فشار خون بالا (htn) و راه های کنترل آن

فشار خون بالا و راههای کنترل آن

فشار خون بالا بیماری‌ای است که امروزه به دلیل سبک زندگی کم‌تحرک و رژیم‌های غذایی نامناسب به شدت در جوامع مختلف رواج پیدا کرده است. با مجله اینترنتی دلگرم همراه باشید.

همه‌ی ما معمولا در خانواده‌هایمان با این بیماری از نزدیک برخورد داشته‌ایم و می‌دانیم با اینکه بیماری خاموشی به نظر می‌رسد اما بسیار خطرناک است و اگر درست کنترل نشود می‌تواند عوارض جدی در بر داشته باشد. فشار خون بالا یا پُر فشاری خون، یک بیماری مزمن است که معمولا با چند علامت و گاهی هم بدون هیچ نشانه‌ای بروز می‌کند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که فشار خون به صورت ناگهانی بالا می‌رود و وضعیتی به وجود می‌آورد که بیمار باید تحت مراقبت‌های فوری پزشکی قرار بگیرد

دلایل فشار خون بالا

امروزه بسیاری از مردم بدلیل تغییر در سبک زندگی با مشکل بالا بودن فشار خون دست به گریبان هستن، فشار بالای خون بر روی قلب و عروق خونی تأثیر گذار است. به همین دلیل است بررسی دوره ای و کنترل فشار خون بخصوص در دوره سنی میانسالی و کهنسالی بسیارحائز اهمیت است. رعایت نکات ریز بهمراه رژیم خوراکی و ورزش می تواند تا حد قابل توجهی فشار خون بالا و پایین را تحت شعاع قرار دهد. اغلب مردم متوجه نمی شوند که فشار خون بالایی دارند. علاوه بر این، بسیاری از ما نمی دانیم چطور کارهایی که در زندگی روزمره انجام می دهیم، می تواند منجر به افزایش فشار خون گردد.

فشار خون چیست ؟

قلب عضله ای است که خون را به اندام ها و بافت های بدن منتقل می کند. خون از سمت چپ قلب شما به رگ های خونی که اکسیژن و مواد مغذی بدن شما را حمل می کنند، پمپ می شود. همانطور که خون از قلب و رگها خارج می شود، به دیواره های شریانی فشار می آورد. فشار خون اندازه گیری فشار خون در شریان است.

هنگامی که عضله قلب منقبض می شود و خون پمپ می شود، چرخه ای به نام سیستول ایجاد می شود. سیستول عدد بالا است و دیاستول عدد پایین است.

فشار خون نرمال چند است ؟

سطح فشار خون مطلوب، زیر 120/80 mmHg است. فشار خون بالاتر از 120 / 80mmHg تا 139 / 89mmHg در محدوده طبیعی به بالا قرار می گیرد. فشار خون مناسب بر اساس شرایط شما مشخص می شود.

چگونه می توانم بدانم آیا فشار خون من سالم است یا خیر؟

1. باید از پزشک خود بخواهید فشار خون شما را به طور مرتب بررسی کند. این کار آسان و سریع است.
2. اگر اخیرا فشار خونتان را بررسی نکرده اید، قرار ملاقاتی برای بررسی آن ترتیب دهید.

فشار خون بالا چیست ؟

فشار خون بالا معمولا علائم قابل توجهی ندارد. اما اگر درمان نشود، خطر مشکلات جدی مانند سکته قلبی ( علائم گرفتگی رگهای قلبی) و مغزی را افزایش می دهد. از هر 4 بزرگسال در انگلستان، یک نفر فشار خون بالا دارد. تنها راهی که می توانید بفهمید فشار خونتان بالا است چک کردن فشار خون است.

فشار خون بالا چند است ؟

فشار خون بیش از 140 / 90mmHg فشار خون بالا می باشد. هنگامی که فشار خون شما بالا است، قلب و عروق شما تحت فشار می باشند. فشار خون بالا ایجاد پلاک در دیواره های شریان (آترواسکلروز) را تسریع می کند، جریان خون را به عضله قلب می رساند و شما را در معرض خطر حمله قلبی قرار می دهد. همچنین دیواره های شریان ها در مغز که می تواند باعث سکته شود، ضعیف می شود. این می تواند به قسمت های دیگر بدن نیز مانند شریان ها، کلیه ها و پاها آسیب برساند. فشار خون بالا به مدت طولانی یکی از عوامل خطر اصلی بیماری های قلبی است.بنابراین:

1. فشار خون با دو عدد ثبت می شود. فشار خون انقباضی (عدد بیشتر) نیراوی است که در آن قلب خون را به بدن پمپاژ می کند.
2. فشار خون انبساطی (عدد کمتر) مقاومت به جریان خون در رگ های خونی است. هر دو عدد در واحد میلیمتر جیوه (mmHg) اندازه گیری می شوند.
3. فشار خون بالا برابر 90/140 میلیمتر جیوه یا بیشتر می باشد.
4. فشار خون ایده آل بین 60/90 و 80/120 میلیمتر جیوه می باشد.
5. فشار خون پایین برابر 60/90 میلیمتر جیوه یا کمتر است.
6. فشار خون بین 80/120 و 90/140 میلیمتر جیوه به این معنی است که اگر فشار خون خود را کنترل نکنید، در معرض خطر فشار خون بالا قرار خواهید گرفت.

