تصلب شرایین یا آترواسکلروز و درمان های گیاهی آن

تصلب شرایین یا آترواسکلروز چیست؟

تصلب شرایین‬ یا آترواسکلروز – سخت و باریک شدن رگ‌های خونی – بسیار آرام و خاموش پیشرفت کرده و آرام‌آرام موجب مسدود شدن رگ‌های خونی شده و جریان خون را به خطر می‌اندازد. تصلب شرایین یکی از دلایل اصلی حمله‌های قلبی، سکته و بیماری عروق محیطی است که به طور عمومی بیماری‌های قلبی-عروقی نامیده می‌شوند. بیماری‌های قلبی-عروقی یکی از اصلی‌ترین علل مرگ در سراسر جهان به شمار می‌رود.

آترواسکلروز بیماری پیشرونده ای است که از دوران کودکی آغاز می شود و تظاهرات بالینی خود را به طور عمده در بزرگسالان ، از میانسالی به بعد آشکار می کند . این بیماری شایعترین بیماری قلبی است که با تجمع غیر طبیعی لیپید ، مواد چربی در جدار رگ مشخص می شود و باعث انسداد ، تنگی رگ و کاهش جریان خون به عضله میوکارد می گردد.

شریان‌ها رگ‌های خونی هستند که خون را از قلب به سراسر بدن منتقل می‌کنند. این رگ‌ها با لایه‌ای از سلول‌ها که اندوتلیوم نامیده می‌شوند پوشانده شده‌اند. اندوتلیوم در تلاش است داخل این شریان‌ها را صاف و صیقلی نگه دارد که جریان خون راحت صورت گیرد. طبق نظر کارشناسان، تصلب شرایین با تخریب اندوتلیوم که بخاطر فشارخون بالا، کشیدن سیگار یا کلسترول بالا اتفاق می‌افتد، آغاز می‌شود. این تخریب موجب ایجاد پلاک یا رسوب می‌شود.

علل تصلب شرایین یا آترواسکلروز

آترواسکلروز یک بیماری پیشرونده است که ممکن است از دوران کودکی آغاز شود. اگر چه علت دقیق آن ناشناخته است، آترواسکلروز ممکن است با آسیب به لایه داخلی یک شریان شروع شود. این آسیب ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:

• فشار خون بالا
• کلسترول بالا
• تری گلیسیرید بالا، یک نوع چربی موجود در خون است
• کشیدن سیگار و انواع تنباکو
• مقاومت به انسولین، چاقی یا دیابت
• بیماری های التهابی مانند آرتریت، لوپوس یا عفونت

نشانه‌های ابتلا به تصلب شرایین یا آترواسکلروز

تصلب شرایین معمولاً تا زمانی که خون به ارگان کاهش یابد، علایمی ایجاد نمی‌کند. هنگامی‌که این اتفاق می افتد، علائم متفاوت است که بسته به نوع اندام خاص تحت تاثیر دارد:

قلب: علائم شامل درد قفسه سینه آنژین و تنگی نفس، عرق، حالت تهوع، سرگیجه ، تنگی نفس یا تشنگی است.

مغز: هنگامی‌که تصلب شرایین سرخرگ های مغزی را مختل می‌کند و می‌تواند باعث علائمی مثل سرگیجه یا سردرگمی و گیجی ایجاد کند؛ ضعف یا فلج در یک طرف بدن؛ که به صورت ناگهانی، بی حسی شدید در هر بخشی از بدن؛ اختلال ناگهانی دردید ؛ راه رفتن سخت، از جمله گم کردن جهت یا گیجی؛ مشکلات هماهنگی در دست و پا؛ و سخنان نادرست یا ناتوانی در صحبت کردن شود. اگر علائم به طور کامل در عرض یک ساعت یا کمی بیشتر ناپدید شوند، این قسمت به‌عنوان یک حمله ایسکمیک گذرا (TIA) نامیده می‌شود. هنگامی‌که تصلب شرایین به طور کامل شریان‌های مغز را متوقف می‌کند و یا علائم فوق را طولانی تر می‌کند، معمولاً عارضه رخ داده سکته مغزی است.

