علت و علائم کوچک شدن مغز (آتروفی مغزی) چیست ؟

علت کوچک شدن مغز (آتروفی مغزی)

آتروفی یا کوچک شدن مغز به از دست رفتن پیش‌رونده سلول‌های مغزی در طول زمان اشاره دارد. آتروفی به معنای کاهش اندازه و یا از دست رفتن بخشی از بافت در هر یک از اندام‌های بدن است.

آتروفی مغزی می‌تواند در کل مغز رخ داده و یا فقط بخشی از مغز را درگیر نماید که در پی آن ممکن است حجمی از بافت مغز از بین رفته و در عملکرد سلول‌های عصبی اختلال ایجاد شود.

علائم کوچک شدن مغز به علت و محل مرگ سلول‌ها بستگی دارد. آتروفی مغزی ممکن است در اثر آسیب‌دیدگی‌های مغزی ایجاد شود.

عفونت مغزی نیز می‌تواند به مرگ سلول‌های مغزی و اتروفی منجر شود.علائم آتروفی مغزی عبارت‌اند از:

زوال عقلی، تشنج ، از دست دادن کنترل حرکت و ایجاد اختلال در تکلم درک و یا خواندن مطالب.بسته به علت زمینه‌ای، ممکن است آتروفی مغزی بسیار آهسته و یا بسیار سریع پیشرفت نماید.

آتروفی می‌تواند زندگی افراد را تهدید کند. درمان شناخته‌شده‌ای برای این بیماری وجود ندارد. برای درمان آتروفی مغزی پزشک بر روی درمان علائم و عوارض این بیماری متمرکز می‌شود.

در مواردی که آتروفی مغزی در اثر عفونت ایجادشده باشد، درمان عفونت می‌تواند از بدتر شدن علائم اتروفی جلوگیری به عمل آورد.

علائم آتروفی مغز (کوچک شدن مغز) چیست ؟

به گفته پزشکان موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی، آتروفی مغز یک بیماری نورولوژیک است که منجر به از دست دادن بافت مغزی می شود، آتروفی مغزی می تواند در قسمت های کوچک مغز رخ دهد یا بر روی نیمکره های مغز تاثیر بگذارد.

بیماران مبتلا به آتروفی مغزی ممکن است در عملکردهای شناختی مانند زبان و حافظه مشکل داشته باشند.

آفازی (زبان پریشی)

آفازی بر مهارت های زبانی بیمار تاثیر می گذارد. پزشکان موسسه ملی ناشنوایان و سایر اختلالات ارتباطی بیان می کنند که سه نوع آفازی ممکن است رخ دهد:

• آفازی ورنیکه (دریافتی)
• آفازی بروکا (بیانی)
• آفازی گلوبال (کلی)

آفازی دریافتی زمانی رخ می دهد که بیماران دچار آسیب به لوب گیجگاهى، بخشی از مغز که مسئول شنیدن است، می گردند.

از آنجا که در آفازی دریافتی بیماران هنوز می توانند صحبت کنند، درک گفتاری بیمار تحت تأثیر قرار نمی گیرد.

هنگامی که یک بیمار مبتلا به آفازی ورنیکه (دریافتی) صحبت می کند، جملاتی که بیان می کند غیر منطقی هستند و معمولا از جملات بلند در صحبت های خود استفاده می کند.

از سوی دیگر، آفازی بروکا (بیانی) منجر به گفتار بی منطقی می شود که در آن بیماران نمی توانند به راحتی کلمات واقعی را بیان کنند.

آفازی بیانی ناشی از آسیب به لوب پیشانی یا قدامی، که جلویی ترین قسمت مغز است، می باشد.

بیماران مبتلا به آفازی بیانی با عبارات کوتاه صحبت می کنند و برای صحبت کردن دچار مشکل می شوند.

آسیب به هر دو ناحیه می تواند باعث آفازی گلوبال یا کلی شود، که باعث ایجاد مشکلات جدی در صحبت کردن و درک گفتار می شود.

تشنج

تشنج نیز می تواند ناشی از آتروفی مغز باشد. مؤسسات ملی بهداشت اشاره می کند که تشنج، که زمانی رخ می دهد که فعالیت الکتریکی در مغز مختل شود، به ندرت ۱۵ دقیقه طول می کشد.

بعضی از افراد ممکن است درست قبل از شروع تشنج طعم فلزی را در دهان خود مزه کنند. در طی تشنج، بیمار می تواند دچار تغییر در سطح آگاهی گردد. این تغییرات از خیره ماندن تا از دست رفتن کامل هوشیاری متغییر هستند.

اگر بیمار هوشیاری خود را از دست بدهد، ممکن است سردرگمی یا از دست دادن حافظه موقت رخ دهد. همچنین ممکن است بیماران کنترل عضلات خود را نیز از دست بدهند، و برخی از بیماران ممکن است در طی تشنج دچار تکان های ناگهانی شوند.