خطرات فشار خون بالا

اگر فشار خون شما خیلی بالا باشد، فشار زیادی بر رگ های خونی، قلب و سایر اندام ها مانند مغز، کلیه ها و چشم ها وارد می کند. بالا بودن مداوم فشار خون مشکلات و بیماری های جدی را افزایش می دهد.

علائم فشار خون بالا

تنها راهی که می توانید بفهمید فشار خونتان بالا است انجام تست فشار خون است. به تمام افراد بالای 40 سال توصیه می شود حداقل سالی 5 بار فشار خونشان را چک کنند. این کار می تواند زندگی شما را نجات دهد. فشار خون در مکان های گوناگونی بررسی می شود از جمله:

• در هنگام عمل جراحی
• در داروخانه
• در مطب پزشک
• در محیط کار

همچنین می توانید با استفاده از دستگاه های فشار خون خانگی در منزل فشار خود را چک کنید.

دو دسته‌بندی اصلی در فشار خون بالا وجود دارند

1. پُرفشاری خون اولیه: پُرفشاری خون اولیه، فشار خون بالایی است که از بیماری دیگری نشأت نگرفته و به مرور زمان به وجود می‌آید. دلیل عمده در این نوع فشار خون عوامل ارثی هستند.
2. پُرفشاری خون ثانویه: پُرفشاری خون ثانویه معمولا به دلیل وجود یک بیماری دیگر اتفاق می‌افتد.

چه چیزی منجر به فشار خون بالا میشود ؟

فشار خون در طول روز افزایش می یابد. این بستگی به زمان روز، میزان مایع در بدن شما، داروها در سیستم شما و آنچه شما انجام می دهید دارد. فشار خون همچنین می تواند تحت تاثیر چیزهایی مانند تنفس، احساسات، ورزش و خواب قرار بگیرد. این افزایش موقت طبیعی است و زمانی که استراحت می کنید فشار خون شما به حالت طبیعی باز می گردد. دلیل دقیق فشار خون بالا اغلب روشن نیست.

شرایط و رفتارهای گوناگون زندگی به طور قابل توجهی در فشار خون بالا دخیل هستند:

دلیل فشار خون بالا به طور دقیق مشخص نیست اما برخی چیزها باعث افزایش فشار خون می شوند. در صورت وجود شرایط زیر احتمال افزایش فشار خون وجود دارد:

تغییر در شیوه زندگی و روش سالم باعث کم شدن احتمال بالا رفتن فشار خون می شود.

عوامل افزایش دهنده فشار خون بالا چه چیزهایی هستند؟

• چاقی
• دخانیات
• دیابت نوع 1 یا 2
• بیماری های کلیوی
• مصرف بیش از حد الکل
• مصرف بیش از حد نمک
• ورزش نکردن
• برخی از دارو ها مانند استروئید ها

علائم اورژانسی فشار خون بالا

نکته:معمولا علائم زمانی دیده می‌شوند که فشار خون به صورت ناگهانی و به شدت افزایش پیدا می‌کند. به این موقعیت «بحران پُرفشاری خون» گفته می‌شود.

چه موقع فشار خون بالا میرود؟

فشار خون بالا زمانی رخ می دهد که خون مجبور باشد با فشاری بیشتر از داخل سرخرگ ها حرکت کند.

چگونه فشار خون را پایین بیاوریم ؟

تغییرات زیر باعث کم شدن فشار خون بالا می شود:

• کم شدن مصرف نمک و رژیم خوراکییی سالم
• عدم مصرف الکل
• کم شدن وزن
• ورزش مرتب
• عدم مصرف قهوه و کافئین
• ترک سیگار
• خواب منظم، حداقل 6 ساعت در طول شبانه روز

برخی از افراد با فشار خون بالا نیاز به مصرف قرص دارند تا بتوانند فشار خون را کنترل کنند.

درمان با قرص فشار خون

اگر فشار خون شما بالا باشد، پزشک قرص هایی تجاوز می کند تا فشار خون را تحت کنترل بگیرید.

این قرص ها عبارتند از:

1. بازدارنده های ACE- مانند enalapril، lisinopril، perindopril و Ramipril
2. مسدود کننده گیرنده angiotensin- مانند candesartan، irbesartan, losartan، valsartan و olmesartan
3. مسدود کننده کلسیم- مانند amlodipine، felodipine، nifedipine، diltiazem و verapamil
4. ادرار آورها- مانند indapamide و bendroflumethiazide
5. مسدود کننده بتا- مانند atenolol و bisoprolol
6. مسدود کننده آلفا- مانند doxazosin
7. بازدارنده رنین- مانند aliskiren
8. سایر ادرار آورها- مانند amiloride و spironolactone

قرص تجویزی به سن شما و میزان فشار خون بستگی دارد.

