علت پسوریازیس تناسلی + علائم و راههای درمان این عارضه
پسوریازیس تناسلی چیست ؟
پسوریازیس تناسلی (genital psoriasis) از انواع بیماری خودایمنی پسوریازیس است که اغلب روی نواحی اطراف اندام های تناسلی مردان و زنان تاثیر گذاشته و گاهی مناطق کشاله ران یا بین باسن را نیز درگیر می کند. پسوریازیس تناسلی مسری نیست، علت دقیق آن هنوز مشخص نشده، درمان قطعی ندارد و به ندرت نواحی داخلی واژن در زنان را درگیر می کند.
پسوریازیس تناسلی یک بیماری مقاربتی نیست و واگیر هم ندارد. اما ممکن است بر روی روابط جنسی شما تاثیر گذارد. همچنین، نسبت به دیگر انواع پسوریازیس، سخت‌تر درمان می‌شود. هم مردان و هم زنان می‌توانند به پسوریازیس تناسلی دچار شده و این شرایط بر لذت جنسی و کیفیت زندگی افراد تاثیر خواهد گذاشت. از آنجایی که پوست اندام‌های تناسلی بسیار حساس است، علائم این عارضه معمولا بدتر از دیگر انواع پسوریازیس است. خراشیدگی، التهاب و تاول پوست می‌توانند منجر به عفونت‌های ثانویه در آلت تناسلی یا مقعد شده و برخی از درمان‌های پسوریازیس می‌توانند باعث افزایش درد و تحریک پذیری به ویژه در زمان رابطه جنسی شوند.
در بیماری پسوریازیس مرتبط با دستگاه تناسلی علاوه بر ناحیه تناسلی، بسیاری از افراد ممکن است همزمان دچار خارش و بروز لکه‌های قرمز در دیگر قسمت‌های بدن نیز شوند. اگر فکر می‌کنید به این بیماری مبتلا هستید، سریعا با پزشک خود صحبت کنید. این بیماری قابل درمان نیست، اما می‌توانید از روش‌هایی برای تسکین علائم و بهبود سلامت پوست خود استفاده کنید.
علت پسوریازیس تناسلی
در زمان ابتلا به پسوریازیس، سلول‌های پوستی بسیار سریع‌تر از حد طبیعی رشد می‌کنند. در این حالت، بدن نمی‌تواند همه آن‌ها را از بین برده و در نتیجه باعث بروز لکه‌های قرمز، پوسته پوسته و خشک می‌شود. پسوریازیس تناسلی اساسا به علت ضعف دستگاه ایمنی بدن ایجاد می‌شود. در شرایط عادی، دستگاه ایمنی به میکروب‌های ناقل بیماری حمله می‌کند، اما در صورت ابتلا به پسوریازیس، دستگاه ایمنی به سلول‌های سالم پوست حمله خواهد کرد.
عوامل وراثتی نیز ممکن است در ابتلا به پسوریازیس تناسلی نقش داشته باشند. اما این بدان معنا نیست که اگر فردی در خانواده به این بیماری مبتلا باشد، شما هم حتما مبتلا خواهید شد. به یاد داشته باشید که شما مبتلا به پسوریازیس نخواهید شد مگر اینکه چیزی آن را تحریک کند. عوامل محرک زا برای همه افراد یکسان نیست. شایع‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- عفونت
- آسیب‌های پوستی
- داشتن اضافه وزن
- سیگار کشیدن
- نوشیدن زیاد الکل
- فشار و استرس
- برخی دارو‌ها
- هوای سرد
این عوامل همچنین می‌توانند موجب عود مجدد پسوریازیس شوند. آشنایی با کنترل و مدیریت این عوامل می‌تواند به بهبود علائم کمک کرده و احتمال عود مجدد بیماری را کاهش دهد.
علائم پسوریازیس تناسلی
پسوریازیس تناسلی از جدی ترین انواع پسوریازیس است زیرا اندام تناسلی، جزو نواحی بسیار حساس بدن محسوب می شود.