شکم: هنگامی‌که آترواسکلروز شریان‌های روده را متورم می‌کند، ممکن است در وسط شکم‌درد یا گرفتگی (کرامپ) ایجاد شود و این حالت معمولاً ۱۵ تا ۳۰ دقیقه پس از غذا شروع می‌شود. انسداد ناگهانی کامل انسداد روده‌ای اغلب باعث درد شدید شکم، گاهی اوقات با استفراغ، مدفوع خونی و تورم شکمی می‌شود.

پاها: محدود شدن شریان‌های پا در اثر بیماری تصلب شرایین به‌عنوان بیماری شریان محیطی شناخته‌شده است. این امر می‌تواند باعث درد و گرفتگی در عضلات پا، به‌خصوص در طول ورزش شود. اگر باریک شدن شدید باشد ممکن است درد در حالت استراحت و درد و سردی در پنجه و انگشتان پا و پاهای سرد، پوست‌آبی رنگ یا رنگ‌پریده و ریزش مو روی پاها باشد.پزشک شما سابقه پزشکی، علائم فعلی و داروهای موردنظر شما را بررسی خواهد کرد. دکتر شما از شما درباره سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و سایر مشکلات گردش خون و سابقه خانوادگی سطوح بالای کلسترول خون سؤال می‌کند. او درباره سیگار کشیدن، رژیم غذایی شما و اینکه چقدر ورزش می‌کنید، نیز خواهد پرسید.

پزشک شما فشارخون و ضربان قلب را اندازه‌گیری می‌کند. او شما را با توجه خاص به گردش خون شما موردبررسی قرار خواهد داد. این بررسی شامل احساس نبض گردن، مچ دست، کشاله ران و پا است. پزشک شما ممکن است فشارخونتان را در پاهایتان بررسی و آن را با فشار در بازوهایتان مقایسه کند. نسبت فشارخون شما به مچ پا تا فشارخون داخل آرنج شما یک شاخص مچ پا و یا ABI نامیده می‌شود.

علت اصلی ایجاد تصلب شرایین یا آترواسکلروز

وقتی کلسترول بد یا LDL از اندوتلیوم تخریب‌شده عبور می‌کند، وارد جداره شریان می‌شود. این باعث می‌شود گلوبول‌های سفید خون وارد شده و بخواهند کلسترول بد را هضم کنند. به مرور زمان، انباشته شدن کلسترول و سلول‌ها باعث ایجاد رسوب در شریان می‌شود.

پلاک یا رسوب درواقع انباشته شدن کلسترول، سلول‌ها و پسمانده‌هایی است که باعث ایجاد برآمدگی در دیواره شریان می‌شود. با پیشرفت تصلب شرایین، این برآمدگی بزرگ‌تر می‌شود. و وقتی به اندازه کافی بزرگ شد، باعث انسداد شریان می‌شود. این اتفاق در کل بدن شما خواهد افتاد. درنتیجه آن، نه تنها قلبتان به خطر می‌افتد بلکه در معرض سکته و سایر مشکلات و بیماری‌ها نیز قرار خواهید گرفت.

تصلب شرایین معمولا هیچ علائم و نشانه‌ای تا سنین میان‌سالی یا پیری ندارد. اما با جدی‌تر شدن این باریک شدن رگ‌ها، در جریان خون خلل ایجاد کرده و باعث درد می‌شوند. این انسدادها ممکن است باعث پارگی نیز شده و موجب می‌شود خون در محل پارگی داخل رگ لخته شود.

عوارض تصلب شرایین یا آترواسکلروز

بیماری عروق کرونری

تنگ شدن سرخرگ های نزدیک به قلب که در اثر ابتلا به بیماری آترواسکلروز رخ می دهد می تواند منجر به بروز بیماری شریان کرونر شود. بیماری شریان کرونر باعث ایجاد درد قفسه سینه (آنژین)، حملات قلبی یا نارسایی قلب می شود.

