal weight به معنی وزن تخمینی جنین درون رحم هستند و همان طور که از نامشان پیداشت اندازه سر جنین و وزن آن را مشخص خواهند کرد.
سونوگرافی های روتین بارداری در چند مرحله انجام می شوند
- اولین سونوگرافی Early OB می باشد که برای تشخیص قلب، جفت و Yolk Sac می باشد که در هفته ی ۶ بارداری انجام می شود.
- دومین سونوگرافی، سونوگرافی NT (غربالگری سه ماهه اول) است که برای تشخیص بیماری های ژنتیکی از جمله سندروم داون، Trisomy 18, Turnur Syndrom انجام می شود که بین هفته ۱۱ الی ۱۳ هفته و ۶ روز انجام پذیر است.
- سومین سونوگرافی، سونوگرافی تشخیص Anomaly جنین است که برای اطمینان پیدا کردن از سلامت کامل جنین می باشد(غربالگری سه ماهه دوم). در این سونوگرافی تمام اجزای بدن جنین از قبیل قلب، کلیه و مثانه، کبد، ستون فقرات، انگشتان دست و پا، مغز و اجزای صورت و … برای مشکلات احتمالی مانند مشکلات قلبی و ژنتیکی و کلیه و کبد بررسی می شود.همچنین جنسیت جنین به طور قطعی قابل تشخیص است.سن مناسب برای انجام این سونوگرافی بین ۱۸ تا ۲۲ هفته می باشد.
- سونوگرافی های بعدی در صورت لزوم با دستور پزشک انجام می شود که اغلب برای بررسی ضربان قلب جنین، میزان مایع آمنیوتیک، سلامتی جنین (Biophysical) ، سن و موقعیت جنین و زمان تقریبی زایمان انجام می شود. این سونوگرافی ها بعد از ۳۰ هفتگی انجام پذیر است.
سونوگرافی داپلر
- سونوگرافی داپلر با سونوگرافی سه بعدی متفاوت است.
- سونوگرافی داپلر برای بررسی عروق جنین و وضعیت خون رسانی به جنین انجام میشود ولی شکل و قیافه جنین در آن مشخص نمیشود.
- سونوگرافی با استفاده از امواج صوت صورت میگیرد و ضرری نخواهد داشت.
ذکر چند نکته مهم:
- اگر میزان مایع دور جنین (AFI) بیشتر از ۵ باشد جای نگرانی نیست. در مورد وضعیت جفت و NST متاسفانه اطلاعات کاملی نداده اید.
- PCOD:Poly Cyctic Ovarian Diseaseبه معنای وجود فولیکول های ریز در دیواره ی خارجی تخمدان است که یک مشکل ژنتیکی است که در سونوگرافی دوم شما رویت شده است.
- ولی در سونوگرافی اول شما به یک Mature Follicle یا فولیکول بالغ اشاره شده است که در دوران قاعدگی طبیعی است و خود به خود نیز از بین میرود.
- اگر این سونوگرافی ها را برای بارداری انجام داده باشید باید فولیکول بالغ و اندازه ی دقیق آن ذکر شود.
- در سنی که دستگاه سونوگرافی برای جنین نمایش می دهد ممکن است تا +و- دو هفته خطا وجود داشته باشد و جای نگرانی نیست.
- در ضمن تشخیص صدای قلب جنین تا هفته ی ۱۲ امکانپذیر است پس توصیه می شود در هفته های آینده مجددا سونوگرافی انجام دهید.
- اگر مایع امنیوتیک از ۲۵ سانتی متر بیشتر باشد Polyhydroamnions نامیده می شود که می تواند دلایل متعددی داشته باشد از جمله Twix Twin Transfusion Syndrom یا Congenital Defect یا مترنال دیابت ویا ممکن است بدون هیچ دلیل خاصی باشد.
اگرچه سونوگرافی وسیله دقیقی است اما برای یک بارداری طبیعی بدون خطر، انجام ۳ سونوگرافی کافی و قابلقبول است.