پسوریازیس معکوس شایع ترین نوع پسوریازیس تناسلی است که علامت اصلی آن تکه های قرمز، خشک و صاف روی پوست نواحی چین خورده پوست از جمله کشاله ران و اندام تناسلی می باشد.
این نوع پسوریازیس معمولا دردناک تر از سایر انواع بوده و احتمالا با خارش و درد و گاهی خونریزی همراه است.
پسوریازیس تناسلی روی نواحی زیر تاثیر می گذارد:
- پوبیس (استخوان شرمگاهی): ناحیه بالای اندام تناسلی مردان و زنان
- بالای ران: پسوریازیس با لکه های کوچک و دایره ای شکل همراه است که قرمز و فلس مانند شده و به راحتی تحریک می شود به خصوص اگر در نواحی از ران ایجاد شود که هنگام راه رفتن با هم تماس دارند.
- چین بین ران و کشاله ران: در این ناحیه لکه ها فلس مانند نبوده و به رنگ قرمز مایل به سفید ظاهر می شود. پوست احتمالا دچار ترک خوردگی و شکاف شود.
لازم به ذکر است گاهی علائم پسوریازیس تناسلی با نشانه های عفونت مخمری – که اغلب در نواحی چین خورده بدن افراد چاق یا ورزشکاران ایجاد شده و ممکن است روی ناحیه تناسلی مردان و زنان تاثیر بگذارد – اشتباه گرفته می شود.
شکل پسوریازیس در این مناطق اغلب متفاوت است. پسوریازیس معکوس، شایع‌ترین نوع پسوریازیس تناسلی است که باعث بروز لکه‌های صاف و قرمز روشن می‌شود. شما معمولا فلس‌های نقره‌ای را نخواهید دید، زیرا به هنگام راه رفتن و حرکت از بین خواهند رفت.
زنان ممکن است پلاک‌های خاکستری و پوسته پوسته بر روی مهبل خود داشته باشند، اما لکه‌ها در لایه‌های پوستی اغلب قرمز براق هستند. در مردان، لکه‌های کوچک قرمز رنگ ممکن است بر روی آلت تناسلی یا سر آن ایجاد شوند. لکه‌های پوسته پوسته و خشک، بیشتر در مردان ختنه شده شایع است.
دیگر علائم پسوریازیس تناسلی
از آنجایی که آلت تناسلی بسیار حساس است، شدت علائم پسوریازیس شدیدتر هستند. این علائم عبارتند از:
۱. خارش زیاد
بسیاری از افراد دچار خارش زیاد و شدید می‌شوند که بدترین بخش این بیماریست. احساس خارش می‌تواند فرد را در طول شب بیدار نگه داشته و حتی خارش شدید باعث خونریزی شود.
۲. .سوزش
در پسوریازیس تناسلی، ممکن است احساس کنید که یک کبریت داغ بر روی پوست شما قرار گرفته است. عرق، گرما و سایش می‌توانند این وضعیت را بدتر کنند.
۳. درد
پسوریازیس همیشه دردناک نیست، اما نادیده گرفتن آن سخت است. تحرک یا عرق باعث تحریک پذیری بیشتر پوست می‌شوند. ورزش و رابطه جنسی می‌توانند علائم را بدتر کنند. در برخی افراد، حتی نشستن هم ممکن است باعث ایجاد درد شود.
۴. عفونت
پوست نازک و ظریف به راحتی شکافته شده و باعث خونریزی می‌شود. در این شرایط، احتمال ابتلا به عفونت‌های باکتریایی یا قارچی افزایش پیدا می‌کند. اگر هم زمان دچار عفونت و پسوریازیس هستید، به پزشک خود اطلاع دهید. در این شرایط، ممکن است نیاز به درمان‌های متفاوتی داشته باشید.
