علت بیماری تب شالیزار (لپتوسپیروز) چیست؟

تب شالیزار : این عفونت می‌تواند هیچ نشانگانی نداشته باشد یا نشانگان ملایمی مانند سردرد، درد عضله و تب به همراه باشته باشد. اما می‌تواند نشانگان شدیدی مانند خون‌ریزی ریوی یا مننژیت نیز به همراه داشته باشد.اگر این عفونت باعث شود که فرد زرد شده، دچار نارسایی کلیه و خونریزی شود، آن گاه بیماری به عنوان بیماری ویلشناخته می‌شود.

اگر عفونت باعث خونریزی شدید شش‌ها شود، آن گاه سندروم خونریزی ریوی شدید تشخیص داده می‌شود.تا ۱۳ نوع ژنتیکی مختلف از لپتوسپیروز وجود دارند که عامل این بیماری در انسان هستند. این بیماری هم از طریق حیوانات وحشی انتقال می‌یابد و هم از طریق حیوانات خانگی.رایج‌ترین ناقلان بیماری جوندگان هستند.

بیماری معمولاً از طریق ادرار حیوانات یا آب یا خاکی که حاوی ادرار حیوان باشد و تماس با حفره‌های درون پوست، چشم دهان، یا بینی منتقل می‌شود.در کشورهای در حال توسعه، معمولاً کشاورزان و افراد فقیری که در شهر زندگی می‌کنند به این بیماری مبتلا می‌شوند.

در کشورهای توسعه یافته، این بیماری بیشتر در افرادی رخ می‌دهد که در محیط‌های باز در مناطق گرم و مرطوب فعالیت‌های زیادی دارند.معمولاً تشخیص بیماری از طریق یافتن پادتن‌های این باکتری یا پیدا کردن DNA آن در خون صورت می‌گیرد.

بهترین راه پیشگیری از تب شالیزار چیست؟

اقداماتی که جهت پیشگیری از این بیماری صورت می‌گیرد شامل این موارد هستند:

نصب تجهیزات محافظتی برای پیشگیری از تماس با حیواناتی که مشکوک به این عفونت هستند، شست‌وشو پس از این گونه تماس‌ها، و کاهش تعداد جوندگان در مناطقی که انسان‌ها کار و زندگی می‌کنند.تأثیر آنتی‌بیوتیک داکسی‌سایکلین برای پیشگیری از رخ دادن این عفونت در مسافران نامشخص است.

واکسن‌هایی برای انواع خاصی از لپتوسپیروز برای حیوانات وجود دارند که ممکن است خطر انتقال بیماری را به انسان کاهش دهند. در صورت آلودگی، درمان از طریق آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند داکسی سیلین، پنی‌سیلین، یا سفتریاکسون صورت می‌گیرد. بیماری ویل و سندروم خونریزی ریوی شدید، حتی در صورت مراقبت پزشکی نیز، به ترتیب میزان مرگ و میرهایی بیش از ۱۰٪ و ۵۰٪ درصد دارند.

تخمین زده شده‌است که هفت تا ده میلیون نفر در سال به لپتوسپیروز آلوده می‌شوند.تعداد مرگ و میرهای ناشی از این بیماری مشخص نیست. لپتوسپیروز در مناطق گرمسیری بیشترین شیوع را دارند، اما ممکن است در هر جایی ظاهر شود.شیوع بیماری ممکن است در محله‌های فقیر نشین در کشورهای در حال توسعه رخ دهد. این بیماری را نخستین بار ویل در سال ۱۸۸۶ در آلمان تشریح کرد.

حیوانات آلوده ممکن است نشانگانی نداشته باشند یا نشانگان ملایم یا شدید داشته باشند. بسته به نوع حیوان، نشانگان می‌توانند متفاوت باشند.در برخی حیوانات لپتوسپیروز در دستگاه تناسلی حیوان زندگی می‌کند و می‌تواند در حین آمیزش منتقل شود.

تب شالیزار چگونه درمان می شود؟

بهترین راه درمان لپتوسپیروز چیست؟

درمان آنتی بیوتیکی بیشترین ارزش را موقعی که بین ۴ روز اول بیماری لپتوسپیروز شروع شود را دارد ولی متاسفانه تشخیص لپتوسپیروز ندرتاً بسرعت انجام می گیرد.

درمانهای آنتی بیوتیکی بشرح زیر است:

الف ) در موارد خفیف

• داکسی سایکلین ۱۰۰ میلی گرم خوراکی دو بار در روز بمدت ۷ روز
• آمپی سیلین ۷۵۰ ـ ۵۰۰ میلی گرم هر ۶ ساعت بمدت ۷ ـ ۵ روز
• آموکسی سیلین ۵۰۰ میلی گرم هر ۶ ساعت بمدت ۷ ـ ۵ روز

ب ) در موارد متوسط تا شدید

• پنی سیلین جی ۱/۵ میلیون واحد هر ۶ ساعت وریدی بمدت ۷ روز
• آمپی سیلین ۱ ـ ۵/۰ گرم هر ۶ ساعت وریدی بمدت ۷ روز
• در موارد حساس به پنی سیلین ، اریترومایسین ۵۰۰ میلی گرم وریدی هر ۶ ساعت بمدت ۷ روز

کنترل مایعات و درمان صحیح آن برای پیشگیری از نارسایی کلیه مهم می باشد اگر نشانه های نارسایی کلیه ظاهر شود ، جایگزینی سریع مایعات در طی ۴۸ تا ۷۲ ساعت بامراقبت دقیق بیماران ممکن است مفید باشد.

