علت بالا و پایین بودن CT در آزمایش خون

تفسیر آزمایش CT

CT یا (Coagulation Time) آزمایش اندازه‌گیری زمان لازم برای تشکیل لخته است. CT نشان ‌دهنده نحوه عملکرد کلیه فاکتورهای سیستم داخلی و مشترک انعقادی است. در اثر تماس فاکتور 12 با سطح شیشه ای مسیر داخلی و سپس مشترک انعقاد فعال می‌شود.
این تست معمولا برای ارزیابی روند درمان با هپارین مورد استفاده قرار می‌گیرد. هپارین با عمل ضد انعقادی در بیماری های مختلف تجویز می‌شود.

مقدار نرمال آزمایش : 8-15 دقیقه است

آزمایش CT چه زمانی در خواست می‌شود؟

تست CT در افراد با علائم زیر درخواست می‌شود:

• خون‌ریزی مکرر بینی
• کبودی بدون دلیل در نقاط بدن
• خونریزی شدید دوران قاعدگی
• خونریزی جدی بعد از عمل جراحی
• خونریزی بدون توقف در معده و روده
• ارزیابی روند درمان در افرادی که هپارین مصرف می‌کنند.

تست های آزمایشگاهی مکمل آزمایش CT

PTT : این آزمون تمامی فاکتورهای انعقادی مسیر داخلی (به جز پلاکت ها) را با اندازه گیری زمان لازم برای تشکیل لخته فیبرینی بعد از اضافه کردن کلسیم و امولسیون فسفولیپید به نمونه پلاسما ارزیابی می کند.

PT : این آزمون زمان مورد نیاز برای تشکیل لخته در یک نمونه سیتراته پلاسما را بعد از افزودن یون کلسیم و ترومبوپلاستین بافتی اندازه گیری می کند. برای برآورد کلی فاکتورهای انعقادی مسیر خارجی (فیبرینوژن(I)، پروترومبین(II)، V،VII،X) این روش ایده آل است.

BT: در فرآیند هموستاز در اثر واکنش بین پلاکت و دیواره رگ‌های خونی یک لخته تشکیل می‌شود. آزمایش BTفاز اولیه هموستاز را اندازه گیری می‌کند.

آزمایش BT یکی از بهترین تست ها برای ارزیابی بیماری های مرتبط با پلاکت است و همچنین یکی از تست های اولیه غربالگری برای بیماری‌های انعقادی محسوب می‌شود.

مراجعه کننده قبل از انجام آزمایش CT باید چه شرایطی را رعایت کند؟

مصرف داروهای استیل سالیسیلیک اسید، آسپرین، آمپی سیلین، روغن کانولا، دکستران، کترولاک، ناپروکسن، وارفارین، هپارین و پنی‌سیلین قبل از انجام آزمایش باعث افزایش کاذب زمان تست CT می‌شود.

• مصرف داروهای اریترومایسین و استروژن های کونژوگه باعث کاهش کاذب زمان تست CT می‌شود.
• نمونه گیری 3 ساعت بعد از مصرف آخرین دوز داروی هپارین صورت می‌گیرد.

نحوه جمع آوری نمونه برای آزمایش CT چگونه است؟

در تست CT متناسب با روش انجام آزمایش، نمونه‌گیری صورت می‌گیرد. رعایت نکات زیر قبل از نمونه گیری لازم است:

• قبل از جمع آوری نمونه، مراجعه کننده احراز هویت می‌شود.
• قبل از نمونه گیری، از حساسیت های مراجعه کننده به ضدعفونی کننده‌ها و لاتکس سوال می‌شود.
• داروهای مصرفی ثبت می‌شود.
• قبل از انجام آزمایش، متناسب با روش انجام و شرایط فیزیولوژیک تست، رژیم غذایی برای مراجعه کننده در نظر گرفته می‌شود. این آزمایش نیاز به ناشتایی ندارد.