تشخیص پسوریازیس تناسلی
پزشک برای تشخیص پسوریازیس تناسلی، علائم و ظاهر پوست را با دقت بررسی خواهد کرد. در صورت عدم اطمینان در تشخیص، پزشک ممکن است برای بررسی بیماری‌های منتقله جنسی، عفونت، بیماری‌های التهابی یا سرطان، نمونه پوست را آزمایش کند. اغلب، اگر فرد زخم و ضایعات مشابه به پسوریازیس در دیگر قسمت‌های بدن داشته باشد، این امر نشان می‌دهد که زخم موجود در آلت تناسلی نیز پسوریازیس است.
پسوریازیس تناسلی زنان
پوست بیرون واژن ممکن است دچار لکه های هموار و قرمز بدون فلس شود که خراشیدن ناحیه به عفونت یا خشکی پوست و در نهایت ضخیم شدن آن منجر شده و خارش ها نیز شدیدتر خواهد شد. پسوریازیس تناسلی معمولا پوست بیرونی واژن را تحت تاثیر قرار داده و غشای مخاطی داخل واژن را درگیر نخواهد کرد.
پسوریازیس تناسلی مردان
پسوریازیس ناحیه تناسلی در مردان به صورت لکه های قرمز کوچک روی آلت تناسلی ظاهر می شود که ممکن است پوست ناحیه فلس مانند یا صاف و براق شود.
پسوریازیس تناسلی در زنان و مردان گاهی در نواحی مقعدی یا باسن نیز مشاهده شود که در این حالت پوست باسن در برخی موارد قرمز و بدون فلس شده و گاهی با فلس های شدید همراه باشد.
در پسوریازیس تناسلی روی نواحی مقعد و پوست اطراف آن، معمولا پوست قرمز و بدون فلس شده و با خارش همراه است.
نکته: به دلیل شباهت علائم، ممکن است پسوریازیس تناسلی با سایر بیماری ها از جمله عفونت های مخمر، خارش ناشی از بواسیر یا کرمک اشتباه گرفته شود و برای تشخیص نیاز به معاینه مقعدی یا کشت پوست در آزمایشگاه باشد.
درمان پسوریازیس تناسلی
معمولا برای درمان کوتاه مدت پسوریازیس تناسلی، داروی هیدروکورتیزون (۱.۰ درصد) توصیه می‌شود. برای درمان طولانی مدت، کلسپتروژن (کرم ویتامین D) در نظر گرفته می‌شود.
اگر، فرد دچار عفونت شود، ممکن است آنتی بیوتیک‌های موضعی نیز تجویز شوند. همچنین، پزشک ممکن است برای تسکین و پیشگیری از خشکی و خراشیدگی پوست، روان کننده یا نرم کننده تجویز کند.
علاوه بر این، برای درمان پسوریازیس تناسلی می‌توان از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند تاکرولیموس و پیمکرولیموس نیز استفاده کرد.
- پس از کاهش حساسیت پوستی، لیزر درمانی نیز می‌تواند به بهبود پسوریازیس تناسلی کمک کند.
- اگر روش‌های گفته شده موثر نباشند، می‌توان برای کوتاه مدت و تحت نظارت یک متخصص پوست، از استروئید‌های قوی در مقادیر کم استفاده کرد.
اگر پسوریازیس، کل ناحیه تناسلی را در بر گرفته باشد یا اگر درمان‌های موضعی مفید واقع نشوند، ممکن است نیاز به درمان سیستمیک داشته باشید. گزینه‌ها عبارتند از:
- متوتروکسات: نوعی داروی ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARD) است که برای درمان آرتریت روماتوئید و دیگر بیماری‌های روماتیسمی استفاده می‌شود.
- آسیترتین: یک نوع داروی رتینوئید خوراکیست که باعث کاهش التهاب می‌شود.
- داروهای بیولوژیک مانند آدالیمومب، آباتاسپت، اتانرسپت و ریتوکسیماب که در سیگنال‌های ایمنی که موجب تحریک علائم خود ایمنی می‌شوند، اختلال ایجاد می‌کنند.
بیماری پسوریازیس تناسلی هرگز به طور کامل درمان نمی شود و روش های درمانی به کاهش و بهبود علائم بیماری کمک می کند.