علائم تب شالیزار در انسان چیست؟

سرفه خشک، تب، سردرد، درد عضلانی، تهوع و استفراغ و لرز است.علایم کمتر شایع نیز درد شکم، صدای غیرطبیعی ریه، درد استخوان، ورم ملتحمه (التهاب و قرمزی چشم)، بزرگ شدن غدد لنفاوی، بزرگ شدن طحال و کبد، سفتی ماهیچه ها و بثورات جلدی است.

علایم این بیماری گاهی با آنفلوآنزار (تب، لرز و سردرد شدید) و مننژیت اشتباه گرفته می شود.این بیماری از طریق ادرار حیوانات آلوده مانند سگ و موش آلوده نیز در اثر تماس به انسان منتقل می شود.

این بیماری دو مرحله ای است:

مرحله اول، بیماری در خون نهفته است و مرحله تب دار بیماری است و مرحله دوم مرحله نقاهت است در مرحله دوم است که کبد و کلیه درگیر این بیماری می شوند.

عوارض این بیماری عبارت است از مننژیت، کاهش شنوایی، نارسایی کلیوی و کبدی و مشکلات قلبی و عروقی.میزان سالانه عفونت جهانی این بیماری دو صدم درصد در هر یکصد هزار نفر در آب و هوای معتدل و ۱۰ تا صد درصد در هر یکصد هزار نفر در آب و هوای گرمسیری است.

نشانه های بالینی بیماریلپتوسپیروز در انسان گسترده است و ممکن است شامل تب­ بالا، لرز، سردرد، درد ماهیچه ­ای، استفراغ، یرقان، قرمزشدن چشم­ها، درد شکم، اسهال و دانه ­های پوستی باشد.لازم به ذکر است حدود ۱۵ تا ۴۰ ٪ موارد از ابتلا به تب شالیزار می تواند بدون علامت باشد.

البته معمولا ۹۰٪ موارد با علامت خفیف بروز می کند که بدون مشاهده زردی (ایکتر) می باشد و شامل سر درد -تب -لرز -درد عضلات، استخوان و بروز درد چشم همراه با قرمزی آن و ملتحمه(از روز سوم و مشخصه بیماری است) می باشد. همچنین می توانداسهال(۴ تا ۷ روز) و استفراغ و بروز قرمزی (راش )هایی در سطح پوست بروز کند.

و در مواردی هم بزرگی کبد، طحال،لنفادنوپاتی،فارنژیت، گلو درد،مشکلات قلبی عروقی،راش های ماکولو پاپولر در تنه و جلوی ساق پا.

مرحله دوم: مشخصه آن وجود باکتری در ادرار و ظهور آنتی بادی IGM در سرم خون است و از علایم آن: تب، لرز و علایم التهاب پرده های مغز (مننژیت)، سندرم گیلن باره، اختلال بینایی،فلج اعصاب مرکزی، آنسفالت، ضعف،سفتی عضلات است و البته باز بدون ایکتر. موارد بدون ایکتر کشنده نیست.

چگونه از تب شالیزار پیشگیری کنیم؟

پیشگیری از لپتوسپیروز چگونه است؟

جلوگیری از ایجاد فاضلاب در محل زندگی دامها و خشک نمودن آنها از مهمترین راههای جلوگیری از بیماری لپتوسپیروز و انتشار آن است.همچنین باید از چرای دام ها در مراتع باتلاقی که با ادرار دام های بیمار یا جوندگان آلوده شده است جلوگیری شود و از تماس جوندگان با منابع غذائی و انبار های علوفه و آلودگی مواد غذایی با ادرار و مواد دفعی آنها پیشگیری گردد.

باید دام های تلف شده و جفت و جنین دام های بیمار به خوبی دفن شده و یا از بین برده شوند تا باعث آلودگی محیط و منابع غذایی و آب نشوند.رعایت بهداشت فردی و شستن مرتب دستها آسانترین و کم هزینه ترین کار است.

راههای انتقال تب شالیزار کدام است؟

مهمترین منبع آلودگی،ادرار حیوان مبتلا می باشد در حیوانات آلوده بدون علائم عامل لپتوسپیرا می تواند برای ماهها در لوله پروکزیمال کلیه زنده مانده وازطریق ادرار بیشتر از ۶ ماه سبب آلودگی محیط گردد .

همچنین جنین سقط شده بافتهای آلوده ، ترشحات دستگاه تناسلی و شیر آلوده می توانند بطور مستقیم یا پس از آلودگی محیط موجب انتقال بیماری گردند انتقال لپتوسپیراازطریق تماس جنسی درموش صحرایی،گاو وخوک وسگ گزارش شد.

همچنین بخوانید:

علائم بیماری تب مدیترانه ای فامیلیال کدام است؟ آیا قابل درمان است؟

آیا تب مالت درمانی هم دارد؟