تغییرات در احساسات، مانند ترس یا شادی ناگهانی نیز ممکن است با تشنج رخ دهد

آتروفی مغزی (کوچک شدن مغز) در اثر ضربه و آسیب‌دیدگی‌ها

مرگ سلول‌های مغزی ممکن است در اثر یک آسیب مغزی رخ دهد، ازجمله:

1. سکته مغزی
2. تروما یا ضربه‌مغزی

بیماری‌هایی که ممکن است باعث آتروفی مغزی شوند

آتروفی مغزی می‌تواند به دلیل انواع اختلالات ژنتیکی و یا اختلالات پیش‌رونده ایجاد شود، ازجمله:

1. بیماری آلزایمر
2. فلج مغزی (گروهی از اختلالات مؤثر بر حرکت، تعادل و وضعیت قرارگیری بدن)
3. دمانس یا زوال عقل
4. بیماری هانتینگتون (یک اختلال ژنتیکی که باعث انحطاط سلول‌های عصبی در مغز می‌شود)
5. لکودیستروفی (اختلالی که به مواد محافظ اطراف سلول‌های عصبی صدمه وارد می‌کند)
6. مولتیپل اسکلروزیس (بیماری که مغز و نخاع را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اختلالاتی همچون ضعف، ناهماهنگی، عدم تعادل و سایر مشکلات را برای بیمار ایجاد می‌کند)
7. بیماری پیک (شکلی از زوال عقل است که تنها برخی مناطق خاصی از مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد.)

علل عفونی کوچک شدن مغز (آتروفی مغزی)

همچنین آتروفی مغزی می‌تواند در اثر عفونت‌های مغزی، ازجمله موارد زیر حادث شود :

• ایدز
• آنسفالیت (التهاب و تورم مغز به علت یک عفونت ویروسی و یا سایر علل)
• سیفلیس (بیماری مقاربتی ناشی از باکتری)

عوامل خطر

تعدادی از عوامل خطرساز، احتمال ابتلای به آتروفی مغزی را افزایش می‌دهند.

این بدین معنی نیست که همه افراد دارای این عوامل حتماً به اتروفی مغزی مبتلا خواهند شد.

عوامل خطرساز برای تحلیل مغزی عبارت‌اند از:

1. افزایش سن
2. آسیب‌دیدگی مغزی
3. داشتن سابقه خانوادگی بیماری آلزایمر، بیماری هانتینگتون و یا اختلالات عصبی مشابه
4. داشتن سابقه خانوادگی اختلالات خود ایمنی مانند ام‌اس
5. ضربه به سر

درمان کوچک شدن مغز

هیچ درمانی برای آتروفی مغزی وجود ندارد. هنگامی که سلول‌های مغزی از دست بروند، آسیب دائمی است. درمان آتروفی مغزی به کنترل علائم و عوارض آتروفی مغزی می‌پردازد.

درمان زوال عقل و از دست دادن عملکردهای مغزی درمان برای علائم زوال عقل در اثر آتروفی مغزی، شامل استفاده از داروها و درمان‌های غیر دارویی می‌باشد، ازجمله :

1. استفاده از داروهایی که در مواد شیمیایی و کنترل سیگنال‌های مغزی مؤثر هستند و یا داروهایی که به درمان علائم اختلال‌های شناختی می‌پردازند، گاهی اوقات از داروهای بیماری آلزایمر استفاده می‌شود.
2. فیزیوتراپی برای بهبود عملکرد و توانایی انجام فعالیت‌های روزانه
3. مشاوره روانشناسی و حمایت از بیمار

درمان سایر علائم آتروفی مغزی

سایر علائم علائم کوچک شدن مغز ممکن است از طریق دارو و یا درمان‌های دیگر تحت معالجه قرار بگیرد، ازجمله:

• داروهای ضد تشنج برای جلوگیری از تشنج
• درمان‌های شناختی یا رفتاردرمانی جهت بهبود کیفیت زندگی
• فیزیوتراپی برای افزایش کنترل عضلات
• گفتاردرمانی برای کاهش تأثیر آفازی (اختلال در گفتار و درک مطلب)
• درمان عفونت زمینه‌ای و یا آسیب‌هایی که منجر به آتروفی مغزی شده‌اند

تغییر در شیوه زندگی

بهترین راه برای بهبود علائم آتروفی مغزی یا کاهش سرعت پیشرفت آتروفی مغزی حفظ زندگی فعال و داشتن سبک زندگی سالم است، ازجمله:

• داشتن یک رژیم غذایی متعادل، سرشار از میوه و سبزیجات و آنتی‌اکسیدان‌ها
• ورزش منظم
• افزایش فعالیت‌های ذهنی

درمان‌های مکمل

برخی از درمان‌های مکمل می‌تواند برای مقابله با آتروفی مغزی کمک‌کننده باشد. گاهی اوقات این درمان‌ها شامل درمان‌های مکمل و یا جایگزین می‌شود که در طب سنتی مورداستفاده قرار می‌گیرد.

درمان‌های جایگزین به معنای مکملی برای درمان‌های پزشکی است.

درمان‌های مکمل می‌تواند شامل موارد زیر گردد.

• ماساژ درمانی
• مکمل‌های غذایی، داروهای گیاهی، انواع چای و محصولات مشابه
• یوگا

کاهش خطر ابتلا به کوچک شدن مغز

درحالی‌که آتروفی مغزی لزوماً قابل‌پیشگیری نیست، داشتن سبک زندگی سالم می‌تواند سرعت پیشرفت آتروفی را کاهش داده و شدد علائم آن را کنترل نماید.عوامل مؤثر در سبک زندگی سالم که می‌تواند احتمال آتروفی شدید مغزی را کاهش دهد، عبارت‌اند از:

1. کنترل فشارخون
2. داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل، ازجمله اسیدهای چرب امگا 3، میوه‌جات، سبزیجات و آنتی‌اکسیدان‌ها
3. فعالیت ذهنی، جسمی و اجتماعی

بیشتر بخوانید :

آنوریسم مغزی چیست ؟ علائم / علل و درمان آنوریسم مغزی کدامند؟

علائم خشکی مغز چیست و چگونه درمان میشود ؟

تاثیر فشارهای عصبی شدید بر مغز