گاهی سونوگرافیهای بیشتری به دلایل مختلف از قبیل سابقه ناهنجاریهایی در خانواده، سابقه سقط، ازدواج فامیلی، سن بالای ۳۵ سال مادر، عدم رشد مناسب جنین و سابقه گشاد بودن دهانه رحم نیاز است و پزشک با توجه به موقعیت بیمار آن را درخواست میکند.
البته سونوگرافیهای مکرر هیچ عارضهای برای مادر باردار یا جنین ندارد.
هدف مهمی که در سونوگرافی هر دوره از بارداری در جستجوی آن هستید چیست ؟
هدف ما از سونوگرافی در هر ۳ دوره، دستیابی به اطلاعاتی درباره چگونگی رشد و نمو و سلامت جنین و تشخیص و انتخاب تدابیر درمانی مناسب است. اگر بارداری را به ۳ دوره ۳ ماهه تقسیم کنیم در سونوگرافی ۳ ماه اول چند مشخصه مهم باید مشاهده شوند:
- قلب جنین: مشاهده قلب جنین بسیار مهم است. ضربان قلب، زنده بودن جنین را نشان میدهد.
- تعداد جنین: تعداد جنین داخل رحم باید گزارش شود.
- اعضای جنین: تقریبا تا هفته ۱۰ بارداری همه اندامهای جنین مثل دست، پا، چشم و مغز تشکیل شدهاند ولی در سونوی اوایل بارداری، فقط رشد جنین و جوانه زدن و تپش قلب را مشاهده میکنیم. در ۳ ماهه اول با مشاهده سونوگرافی میتوانیم از کامل بودن مغز، طبیعی بودن سر، ستون فقرات و جدار قدامی شکم مطمئن شویم.
- سن بارداری: دانستن LMP (اولین روز آخرین قاعدگی) برای یک خانم باردار اهمیت زیادی دارد حتی اگر مادری دورههای منظم پریود داشته باشد و روز اول آخرین قاعدگیاش را بداند، حتما باید در ۳ ماهه اول یک سونوگرافی داشته باشد تا مطمئن شویم نطفه در چه تاریخی بسته شده است. اگرچه سونوگرافی وسیله دقیقی است اما سن بارداری را در ۳ ماهه اول، یک هفته؛ در ۳ ماهه دوم، ۲ هفته و در ۳ ماهه سوم، ۳ هفته کم یا زیاد نشان میدهد پس هر چه سن بارداری بالاتر میرود، دقت سونوگرافی برای تعیین دقیق سن بارداری کمتر میشود.
پس جنسیت جنین چه موقع قابل تشخیص است ؟
در ۳ ماهه دوم دستگاه تناسلی جنین نر و ماده در ابتدای تشکیل تقریبا شبیه هم هستند ولی برای اطمینان از پسر و دختر بودن بهترین زمان تشخیص برای جنین پسر، هفته ۱۵ بارداری و برای جنین دختر، هفته ۱۷ تا ۲۰ بارداری است.
در ۳ ماهه دوم چگونگی رشد جنین را هم میسنجیم. استاندارد سن بارداری با توجه به زمان اولین روز آخرین قاعدگی (LMP) تعیین میشود و تا هفته ۴۲ بارداری ادامه مییابد.
بهترین زمان زایمان، از تاریخ ۳۸ هفتگی تا ۴۲ هفتگی است. در ۳ ماهه دوم، سونوگرافی برای مشاهده چگونگی رشد جنین اهمیت دارد.
در سونوگرافی، پزشک ۲ طرف شقیقه، محیط دور شکم، طول استخوان ران و محیط دور سر را اندازه میگیرد و براساس فاکتورهایی که دارد، یک عدد ضمنی به دست میآورد و با تطبیق LMP میتواند بگوید رشد جنین مناسب است یا نه.
به عنوان مثال اگر سن بارداری ۳۳ هفته باشد ولی در سونوگرافی ۲۸ هفته را نشان دهد، با ۵ هفته عقبافتادگی رشد جنین روبرو هستیم.
چطور در اوایل بارداری ناهنجاریهایی مثل نشانگان داون را در سونوگرافی تشخیص میدهید ؟
با اندازهگیری ضخامت پوست پسسر یا پشت گردن میتوان ناهنجاریهای کروموزومی مثل نشانگان داون و تریزومی را تشخیص داد.
