علائم و نشانه های بیماری سفلیس – آیا این بیماری خطرناک قابل درمان است؟
بیماری مقاربتی – با علائم سفلیس بیشتر آشنا شوید
سفلیس یک بیماری آمیزشی پیچیده است که از طریق باکتری ترپونما پالیدوم ایجاد می‌شود. این بیماری دارای دوره‌ی نهفته است، فرد مبتلا به بیماری است اما هیچ‌گونه علامت و نشانه‌ای از بیماری وجود ندارد. در ابتدا سفلیس از جایی که عفونت وارد شده به صورت زخم‌های بدون درد ظاهر می‌شود (معمولا اطراف اندام‌های تناسلی، مقعد یا دهان) این زخم‌ها را سفلیس می‌نامند و این مرحله از بیماری را به عنوان بیماری سفلیس ابتدایی می‌شناسند. در مرحله‌ی بعدی دانه‌های گسترده و علائمی شبیه به آنفلوانزا ظاهر می‌شوند (سفلیس ثانویه). اگر این بیماری درمان نشود سفلیس سوم سالها بعد ظاهر شده و مشکلاتی را برای مغز، چشم‌ها، قلب و استخوان‌ها بوجود می‌آورد.
علت سفلیس چیست؟
سفلیس به وسیله یک باکتری به نام ترپونما پالیدوم (Treponema pallidum) ایجاد می شود.
سفلیس به چه میزان شایع است؟
سفلیس زمانی یک تهدید بزرگ برای سلامت و بهداشت عمومی به شمار می رفت که معمولا در طولانی مدت باعث مشکلاتی مانند آرتروز، آسیب مغزی و کوری می شد. تا سال 1940 که آنتی بیوتیک پنی سیلین کشف شد، این بیماری درمان موثر خاصی نداشت.
با توجه به آمار رسمی، موارد جدید ابتلا به این بیماری در سال 1990 نزولی شده و در سال 2000 به کمترین مقدار خود رسید (این آمار از سال 1941 ثبت می شده اند.) با این حال از سال 2000 به بعد با یک رشد تدریجی مواجه بوده ایم که بر طبق این آمار در سال 2006 بیش از 36000 مورد ابتلا به سفلیس اعلام شده است. (این آمار مختص آمریکا است.)
علائم بیماری سفلیس چیست؟
دوره‌ی نهفتگی این بیماری از زمان ابتلا بین ۱۰ تا ۹۰ روز است.
سفلیس اولیه
دانه‌های قرمز بدون درد کوچک که به سرعت تبدیل به زخم می‌شوند. این زخم‌ها در ظرف ۴ تا ۸ هفته بدون درمان خوب می‌شوند. اگر درمان مناسب انجام بگیرد بهبودی کامل بین ۱ تا ۲ هفته زمان میبرد. گاهی زخم‌ها داخل مهبل یا مقعد قرار دارند و اغلب به دور از توجه باقی میمانند.
بزرگ شدن غدد لنفاوی که در نزدیکی زخم‌ها قرار دارند به مدت ۵ هفته از زمان ابتلا به این بیماری ادامه پیدا می‌کند. مردانی که دارای زخم‌های سفلیس در ناحیه تناسلی هستند دچار لنفادنوپاتی (تورم غدد لنفاوی) در کشاله ران می‌شوند و آنهایی که این زخم‌ها را در دهان پیدا میکنند به لنفادنوپاتی گردن مبتلا می‌شوند. اگر سفلیس در ناحیه‌ی مقعد یا مهبل به وجود آمده باشد تنها می‌توان از طریق آزمایش فراصوت لگنی لنفادنوپاتی را تشخیص داد.
سفلیس ثانویه
بیمار در مرحله‌ی بسیار واگیرداری قرار دارد.اگر درمان نشود یا درمان مناسب نباشد، بین ۳ هفته تا ۳ ماه از اولین مرحله‌ی بیماری جوش‌های پوستی در تمام بدن بوجود می‌آیند.این جوش‌ها ممکن است ناچیز یا زمخت، قرمز یا قهوه‌ای مایل به قرمز باشند. معمولا روی بدن و سپس روی کف دست و پا ظاهر می‌شود. خارش ندارند و با فعالیت فیزیکی و گرما بیشتر بروز میکنند. به طور خود به خود در عرض چند هفته رفع شده ولی در طول دو سال دوباره ظاهر می‌شوند.