بیماری شریان کاروتید

تنگ تر شدن شریان های نزدیک به مغز می تواند منجر به بروز بیماری شریان کاروتید شود. بیماری شریان کاروتید سبب افزایش احتمال بروز یک حمله ایسکمیک گذرا (TIA) یا سکته مغزی می شود.

بیماری شریان محیطی

تنگ شدن شریان های پاها یا دست ها می تواند منجر به بروز اختلالات جریان خون در پاها و دست ها شود که بیماری شریان محیطی نامیده می شود. ابتلا به این بیماری می تواند سبب کاهش حساسیت در برابر گرما یا سرما شده و بدین ترتیب منجر به افزایش خطر سوختگی ها و یا سرما زدگی شود. در موارد نادر، گردش ضعیف خون در دست ها یا پاها منجر به مرگ یا نکروز بافت ها (گانگرن) می شود.

آنوریسم1

آترواسکلروز می تواند منجر به بروز آنوریسم نیز شود، عارضه ای جدی که می تواند در تمامی شریان های بدن بوجود آید. بیشتر افراد مبتلا به آنوریسم هیچ علامتی را از خود بروز نمی دهند، لیکن درد، و احساس ضربان می تواند در محل آنوریسم بوجود آید که یک موقعیت اورژانسی محسوب می شود. پاره شدن آنوریسم می تواند منجر به بروز خونریزی های داخلی بسیار خطرناک و تهدید کننده شود. اگرچه پارگی آنوریسم معمولاً به شکل ناگهانی رخ می دهد ولیکن امکان بروز خونریزی آرام نیز وجود دارد. جابجایی لخته خونی درون آنوریسم می تواند منجر به مسدود شدن شریان های دیگر در نواحی دورتر شود.

درمان تصلب شرایین یا آترواسکلروز

آزمایشات‌ تشخیصی‌ ممکن‌ است‌ شامل‌ موارد زیر باشد: نوار قلب‌، تست‌ ورزش‌، آزمایش‌ خون‌ از نظر کلسترول‌ کلی‌، خوب‌ و بد، قندخون‌، و نیز عکسبرداری‌ از قفسه‌ سینه‌ و عروق.‌ برای‌ بعضی‌ از بیماران‌ که‌ خطر در مورد آنها زیاد است‌، جراحی‌ انجام‌ می‌شود: باز کردن‌ رگ‌ با بادکنکهای‌ مخصوص‌ در مورد رگهای‌ تنگ‌ شده‌؛ و سایر روشهای‌ جراحی‌ مانند تعویض‌ رگ‌ بیمار با سیاهرگ‌ یا رگهای‌ مصنوعی‌.

به‌ دلیل‌ اینکه‌ کار از کار گذشته‌ و آسیب‌ قبلاً وارد شده‌ است‌، هیچ‌ داروی‌ رضایت‌بخشی‌ برای‌ درمان‌ آترواسکلروز وجود ندارد. در تحقیقاتی مشخص‌ شده‌ است‌ که‌ پایین‌ آوردن‌ سطح‌ کلسترول‌ در کسانی‌ که‌ کلسترول‌ خونشان‌ بالا است‌، می‌تواند طول‌ عمر را افزایش‌ دهد. اگر شما علایم‌ یک‌ اختلال‌ ناشی‌ از آترواسکلروز را دارید، و رژیم‌ غذایی‌ و ورزش‌ در کاهش‌ کلسترول‌ مؤثر واقع‌ نشده‌ باشند، شاید برای‌ شما داروهای‌ ضدچربی‌ تجویز شود. برای‌ درمان‌ مشکلات‌ همراه‌ آترواسکلروز (مثلاً فشار خون‌ بالا، یا بی‌نظمی‌های‌ ضربان‌ قلب‌) ممکن‌ است‌ تجویز داروهای‌ دیگر ضروری‌ باشد. در برخی‌ دیگر از تحقیقات‌ مشخص‌ شده‌ است‌ که‌ آسپرین‌ و ویتامین‌ E ممکن‌ است‌ خطر سکته‌ قلبی‌ را کاهش‌ دهند.

