تشخیص بیماری سایکوز یا روان پریشی و راهکارهایی برای درمان آن
سایکوز یا روان پریشی چیست ؟
روان پریشی یا سایکوز به حالتی گفته می شود که فرد از حالت طبیعی خود دور شده باشد و تماس او با واقعیت قطع شده باشد، در این حالات ممکن است فرد دچار توهم و هذیان شود، در این حالت فرد در مورد اشخاص و وقایع اطراف خود دچار عقاید نادرست می شود.
فرد ممکن است دچار دیدن و شنیدن چیزهایی که وجود ندارند و واقعیت ندارند شود. با اینکه بیماری سایکوز ویژگی های زیادی دارد ولی اصلی ترین و شایع ترین علائم آن قطع ارتباط فرد با محیط خارجی واقعی است.
به افرادی که دچار اختلال روان پریشی یا سایکوز هستند، سایکوتیک می گویند.
در این بیماری فرد رفتار و صحبت های غیرطبیعی از خود نشان می دهد، این علائم و رفتارها به قدری شدت پیدا می کند که ارتباط فرد با اطرافیان و جامعه دچار مشکل می شود.
در این شرایط فرد مانند افراد دیگری که دچار اختلال روانی هستند خود را سالم دانسته و از قبول کردن بیماری خود و تلاش برای درمان آن خودداری می کند.
این بیماری در هر رده سنی ممکن است رخ دهد ولی اغلب در افراد جوان شیوع دارد.
روان پریشی یا سایکوز انواع مختلفی دارد که ممکن است در هر فردی به یک شکلی نمایان شود.
شاید درصد بالایی از افراد یکی از این بیماری و علائم آن را در طول زندگی خود تجربه کنند. چند مورد از انواع روان پریشی که می توان به آن اشاره کرد: اختلال دو قطبی، اسکیزوفرنی و اختلالات هذیانی است.
ارتباط با واقعیت در نوروز و سایکوز ها
در نوروتیک‌ها واقعیت سنجی از دست نرفته و قطع ارتباط با واقعیت آن‌طور که در سایکوتیک‌ها شایع می‌باشد، وجود ندارد و از بیماری خودآگاهی دارند.
درواقع بیمار قادر است واقعیات دنیای خارج را ارزیابی کند اگرچه ممکن است علائم برای بیمار ناتوان‌کننده باشد اما رفتار او نسبت به نرم‌های اجتماعی اختلال جدی ندارد و با کاهش و افزایش مشکلات روزمره و فشارهای خانوادگی و اجتماعی کاهش یا افزایش می‌یابد.
نمونه اختلالات نوروتیک مثل وسواس، اضطراب، ترس‌های مرضی (فوبیا) و …
اختلالات سایکوز بیماری‌هایی را شامل می‌شود که با هذیان و توهم همراه هستند به‌طوری‌که فرد رابطه خود را با جهان اطراف خود کاملاً قطع کرده و اطمینان دارد که آنچه می‌پندارد واقعیت است و فکر می‌کند همه مردم جهان در خطا و گمراهی هستند.
همچنین ممکن است فرد مبتلا برای جامعه خطر داشته باشد.
مثلاً اگر کسی توهم دارد و شیطان را در جلوی خود می‌بیند و اگر بداند توهم او پوچ و بی‌اساس است نوروتیک خواهد بود اما اگر خیال کند که واقعاً شیطان را می‌بیند سایکوتیک به‌حساب خواهد آمد.
از سایکوزهای مهم می‌توان به اسکیزوفرنی و مانیک– دپرسیو اشاره نمود.
فرق دیگر نوروز و سایکوز در این است که فردی باشخصیت نوروتیک زودرنج، مغموم و افسرده، فاقد اعتمادبه‌نفس است.
او گفت‌وگو با غریبه‌ها را دشوار می‌داند، از بدشانسی‌های احتمالی نگران است؛ از تجربیات تحقیرآمیز به مدت طولانی و به‌شدت، رنج میبرد.
افرادی که شخصیت نوروتیک دارند، مستعد استرس هستند چرا که آستانه ذهنی آنها در تهدیدآمیز دیدن هر موقعیت، پایین است.
نوروتیک‌ها تمایل دارند تا بدترین سناریوها را در ذهن خود بسط دهند و فکر کنند که چطور به رویدادهای احتمالی و بعید، خواهند پرداخت؛ درنتیجه، بیشتر استرس آنها از فکر کردن درباره موقعیت‌هایی که رخ نخواهند داد، ناشی می‌شود.
اگرچه، افراد دیگر نیز تااندازه‌ای همین کار را می‌کنند، اما افرادی که شخصیت نوروتیک دارند، این کار را در حد افراط و بیمارگونه انجام می‌دهند.
علل روان پریشی چیست ؟
- عوامل ارثی و ژنتیکی
- الکل و داروهای خاص
- مواد مخدر مثل حشیش و ماری جوانا
- تومورهای مغزی، اسکیزوفرنی، ابتلا به حملات تشنجی، افسردگی‌های نادیده گرفته شده
عوامل افزاینده خطر ابتلا به سایکوز چیست ؟
- اختلالات خواب
- کمبود تغذیه‌ای
- ضربات و تنش های شدید روانی، جسمی و محیطی
- عفونت و اختلالات متابولیک
روشهای درمان روان پریشی چیست ؟
درمان روان پریشی بسته به علت جنون متفاوت است. بستری‌شدن در بیمارستان اغلب برای اطمینان از ایمنی بیمار لازم است.
