خواص گیاه مرزه

خواص گیاه مرزه

مرزه (Summer savoury) كه از گیاهان خانواده نعناع به شمار می ‌رود، در فاصله ماه‌های تیر تا شهریور در ایران به گل می‌ نشیند.

مرزه گیاه چند ساله ای است كه بومی مدیترانه شرقی و جنوب غربی آسیاست.

قسمت های هوایی به انضمام برگ ها که در بعضی مواقع، فقط قسمت های فوقانی گل دار جمع آوری می گردد، به صورت خوشه ای دسته شده و یا بر روی قاب های چوبی پهن كرده و در سایه و با حرارت مصنوعی كمتر از 40 درجه سانتی گراد خشك می شوند.

برگ‎های آن نرم و متقابل و تقریبا بدون دمبرگ و باریک و نوک تیز و پوشیده از کرک و دارای تارهای غده‎ای فراوان اسانس‎ دار است.

فرآوری

اسانس مرزه از تقطیر با بخار آب از برگ ها و سرشاخه های برگدار حاصل می شود. این اسانس مایعی بی رنگ و یا مایل به زرد و دارای عطر و بوی تند و زننده ای و با مزه ای كه طعم فلفل را به یاد می آورد، می باشد.

این گیاه دارای 0/8 تا 1/5درصد اسانس به همراه تانن، رزین و موسیلاژ می باشد. اسانس مرزه درصنایع غذایی كاربرد دارد.

کاربرد مرزه

اسانس گیاه مرزه دارای طبیعت گرم و اثرات تقویت کننده معده، تسهیل كننده عمل هضم، ضد نفخ و مُدر ( ادرار آور ) است.

برای معالجه اسهال بسیار مناسب است و یک ضدعفونی كننده قوی می باشد.

این گیاه را به عنوان چاشنی و ادویه به همراه لوبیا، سالاد فصل، خیار، ماهی، گوشت، كالباس و سوسیس مصرف می کنند.

دارویی به نام تیمیان Thymian در داروخانه های كشور وجود دارد كه از گیاه مرزه، آویشن، رازیانه و اكالیپتوس تهیه می شود و دارای اثرات ضد سرفه و خلط آور می باشد.

این گیاه در ایران جزو سبزی‎های خوراکی است و به صورت خام و پخته در غذاها مصرف می‎شود.

دارای خاصیت بادشكن و همچنین دافع كرم می باشد.

به صورت دم كردنی در رفع گرفتگی معده و روده موثر می باشد.

فواید گیاه مرزه

1. طبع آن گرم و خشك است.

2. قاعده‎آور است 10 گرم مرزه در 250 سی‎سی آب حل با كمی نمك و سركه مخلوط میل شود.

3. تقویت معده و ضدنفخ است همراه غذا به صورت خام میل شود.

4. جهت دفع كرم‎های معده و كرم كدو از دم كرده مرزه استفاده شود.

5. برای از بین رفتن زردی رخسار مرزه را با عسل مخلوط كرده استفاده شود، با انجیر هم می‎توان خورد.

6. برای درمان خارش پوست و كهیر و آلرژی و اگزما مرزه را پخته به صورت ضماد روی پوست بگذارید.

7. جهت تنگی نفس تخم مرزه با آب انجیر میل كنید.

8. برای دفع سنگ مثانه 3 گرم مرزه در 100 سی سی آب جوش دم كرده سپس با آب كرفس مخلوط نموده میل شود.

9. برای رفع قطره‎قطره و سخت ادرار كردن از روش شماره 8 استفاده شود.

10. برای درمان دردهای سیاتیك و دردهای رماتیسمی و درد نقرس بعد از هر غذا یك استكان از دم كرده مرزه استفاده كنید 3 گرم در 100 سی سی آب جوش 20 دقیقه دم كرده یا این كه كمی آب مرزه را با عسل مخلوط نموده در محل درد بمالید.

11. كودكانی كه مبتلا به راشیتیسم هستند جوشانده غلیظ مرزه را با آب مخلوط كرده و در یك ظرف ریخته كودك را در آن آب ماساژ دهند.

12. برای درمان سودا از مرزه پخته شده در غذا استفاده كنید.

13. برای رفع اسهال از دم كرده مرزه استفاده نمایید.

14. برای تسكین درد دندان مرزه را در دهان جویده یا این كه از دم كرده آن مزمزه كنید.

15. برای درمان یرقان از خام یا پخته و یا دم كرده آن استفاده كنید.

16. كسانی كه لاغر هستند در برنامه غذایی خود مرزه را بگذارند مرزه را با پنیر و كمی گردو بخورند.

17. برای درمان دل دردهای كهنه مرزه را با ماست مخلوط نموده بعد از غذا میل كنید.

18. افراد گرم مزاج خوردن مرزه برای آن‎ها مضر است.

19. خوردن مرزه برای خانم‎های حامله زیاد خوب نیست.

منبع:طب سنتی