علت بالا و پایین بودن E۲ در آزمایش خون 

تفسیر آزمایش E2

E2 قوی‏ترین استروژن آندوژن است. در زنان غیرحامله عمدة E2 از تخمدان ها و مقادیر کمی هم از آدرنال‏ها منشأ می‏ گیرد. جفت یک منبع اضافی E2 در حاملگی است. در جنس مذکر 25% از E2 در بیضه ‏ها و 75% در بافت‏های محیطی و بواسطه واکنش آروماتازی از تستوسترون و سایر آندروژن‏ها تولید می ‏شود. مقادیر E2 در نارسایی تخمدان به هر علت که باشد کاهش می‏ یابد. هنگامی که نارسایی تخمدان ثانویه به علت کم‏ کاری هیپوفیز است، FSH و LH هم کاهش می ‏یابند. در حالی که در نارسایی اولیه تخمدان FSH و LH افزایش می‏ یابند.

به منظور کمک به باروری، اهمیت افزایش E2 پس از اولین دوز گنادوتروپین‏ها یک عامل تعیین کننده مهم برای مقدار دوز دوم خواهد بود و همین‏طور میزان افزایش به دنبال دوز دوم، تعیین کنندة دوز بعدی و غیره می‏ باشد.

تومورهای نادری از منشاء تخمدان، بیضه، آدرنال یا محل‏های غیرآندوکرین ممکن است سبب سطوح بالای E2 شوند. علیرغم تلاش‏هایی که برای استاندارد کردن روش‏ها اعمال شده ولی باز هم تفاوت‏های قابل توجهی بین آزمایشگاه‏ها دیده می‏ شود. در زنان یائسه، استرون (E1) استروژن غالب در گردش خون است. در سیروز کبدی E2 افزایش می ‏یابد و در زنانی که هیپوگنادیسم دارند سطوح E2 می‏ تواند طبیعی باشد.

مقادیر طبیعی E2 :

• کودکان کمتر از 10 سال:
• مردان: 10 – 50 pg/ml

زنان:

• پیش از یائسگی: 30 – 400 pg/ml
• پس از یائسگی: 0 – 30 pg/ml

مرحله سیکل قاعدگی:

• فاز فولیکولار: 20 – 150 pg/ml
• وسط سیکل: 150 – 750 pg/ml
• فاز لوتئال: 40 – 350 pg/ml

سایر نام ها: استرادیول، جزء استروژن 2 ، 17 – بتا استرادیول ، 17-β Estradiol, 17-beta Estradiol, Estrogen fraction 2 (E2), Estradiol, Adult Premenopausal Female

در چه شرایطی E2 افزایش می یابد؟

• بلوغ زودرس
• تومورهای تخمدان ها، بیضه ها یا غدد آدرنال
• بزرگ شدن پستان در مردان (gynecomastia)
• پرکاری تیروئید
• سیروز کبدی

در چه شرایطی E2 کاهش می یابد؟

• یائسگی
• سندروم ارثی ترنر (۱ کروموزوم X کمتر در جنس مونث کمتر از افراد طبیعی)
• نارسایی تخمدان (یائسگی زودرس قبل از ۴۰ سالگی)
• سندروم پلی کیستیک تخمدان (PCOS) که باعث نازایی در زنان می شود
• کاهش تولید استروژن که می تواند باعث کاهش توده چربی بدن گردد.
• کم کاری تیروئید
• هیپوگنادیسم (موجب تولید ناکافی هورمون های جنسی توسط تخمدان و یا بیضه می شود). در زنانی که هیپوگنادیسم دارند ممکن است سطح استرادیول طبیعی باشد.

شرایط نمونه گیری در آزمایش E2

1. نیاز به ناشتایی نمی باشد.
2. در صورت استفاده ازسنجش RIA ، بیمار نباید مواجهه اخیر با رادیواکتیو داشته باشد.

ملاحظات نمونه گیری در آزمایش E2

1. با رعایت اصول صحیح نمونه گیری، مقداری خون وریدی را در لوله ای با درب قرمز جمع آوری نمایید.
2. نمونه باید در عرض 2 ساعت از زمان خونگیری سانتریفیوژ گشته و سرم از سلول جدا گردد.
3. پس از نمونه گیری، محل خونگیری را از لحاظ خونریزی یا هماتوم بررسی نمایید.
4. در صورت استعمال داروهای مؤثر بر نتایج آزمایش، آن را در برگه آزمایش یادداشت نمایید.
5. از جمع آوری نمونه سرم لیز، ایکتریک و یا لیپمیک اجتناب نمایید.
6. تاریخ هفتة حاملگی و اولین روز آخرین دورة قاعدگی را روی برگه آزمایشگاه ذکر کنید.
7. از آنجایی که استرادیول سرم دارای ریتم شبانه‏روزی است، نمونه ‏گیری‏های متعدد باید در یک ساعت ثابت از شبانه‏روز انجام شوند.
8. نمونه گیر می بایست اطلاعاتی از وضعیت بالینی زن باردار از وی پرسیده و در صورت لزوم در برگه آزمایش یادداشت نماید. از جمله این اطلاعات می توان به سن مادر، وزن مادر، سابقه مصرف سیگار، سابقه دیابت، فشار خون بالا، سقط جنین، بیماریهای عفونی، بارداریهای چند قلو و … اشاره نمود.