انواع داروهای ضد سایکوز و داروهایی که توهمات شنوایی و هذیانها را کاهش می دهند، و تفکر و رفتار را پایدار می‌کنند مانند داروهای سایکوتیک، مکمل هستند یعنی اغلب به تنهایی مؤثر نمی باشند.
- مصرف بوتیروفنون‌ها مانند هالوپریدول و دروپردیول که از انواع داروهای ضد سایکوز هستند.
- مصرف فنوتیازین‌ها مانند کلرپرومازین، فلوفنازین، تیوریدازین، تری فلوپرازین و پرومتازین نیز که از انواع داروهای ضد سایکوز هستند ممکن است تجویز شود.
- مصرف تیوگزانتین‌ها مانند تیوتیکسن و فلوپنتیکسول
- مصرف الانزاپین، کلوزاپین، ریسپریدون، کوئتیاپین، زیپراسیدون
- مصرف پیپرازول
داروهای ضد سایکوز خاصی امکان دارد، خطر دیابت، چاقی و افزایش فشار خون را افزایش دهند.
به این دلیل پزشکان باید بر وضعیت افرادی که کلوزاریل، ریسپردال، زیپرکس، سروکوئل، گئودون یا آبیلنفی مصرف می کنند نظارت داشته باشند.
درمان روان پریشی در طب سنتی
پودر بابونه دارویی به درمان روان پریشی کمک می کند. بابونه کمک کننده در بیماری های اعصاب و روان است که به صورت دمنوش مصرف می‌شود روزی تا سه فنجان.
به منظور درمان روان پریشی داروهایی به نام های مرکب هفت و داروی عقل نیز در این بیماری مورد استفاده قرار می گیرند.برای تهیه دو داروی فوق ابتدا با پزشک متخصص و با تجربه طب سنتی مشورت کنید.
آنچه که خانواده افراد مبتلا به بیماری های روانی باید بدانند:
- همه اعضای خانواده باید به صورت یک تیم در مراقبت از بیمار شرکت فعال داشته باشند. آنها باید برای ادامه درمان بیماررا تشویق کنند و از او بخواهند تا موارد بهبودی را به آن ها متذکر شود.
- روابط اعضای خانواده با هم صریح ، روشن و مستقیم باشد یعنی دو پهلو صحبت نکنند با طعنه حرف نزنند، کلمات ساده و واضح بکار ببرند.
- اگر به بیمار آموزش می‌دهید، یا سؤالی می‌کنید هر بار یک سؤال بکنید. زیرا اگر در یک زمان چند سؤال را بپرسید ممکن است موجب گیجی بیمار گردد.
- هنگامی که دوست شما یا عضو خانواده شما قبول کرد پیش پزشک برود، شما هم می‌توانید بعنوان بخشی از درمان به او کمک کنید.
حمایت شما می‌تواند نقش زیادی در موفقیت درمانی او داشته باشد؛ بنابراین به او پیشنهاد دهید در مواردی که می‌خواهد یا نیاز دارد، در روند درمان دخیل باشید
- اگر یکی از نزدیکان شما مبتلا به اختلال روانی است، عشق و حمایت شما می‌تواند در درمان و بهبودی وی نقش مهمی داشته باشد.
شما می‌توانید با آموختن درباره بیماری، امید دادن و تشویق، زیر نظر گرفتن علائم و شراکت در درمان به وی کمک کنید.
اما اگر از نیازهای خود غافل شوید، مراقبت از فرد مبتلا به اختلال روانی می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
بنابراین ضروری است که بین مراقبت از فرد مبتلا و مراقبت از خودتان، تعادل برقرار کنید.
- پذیرفتن اختلال روانی شامل قبول کردن این موضوع نیز هست که دیگر قرار نیست همه چیز «عادی» باشد.
- درمان‌ها می‌توانند تغییر زیادی برای عزیزتان ایجاد کنند؛ اما از همه علائم و مشکلات به طور کامل جلوگیری نمی‌کنند. برای اجتناب از ناامیدی و رنجش، مهم است که توقعات واقع‌بینانه داشته باشید.
- توقع بیش از اندازه از فرد مبتلا، به شکست منجر می‌شود. از سوی دیگر توقعات خیلی کم نیز می‌تواند روند بهبودی را کند نماید.
پس تلاش کنید بین حمایت از وی و تشویق او به مستقل بودن، تعادل برقرار سازید.
- عزیزتان را متوجه کنید که اگر نیاز به درددل، تشویق یا کمک در امر درمان داشته باشد، شما در کنار او خواهید بود. به او یادآوری کنید که موضوع برای شما مهم است و هر کاری که بتوانید برای کمک به او انجام می‌دهید.
- فشار و استرس، اختلالات روانی را بدتر می‌کند. پس سعی کنید راههایی را برای کاهش فشار در زندگی او پیدا کنید.
از او بپرسید چگونه می‌توانید به وی کمک کنید و در صورت لزوم داوطلب شوید برخی مسئولیت‌های او را موقتا بر عهده بگیرید.
در نظر گرفتن و اعمال یک نظم روزانه با زمان‌های مشخص بیدار شدن، صرف غذا و خوابیدن می‌تواند فشار را در خانواده کاهش دهد.
بیشتر بخوانید :
همه آنچه که باید در مورد جنون روانی(روان پریشی) بدانید!
عوارض داروی ضد روان پریشی ریسپریدون
داروهای اسکیزوفرنی : آشنایی کامل با داروهای درمان اسکیزوفرنی