ریزش موی تکه‌ای
- سطوح مخاطی قرمز مانند داخل دهان، گلو، ناحیه تناسلی، مبهل و مقعد.
- ورم لوزه یکطرفه که ممکن است زخم شده و همراه با ورم غدد لنفاوی گردن باشد.
- لکه‌های مرطوب سفید-خاکستری در اطراف کشاله ران و زیر بغل و زیر سینه‌ها ظاهر می‌شوند.
- علائم دیگر شامل تب، خستگی، درد مفصل و عضلات، سردرد و تورم غدد لنفاوی می‌باشد.
- اندام هایی که ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرند شامل کبد، کلیه، مفصل‌ها، چشم‌ها (اختلال در بینایی) و سیستم عصبی مرکزی هستند.
سفلیس ثانویه
دوره‌ی نهفتگی پیشین سفلیس (دو سال اول)
- فرد مبتلا می‌تواند بیماری را انتقال دهد.
- در تست پزشکی نشانه‌ای دیده نمی‌شود و همه چیز عادی به نظر می‌رسد.
- ادامه‌ی بیماری با آزمایش پادتن ترپونما قابل تشخیص است.
دوره‌ی نهفتگی پسین سفلیس (پس از دو سال)
- بیمار ناقل نیست.
- در تست پزشکی نشانه‌ای دیده نمی‌شود و همه چیز عادی به نظر می‌رسد.
- ادامه‌ی بیماری با آزمایش پادتن ترپونما قابل تشخیص است.
سفلیس سوم
- پس از ابتلای اولیه علائم و نشانه‌های بیماری در عرض ۳ تا ۱۰ سال گسترش می‌یابد و به واکنش‌های سیستم ایمنی بدن پاسخ می‌هد. سفلیس سوم در کشورهای توسعه یافته بسیار نادر است.
- ممکن است زخم‌های گرلونوماتوز بر روی پوست، دهان، گلو و حتی استخوان‌ها پدیدار شوند. شاید دانه‌ها و زخم‌های ایجاد شده سالها بر روی بدن باقی بمانند. زخم‌های پوستی دردی ندارند اما گوم‌های ایجاد شده در استخوان‌ها درد کلافه کننده‌ای دارند که شب‌ها شدت آن بیشتر می‌شود. سفلیس اعصاب هم باعث سردرد، گیجی، تار دیدن، اختلال روانی، فلج و جنون می شود. این عوارض ۱۰ تا ۳۰ سال پس از ابتلا روی می‌دهد.
- بیماری نخاع باعث تلو خوردن، اختلال مثانه، ناتوانی جنسی و تغییرات حسی می‌شود که در اثر از کار افتادن مفاصل و زخم‌های پا بوجود می‌آید.
- شاید اندام‌های داخلی دیگر هم مانند قلب، رگ‌ها، چشم، کبد و خون هم در اثر آلودگی آسیب ببینند.
سفلیس مادرزادی
- برای جلوگیری از سفلیس مادرزادی تا ۱۶ هفته قبل از حاملگی می‌توان آن را درمان کرد.
- اگر سفلیس اولیه مادر درمان نشود جنین در بیشترین خطر ابتلا قرار دارد.
- احتمال سقط جنین یا مرده زایی وجود دارد.
- در اولین هفته‌های زندگی اثرات سفلیس ثانویه مانند تاول، دانه‌های برجسته، لکه های مخاطی و زگیل لاتیوم (بسیار مسری) بروز میکنند.
- با صدای بلند نفس کشیدن، استخوان ملتهب، کبد و غدد لنفاوی متورم شایع هستند.
- تغییرات خونی مانند: کم خونی، کاهش پلاکت‌های خون و افزایش سلول‌های سفید را شامل می‌شود.
- سفلیس مادر زادی اغلب بر روی چشم‌ها، گوش‌ها مفاصل و سیستم عصبی مرکزی تاثیر می‌گذارد.
- نشانه‌های مشخصه ی آن، هاچینسون دندان، خمیده شدن استخوان‌های ساق پا و نشانه‌های ظاهر شده در صورت است.
تست آزمایشگاهی برای تشخیص سفلیس
- سفلیس در اولین مراحل ابتلا قابل تشخیص است. این کار را می‌توان با آزمایش میکروسکوپی یک بافت بر روی زمینه‌‌ی تیره که از زخم اولیه سفلیس یا زگیل لاتیوم گرفته شده انجام داد.