کنترل فشار خون با رژیم غذایی

رژیم غذایی «روشی برای توقف فشار خون» که به اختصار DASH نامیده می‌شود، یک برنامه‌ی غذایی‌ برای پایین نگه داشتن فشار خون است که پزشکان تجویز کرده‌اند. تمرکز این رژیم غذایی بر غذاهایی مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات سبوس‌داری است که دارای میزان سدیم و کلسترول پایینی هستند.از قبیل:

• سیب
• موز:(یک موز با اندازه متوسط حاوی 450 میلی گرم پتاسیم است و بر همین اساس، یکی از قدرتمندترین داروهای طبیعی برای کنترل فشار خون محسوب می شود.)
• پرتقال
• کلم بروکلی
• هویج
• ماهی‌های سرشار از اُمگا۳
• حبوبات
• سیر
• دانه هندوانه:(دانه های هندوانه حاوی کورکوربیتین (curcurbitin) هستند. این ماده از عملکرد کلیه پشتیبانی می کند و به گشاد شدن عروق خونی کمک می کند. از این رو، آنها گزینه ای فوق العاده برای مقابله با فشار خون بالا هستند. )

فشار خون پایین (افت فشار خون)

همانطور که خون توسط قلب به بدن پمپ می شود، فشار وارده بر دیواره های رگ های خونی، تغییر می کند. هنگامی که قلب خون را به شریان ها فشار می دهد فشار بالا است. وقتی قلب آرام است، فشار پایین است. فشار خون شما با خواندن بالاترین و پایین ترین فشار اندازه گیری می شود. فشار خون در واحد mmHg اندازه گیری می شود.

فشار خون پایین چند است ؟

فشار خون پایین زمانی رخ می ددهد که فشار شما کمتر از 90/60 میلی متر جیوه باشد.

آیا فشار خون پایین مشکل به حساب می آید ؟

• برای برخی افراد فشار خون پایین نشانه ای از سلامتی است. این ها معمولا اشخاصی هستند دارای پالس آهسته هستند. برای افراد دیگر فشار خون پایین یک مشکل است.
• فشار خون پایین بهتر از فشار خون بالا است.
• اغلب اشخاصی که فشار خون پایین دارند انتظار می رود زندگی طولانیتری داشته باشند.
• با این حال، اشخاصی که نشانه های فشار خون پایین را تجربه می کنند باید به دکتر مراجعه کنند. فشار ناگهانی و شدید خون (شوک) می تواند به بیماری های جدی مرتبط باشد.

علائم فشار خون پایین چیست ؟

علائم فشار خون پایین ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• این علائم هر زمانی دیده می شود. اما بیشتر در هنگام تغییر موقعیت رخ می دهند، مانند ایستادن و یا هنگام فشار آوردن در توالت. با این حال، اغلب علائمی دیده نمی شود و فشار خون پایین اغلب تنها به عنوان یک نتیجه از یک معاینه پزشکی روزمره و یا در طول مطالعهات برای برخی از شرایط دیگر دیده می شود.
• فشار خون پایین در افراد سالمند که بیماری های دیگر نیز دارند یا در معرض خطر سقوط هستند جدی تر است.

چه چیزی موجب فشار خون پایین می شود ؟

ممکن است فشار خون افت کند اگر:

• هوا گرم باشد یا در اثر پوشیدن چند لایه لباس
• گردش خون کم به خاطر اهدا خون، خونریزی شدید و یا از دست دادن آب بدن
• حاملگی
• مصرف دارو
• مصرف مواد مخدر یا الکل به مقدار زیاد
• واکنش آلرژیک (آلرژی | علائم، دلیل و درمان آلرژی)
• عفونت
• شرایط قلب خاص
• اختلال در سیستم عصبی یا سیستم غدد لنفااو (غدد درون ریز)
• درد شدید

فشار خون موضعی

• یک نوع خاص فشار خون پایین به نام “فشار خون موضعی” یا “فشار خون آرتروزاتیک” وجود دارد. در این حالت، فشار خون فرد وقتی در حال نشستن یا دراز کشیدن است، طبیعی است، اما زمانی که می ایستاد، به طور ناگهانی افت می کند و موجب سرگیجه می شود. این نیز می تواند در هنگام ایستادن بیش از حد طولانی بدون حرکت ایجاد شود.
• فشار خون موضعی نسبتا شایع است، بیشتر در افراد مسن دیده می شود. این بیماری می تواند ناشی از یکی از شرایط ذکر شده در بالا باشد.

چه وقت باید یک دکتر را ببینم ؟

اگر فکر میکنید ممکن است علائم فشار خون پایین را که در بالا ذکر شده است ببینید، بهتر است به دکتر مراجعه کنید.

درمان فشار خون پایین

اگر یک دلیل اساسی برای فشار خون پایین شما وجود داشته باشد درمان لازم است. اما اگر مشکلی ایجاد نشود، درمان لازم نیست. پزشک توصیه می کند اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از فشار خون پایین رعایت کنید مانند جلوگیری از کم آب شدن بدن، دوش گرم یا به سرعت بلند شدن.

تهیه و گردآوری شده مجله دلگرم

مرضیه ملایری