بهطور معمول در این مدت زمان ضخامت پوست از ۰٫۶ میلیمتر شروع و تا ۲٫۴ میلیمتر ادامه مییابد ولی بیشتر از ۲ میلیمتر غیرطبیعی است.
هر چه سن بارداری بالاتر میرود، قدرت تشخیص کمتر میشود، بنابراین بهتر است این اندازهگیری تا هفته ۱۵-۱۴ انجام شود. از آنجا که اعضای جنین تا هفته ۱۷-۱۶ بارداری تشکیل میشود.
در ۳ ماهه دوم بهراحتی میتوانیم انگشتان دست، لبها، کلیهها، مثانه و معده پر از مایع و ستونفقرات را ببینیم. صورت نیز قابلمشاهده و توجه به استخوان بینی، برای تشخیص ناهنجاریهای کروموزومی بسیار موثر است.
آیا وزن جنین را هم میتوان در سونوگرافی فهمید ؟
بله، در ۳ ماه سوم بارداری میتوانیم وزنگیری جنین را بسنجیم. از نظر علمی تا هفته ۲۰ بارداری وزن جنین اهمیت چندانی ندارد ولی بعد از هفته ۲۰ و در طول ۳ ماهه سوم، وزن آن به سرعت افزایش مییابد و بیشترین وزنگیری جنین مربوط به این دوره است، مثلا اگر در هفته ۲۸، جنین ۱۴۰۰ گرمی است و بارداری هم بدون مشکل پیش میرود، انتظار تولد نوزاد ۲۸۰۰ گرمی تا ۳۰۰۰ گرمی را داریم. معیار اندازهگیری وزن جنین در ایران براساس جدولهای آمریکایی و اروپایی است. ما از روی این جدولها ملاک را تا صدک ۱۰ درصد میپذیریم ولی زیر ۱۰ درصد را قبول نمیکنیم و اگر وزن جنین زیر این صدک قرار گرفت، حتما باید به دنبال علت باشیم.
گاهی درخواست سونوگرافی در سه ماهه سوم بیشتر میشود؛ چرا ؟
چگونگی قرارگیری جنین در ۳ ماهه سوم برای تصمیمگیری نوع زایمان (طبیعی یا سزارین) اهمیت ویژهای دارد. قرارگیری جنین میتواند به صورت سفالیک (سر داخل لگن)، بریچ (پاها داخل لگن)، صورت یا عرضی باشد.
چرخش جنین تا هفته ۲۰ و حداکثر تا هفته ۲۸ باید رخ دهد. در هفته ۲۸ بارداری، جنین بزرگ است و چرخیدن به حول یک محور کاملا دشوار میشود ولی باز هم احتمال جابهجایی وجود دارد و هر تغییری به دلیل اینکه نوع زایمان را تعیین میکند مهم است.
گاهی این سونوگرافیها به دلیل اندازهگیری مقدار مایع آمنیوتیک انجام میشود. گاهی هم برای تست بیوفیزیکال این سونوها درخواست میشوند ۵ فاکتور مهم در تست بیوفیزیکال بررسی میشود؛ حرکات تنفسی جنین، حرکات جنین، تست بدون استرس (NST)، تون جنین و حجم مایع آمنیوتیک.
این تست که در مدت ۳۰ دقیقه انجام میشود، برای همه زنان باردار لازم نیست. نتایج آن معمولا از هفته ۳۰ بارداری به بعد قابلاعتماد است و زودتر از این زمان نباید درخواست شود.
معنی بعضی ازاصطلاحات سونوگرافی جنین:
- fl طول ران می باشد.
- AC دور شکم
- HC دور سر
- FL طول ران
- BPD: بزرگترین قطر سر جنین
- HC : دور سر
- AC : دور شکم
- FL : طول ران
بیشتر بخوانید :
آیا سونوگرافی برای جنین ضرر دارد؟
۲۵ راه برای تعیین جنسیت جنین بدون سونوگرافی
ساک حاملگی چیست و چه زمانی در سونوگرافی دیده میشود ؟