پیشگیری از ابتلا به تصلب شرایین یا آترواسکلروز

تغيير شيوه زندگی در پيشگيري از بيماري آترواسکلروز نقش مهمی دارد و همچنين به جلوگيري از آن کمک می کند. این تغییر شامل موارد زیر است:

• ترک سیگار
• خوردن غذاهای سالم
• ورزش منظم
• حفظ وزن سالم

فقط به یاد داشته باشید که تغییرات شیوه زندگی در طولانی مدت اثرگذار است. سعی کنید تا از مصرف چربی‎های اشباع شده خودداری نمایید زیرا آنها میزان کلسترول بد را در بدن افزایش می‎دهند. غذاهای مندرج در فهرست زیر سرشار از چربی‎های غیر اشباع هستند که می‎توانند باعث کاهش سطح کلسترول بد در خون شوند.

• روغن زیتون
• آووکادو
• گردو
• ماهی‎های چرب
• آجیل
• دانه‎های خوراکی

درمان گیاهی تصلب شرایین یا آترواسکلروز

جو دوسر

جو دوسر بویژه برای شروع یک روز سالم و با نشاط فوق العاده است. به خاطر اینکه باعث تحریک دستگاه گوارش شده و انرژی لازم را برای فعالیت‌های روزمره مهیا می‌سازد. فراموش نکنید که جو دوسر باعث کاهش چربی‌هایی می‌شود که به جداره ی رگ‌های خونی چسبیده اند. در نتیجه می‌تواند احتمال بروز تصلب شرایین و مشکلات قلبی را کاهش دهد.

سیب

نتایج بررسی‌های انجام شده در دانشگاه کالیفرنیا نشان می‌دهد که سیب حاوی ترکیبی به نام پکتین است که نقش موثری در کاهش کلسترول دارد. زمانیکه کلسترول خون در حد نرمال باشد امکان گرفتگی رگ‌ها نیز کاهش پیدا می‌کند. علاوه بر این، سیب حاوی فلاونوئیدها است. این ترکیبات مغذی باعث کاهش ۵۰ درصدی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌شود.

ماهی

ماهی‌های چرب منبع فوق العاده ی اسیدهای چرب امگا۳ هستند. این اسیدهای چرب به «چربی‌های خوب» معروف هستند و بدن ما برای بهبود عملکرد دستگاه قلب و عروق و همچنین جلوگیری از گرفتگی رگ‌ها به آنها نیاز دارد. در بین ماهی‌های مختلف، ماهی آزاد، ماهی خال مخالی، تن و ساردین و غیره حاوی بیشترین میزان اسیدهای چرب امگا۳ هستند.

زردچوبه

ترکیب فعال و پرخاصیت زردچوبه «کورکومین» نام دارد که محافظ سلامت قلب محسوب می‌شود. نتایج پژوهش‌های محققان نشان می‌دهند که زردچوبه به واسطه ی دارا بودن این ترکیب می‌تواند از آسیب‌های ناشی از انسداد رگ‌ها جلوگیری کند. پس تا می‌توانید به غذاهایتان زردچوبه بزنید.

انار

از دیگر داروهای گیاهی برای گرفتگی عروق قلب و سایر بدن انار است. انار سطان مبارزه با مشکلات مربوط به قلب و عروق و خون است. برای درمان سنتی تصلب شرایین بعد از صرف غذا یک عدد انار شیرین را به همراه پره های نازک روی دانه هایش میل کرده یا اینکه یک لیوان آب انار شیرین بنوشید.

کاهو

کاهو یک داروی گیاهی تصلب شرایین است. به منظور درمان گیاهی تصلب شرایین در هر وعده غذایی مقداری کاهو را به صورت ساده و بدون افزودن سس مصرف کنید.

بیشتر بخوانید:

کنترل بیماری های قلبی عروقی با تغذیه مناسب

همه چیز در مورد بیماری عروق کرونر (CHD)

گرفتگی عروق چیست؟

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله دلگرم