موارد عدم پذیرش نمونه در آزمایش E2

• پلاسما EDTAدار
• سرم شدیداً همولیز و لیپمیک
• نمونه بدون برچسب یا با برچسب اشتباه

شرایط نگهداری از نمونه در آزمایش E2

1. در طی 2 ساعت پس از نمونه گیری، سرم را از سلول جا نمایید و1.2 ml از آنرا در ویالهای پلاستیکی مخصوص بریزید.
2. سرم جدا شده را ترجیحاً تا زمان انجام آزمایش در یخچال نگه دارید. سرم به مدت 6 ساعت در دمای اتاق پایدار است.
3. پایداری نمونه در دمای یخچال(2-8oC) 7 روز و در فریزر (-20oC) 14 روز می باشد.

کاربردهای بالینی آزمایش E2

1. بررسی هیپوگنادیسم و الیگو آمنوره در زنان
2. بررسی وضعیت تخمدان، از جمله رشد فولیکول، برای پروتکل های درمان نازائی (برای مثال، لقاح در شرایط آزمایشگاهی)
3. به همراه اندازه گیری هورمون جسم زرد (LH) در نظارت بر درمان جایگزینی استروژن در زنان غیر یائسه هیپوگنادی.
4. بررسی صفات ثانویه جنسی زنانه از جمله ژنیکوماستی (بزرگ شدن سینه ها) در مردان
5. تشخیص تومورهای تولید کننده استروژن در مردان و در مقادیر کمتر در زنان
6. به عنوان بخشی از تشخیص و بررسی های بلوغ زودرس و دیررس در زنان و در مقادیر کمتر در مردان
7. به عنوان بخشی از تشخیص و بررسی های اختلالات مظنون به متابولیسم استروئید جنسی ، به عنوان مثال در کمبود آروماتاز و کمبود 17 آلفا هیدروکسیلاز
8. به عنوان کمکی به ارزیابی بالینی، رادیولوژیکی و اندازه گیری تراکم استخوان در ارزیابی خطر شکستگی استخوان در زنان یائسه، و به میزان کمتر در مردان مسن تر
9. نظارت بر درمان جایگزینی هورمون زنانه با دوز پایین در زنان یائسه
10. نظارت بر درمان ضد استروژن (به عنوان مثال، درمان با مهارکننده های آروماتاز)

اطلاعات تکمیلی در مورد آزمایش E2

استروژنها مسئول خصوصیات ثانویه جنسی زن هستند. اگرچه بیشتر از 30 استروژن شناسایی شده‏اند ولی فقط اندازه‏ گیری سه استروژن (استرادیول E2، استرون E1 و استریول (E3 در فعالیت‏های بالینی مورد استفاده قرار می‏گیرند.

تخمدانها، بیضه ‏ها، و غدد آدرنال توانایی ساخت استروژنها را از آندروژن های آندروستن دیون و تستوسترون دارند. تخمدان‏ها تقریباً همه استرادیول را ترشح می‏کنند در حالی که قسمت اعظم استرون از تبدیل محیطی آندروستن دیون و متابولیسم استرادیول تشکیل می‏شود. در زنان سالم پس از یائسگی، تخمدان ها تحلیل رفته و عملاً تمامی ساخت استروژن توسط غده آدرنال صورت می‏ گیرد. هر چند استرادیول فراوان‏ترین استروژن در زنان قبل از یائسگی است، در زنان بعد از یائسگی استرون در بیشترین غلظت می‏ باشد.

در مردان حدود یک سوم همة استرادیول توسط بیضه‏ ها تولید و مابقی از تبدیل خارج غده‏ای تستوسترون و استرون ایجاد می‏ شود. بنابراین بیضه‏ ها بطور غیرمستقیم مسئول بیشترین مقدار ساخت استروژن هستند. کبد مهم‏ترین نقش را در متابولیزه کردن استروژن ها دارد. به این صورت که استرادیول و استرون را کونژوگه کرده و به صورت سولفات‏‎ها و گلوکورونات‏ها دفع می‏کند. در سرم استرادیول به میزان زیادی به شکل کونژوگه بوده، 60% به آلبومین، 38% به گلوبولین متصل شونده به هورمون های جنسی (SHBG) متصل بوده و 3-2% نیز به شکل آزاد است.

عوامل مداخله گر در آزمایش E2

• چنانچه از روش RIA استفاده می شود، مصرف اخیر رادیوایزوتوپ ها می تواند موجب تغییر نتایج آزمایش شود.
• قرص های ضد بارداری (OCP) و کلومیفن سبب کاهش سطوح سرمی E2 می‏شوند. آدرنورکورتیکوستروئیدها، آمپی‏سیلین، داروهای حاوی استروژن، فنوتیازین‏ها و تتراسایکلین‏ها ممکن است سبب افزایش سطوح E2 شوند.

توضیحات تکمیلی در رابطه با آزمایش E2

• بررسی های مکرر معمولاً در هفته های 28 تا 30 بارداری آغاز می گردد و پس از آن به طور هفتگی تکرار می گردد.
• در صورت لزوم برای ارزیابی بارداریها با خطر بالا می توان تعداد این موارد اندازه گیری را افزایش داد.
• نمونه گیری را می توان روزانه انجام داد. معمولاً مقدار اولین نمونه را حد پایه در نظر می گیرند. اما نتایج همه ی نمونه ها را با نمونه ی قبلی آن مقایسه می کنند، زیرا مقدار در حال کاهش آن ممکن است نشانه تحلیل جنین باشد.
• برخی از پزشکان از میانگین سه مقدار به عنوان مقدار کنترل استفاده می نمایند.

بیشتر بخوانید:

۱۸ نشانه مهم افزایش بیش از حد استروژن در بدن خانم ها !

درمان استروژن بالا در زنان : چگونه استروژن را کاهش دهیم ؟

فواید تزریق پروژسترون برای خانم ها

رابطه سطح هورمون استروژن با ابتلا آقایان به میگرن !