روش انجام آزمایش CT

ابتدا محل برش که عموما روی پوست بخش داخلی ساعد است با ماده ضد عفونی کننده تمیز می شود تا احتمال ابتلا به عفونت به حداقل برسد. بعد، کاف فشارسنج بر روی دست قرار می گیرد و باد می شود. معمولا برای این آزمایشات برش کم عمقی روی پوست ایجاد میشود تا کمی خونریزی کند. سپس با استفاده از یک کرونومتر یا تایمر نظارت بر خونریزی انجام میشود. هر 30 ثانیه، خونریزی ایجاد شده باید پاک شود تا هنگامی که خونریزی متوقف شود. سپس زمان لخته شدن خون ثبت و محل زخم بانداژ میشود.

آیا انجام آزمایش CT خطری دارد؟

خونریزی کمی که پس از انجام آزمایش، اتفاق می افتد طبیعی است. احتمال خونریزی بیش از حد بسیار ضعیف است و ممکن است خطرات جزئی مانند درد یا التهاب در محل برش وجود داشته باشد.

چه مواردی ممکن است روی نتایج آزمایش CT تاثیر بگذارند؟

داروهایی که به عنوان ضد انعقاد عمل میکنند روی نتیجه آزمایش اثر میگذارند. درصورت مصرف مکمل ها یا داروهای گیاهی، باید بلافاصله به پزشک اطلاع داده شود. همچنین رژیم غذایی پر از سبزیجات سبز ممکن است بر زمان لخته شدن تأثیر بگذارد. اگر فردی دارای تعداد بسیار کم پلاکت باشد، نباید این آزمایش را انجام دهد.

همچنین افرادی که غدد لنفاوی آنها برداشته شده (مانند برداشتن غدد لنفاوی زیر بغل در مبتلایان به سرطان پستان)، نباید تحت آزمایش BT قرار گیرند. ( درصورتی که غدد لنفاوی زیر بغلی یک دست برداشته شده باشد، آزمایش باید از سمت دیگر انجام پذیرد.). افرادی که سابقه ایجاد کلوئید دارند نیز بهتر است این آزمایش را انجام ندهند.

بهترین روش های انجام آزمایش CT کدام اند؟

روش لوله ای (Lee&White)، روش اسلایدی و روش لوله مویینه معمولا برای اندازه گیری زمان تست CT مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در روش لوله ای سه لوله شیشه‌ای به شماره‌های 2،1و3 انتخاب می‌شود. مقدار 2 سی سی خون به ترتیب به لوله‌های 2،3و1 اضافه و در دمای 37درجه قرار داده می‌شود. همزمان با اضافه کردن خون باید کرنومتر شروع به کارکند. بعد از گذشت 5 دقیقه ابتدا لوله‌ی شماره 1 سپس بقیه لوله‌ها از نظر انعقاد بررسی می‌شوند. میانگین زمان انعقاد کامل خون در لوله 2 و 3 به عنوان زمان تست CT گزارش می‌شود.

چه عواملی باعث تداخل و ایجاد نتایج کاذب در انجام آزمایش CT می‌شود؟

• عدم رعایت شرایط قبل از انجام آزمایش
• عدم رعایت نحوه نمونه گیری صحیح
• نمونه گیری همراه با فشار به رگ باعث وارد شدن فاکتورهای بافتی به خون و کوتاه شدن زمان تست CT می‌شود. بنابراین هنگام نمونه‌گیری باید سرنگ مستقیما وارد رگ شود در غیر اینصورت نمونه‌گیری تکرار می‌شود.
• درصورت متغیر بودن قطر لوله (در روش لوله ای) زمان تست CT ارزش ندارد.

نتایج آزمایش CT چگونه گزارش می‌شود؟

دامنه های نرمال مرجع، برحسب روش انجام تست متفاوت است. نتیجه زمان تستCT با روش لوله‌ای به صورت زیر گزارش می‌شود:
Normal: 8-15 Min

افزایش زمان آزمایش CT در شرایط زیر مشاهده می‌شود:

• کمبود هر یک از فاکتورهای مسیرداخلی ومشترک انعقاد
• DIC(حاد ومزمن)
• هیپوفیبرینوژنمیا
• بیماری های کبدی
• درمان با ضد انعقادهای هپارین

بیشتر بخوانید:

علت بالا و پایین بودن PT در آزمایش خون

علت بالا و پایین بودن APTT در آزمایش خون

PLT در آزمایش خون : بررسی مقادیر طبیعی PLT (پلاکت) آزمایش خون