- برای تشخیص آزمایش خون شناسی نیز ضروری است. اگر از زمان ابتلا ۵ تا ۶ هفته گذشته باشد نتیجه ی آزمایش خون شناسی مثبت است. در برخی از موارد، برای تایید سفلیس اعصاب آزمایش مایع مغزی نخاعی هم امکان پذیر است.
- ممکن است به آزمایش‌های دیگری مانند اشعه ایکس، آزمایش اکو، عصب‌ها و چشم نیاز باشد.
- بیماری زخم آلت تناسلی مانند سفلیس و زخم آتشک احتمال ابتلا به ایدز را افزایش می دهند بنابراین آزمایش HIV هم باید در کنار آزمایش‌های دیگر گرفته شود.
در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
اگر با زخم هایی که مشخصات آنها در ابتدای مقاله توضیح داده شد، مواجه شدید.
اگر با کسی که بیماری سفلیس دارد رابطه جنسی داشته اید و یا تحت هر شرایط دیگری در معرض آلودگی به این بیماری قرار گرفته اید.
تشخیص سفلیس چگونه است؟
سفلیس از طریق یک آزمایش خون ساده و ارزان قیمت قابل تشخیص است.
درمان سفلیس چگونه است؟
اگر از ابتلای شما به بیماری سفلیس کمتر از یک سال می گذرد، ممکن است تنها درمان مورد نیاز داروی پنی سیلین باشد که معمولا برای از بین بردن عفونت کافی خواهد بود. (پنی سیلین ممکن است در افراد ایجاد حساسیت کند لذا قبل از مصرف خودسرانه هر گونه دارویی به پزشک مراجعه کنید.). اگر شما در مراحل پیشرفته تر این بیماری قرار دارید، دوز بیشتری از این دارو مورد نیاز خواهد بود.افراد مبتلا به سفلیس که تحت درمان قرار دارند باید تا زمانی که عفونت به طور کامل از بین نرفته است از برقراری رابطه جنسی بپرهیزند. همچنین شریک (یا شرکا) جنسی فرد مبتلا نیز باید آزمایش داده و در صورت لزوم تحت درمان قرار بگیرند.
همچنین بخوانید:
علت؛پیشگیری و درمان بیماری سیفلیس یا سفلیس
تشخیص و درمان بیماری سیفلیس( سفلیس ( Syphilis))
اگر سفلیس درمان نشود چه خواهد شد؟
اگر سفلیس درمان نشود می تواند در دراز مدت منجر به مشکلات بسیار جدی و دائمی مانند زوال عقل، کوری و یا مرگ شود.
بیماری سفلیس چگونه می تواند بر زنان باردار و نوزاد آنها تاثیر بگذارد؟
هرچقدر مدت زمان بیشتری از آلودگی مادر به سفلیس گذشته باشد، احتمال مرده به دنیا آمدن و یا مرگ نوزاد بعد از مدت کوتاهی پس از زایمان بیشتر می شود.
اگر درمان انجام نشود، نوزاد آلوده ممکن است بدون هیچ علائمی از بیماری به دنیا بیاید اما بعد از چند هفته پس از زایمان علائم بروز می کنند. این علائم و نشانه های می توانند بسیار جدی باشند. نوزادان آلوده ممکن است با مشکلات در رشد، تشنج و یا حتی مرگ مواجه شوند.
پیشگیری از بیماری سفلیس چگونه است؟
برای کاهش احتمال ابتلا به سفلیس موارد زیر را به یاد داشته باشید:
- از تماس نزدیک با افراد آلوده به این عفونت بپرهیزید.
- اگر شما از آلوده و یا سالم بودن شریک جنسیتان مطمئن نیستید حتما از کاندوم استفاده کنید.
راه‌های دیگر پیشگیری از انتشار بیماری سفلیس عبارتند از:
- محدود کردن تعداد شرکای جنسی
- استفاده از کاندوم
- اگر فکر می‌کنید تماس جنسی پرخطری داشته‌اید مرتب آزمایش خون بدهید.
چشم انداز پزشکی برای افراد مبتلا به سفلیس چگونه است؟
سفلیس یک بیماری قابل تشخیص و قابل درمان بوده و پیشرفت پزشکی در این زمینه قابل توجه است. با این حال اگر درمان به تاخیر بیافتد ممکن است حتی پس از درمان هم آسیب های دائمی به قلب و مغز وارد شود.