گاهی شدت علائم پسوریازیس تناسلی ممکن است درمان را دشوار کند اما معمولا این بیماری به اغلب روش های درمانی پاسخ مثبت نشان می دهد.
نکته مهم در درمان پسوریازیس تناسلی توجه به حساسیت ناحیه است زیرا پوست این مناطق حساس و نازک بوده و فرد مبتلا به پسوریازیس تناسلی باید هنگام استفاده از کرم های موضعی و سایر درمان ها بسیار مراقب باشد تا از ایجاد تحریکات پوستی یا ظاهر شدن علائم کششی در اندام تناسلی جلوگیری شود.
به طور کلی درمان ضایعات و لکه های پوست در پسوریازیس تناسلی سخت تر از رفع خارش و سوزش ناشی از بیماری می باشد. مهم است که ناحیه آسیب دیده همواره مرطوب نگه داشته شود و معمولا از روش های موضعی یا نور ماورا بنفش برای از بین بردن ضایعات استفاده می شود.
روش های درمان پسوریازیس تناسلی
1. داروهای موضعی
داروهای خفیف کورتیکواستروئیدها (کورتون) ممکن است برای درمان پسوریازیس تناسلی استفاده شود، اگرچه استفاده طولانی مدت از آن ها می تواند به ایجاد لکه های پوستی و علائم کششی منجر شود.
استفاده از مرطوب کننده های بدون نسخه نیز برای حفظ رطوبت ناحیه تناسلی مفید است اما باید توجه داشت که مرطوب کننده های معطر ممکن است باعث تحریک پوست شود. کرم و پمادهای ویتامین D حساسیت کمتری ایجاد می کنند.
2. نور ماورا بنفش (UV)
این روش در شرایط خاص برای درمان پسوریازیس تناسلی استفاده می شود که معمولا شدت آن نسبت به درمان پسوریازیس سایر نواحی بدن کمتر است زیرا نور شدید ممکن است به راحتی باعث سوختن پوست ناحیه شود.
3. نرم کننده ها
نرم کننده های پوست با ایجاد لایه محافظ مانع از دست دادن آب و رطوبت پوست می شوند.
4. مهارکننده های کلسی نورین
داروهای تاکرولیموس و پیمکرولیموس برای درمان پسوریازیس تناسلی بسیار مفید بوده و عوارض جانبی همچون نازک شدن پوست را به همراه ندارد. با این حال هنگام استفاده باعث ایجاد سوزش در ناحیه شده و ممکن است عود عفونت های رابطه جنسی مانند تبخال تناسلی یا زگیل تناسلی را به همراه داشته باشد.
5. داروهای خوراکی
در برخی موارد ممکن است داروهای خوراکی تجویز شود که با عوارض جانبی همچون تحریک، سردرد، بی خوابی، تب و اسهال همراه است، در صورت مشاهده این علائم لازم است به پزشک مراجعه شود تا پزشک از مناسب بودن درمان و رد احتمال ابتلا به بیماری های رابطه جنسی مطمئن شود.
درمان گیاهی پسوریازیس تناسلی
به دلیل تشخیص دشوار این بیماری و حساس بودن ناحیه قبل از هرگونه خود درمانی نیاز است به پزشک مراجعه شود و از مصرف داروهای گیاهی در این ناحیه تا حد امکان خودداری شود.
برای درمان خانگی پسوریازیس معکوس که نواحی چین دار بدن از جمله نواحی کشاله ران یا زیربغل را درگیر می کند می توان از داروهای گیاهی رایج برای پسوریازیس همچون سرکه سیب، روغن درخت چای، آلوئه ورا یا زردچوبه استفاده کرد اما برای درمان پسوریازیس نواحی اطراف واژن و آلت تناسلی توصیه می شود هرچه سریع تر با پزشک مشورت شود.
بیشتر بخوانید:
بیماری پسوریازیس چیست؟ آیا پسوریازیس قابل درمان است ؟
