بازدید از مناطق تاریخی و تفریحی طبس

معرفی جاذبه های تاریخی طبس

طبس شهری باستانی و منطقه‌ای خاص در خاک ایران است که در قسمت کویری ایران قرار گرفته است. کشف رمز و راز این شهر پهناور جذابیت بالایی برای توریست‌های مناطق کویری دارد.

در این شهر به غیر از بناهای تاریخی به جا مانده جاذبه های کویری منحصر به فردی هم وجود دارد که می تواند سفر شما را جذاب تر بنماید. از لحاظ جغرافیایی شهر طبس مرکز شهرستان طبس و شهری کویری در غرب خراسان جنوبی می باشد و نکته قابل توجه آن این است که در گذشته طبس بخشی از استان یزد محسوب می شده که در سال ۱۳۹۱ به خراسان جنوبی ملحق شده است.

فلسفه نام گذاری شهر طبس

با توجه به شواهدی که در تاریخ وجود دارد بعضی نیز گفته اند که واژه طبس ترکیبی از دو کلمه ی تب بس بوده است. معنای این دو واژه در فارسی به این ترتیب است که تب در فارسی به معنای حرارت و داغی بوده و به این ترتیب معنای آن می شود داغی بس است. عده ‌ای نیز نام آن را به زبان ‌های سلوکیان مرتبط دانسته‌ اند. ناصرخسرو در سفرنامه اش این شهر را طبس گیلکی خوانده است.

برج هادرباش طبس

در زمان های دور مردم شهر طبس برای حفظ و مراقبت از نخلستان های خود برج هایی را به نام هادرباش ساخته بودند که وظیفه آن ها حفاظت از این زمین های زراعی در برابر نفوذ سارقین و جیوانات وحشی بوده است. جالب است بدانید که هادر در گویش یزدی ها به معنای مواظبت است، و همانطور که در بالا هم اشاره کردیم این شهر در گذشته بخشی از استان یزد بوده که به خراسان جنوبی منتقل شده است.

سد تاخیر شاه‌ عباسی طبس

یکی از معروف ترین و بی نظیرترین سدهایی که در ایران ساخته شده سد تاخیر شاه عباسی است. این سد در واقع یکی از نمونه های عالی خلاقیت و دوراندیشی ایرانی ها در آن زمان را نمایان گر است و دلیل این همه تعریف هم طراحی هوشمندانه ی آن است چرا که ساخت سد به گونه ای بوده است که هیچ رسوبی در پشت سد ذخیره نمی شود و می توان انتظار داشت برای هزاران سال، این سازه بی ‌نظیر بدون نیاز به تعمیر و نگهداری و مدیریت، کارکرد اصلی خود را به انجام برساند. سد تاخیر شاه عباسی در میان مردم محلی به طاق عباسی معروف است و این طاق بیش از ۷۰۰ سال قدمت دارد. میان دو کوه نزدیک به هم ساخته شده و بنایی آجری است که در قسمت بالا یا تاج آن سنگ به کار رفته است.

سد کریت طبس

سد قدیمی کریت با مخزنی با حجم بیش از یک میلیون متر مکعب از قرون گذشته وظیفه تأمین آب روستاهای پایین دست را بر عهده داشته و از این رو در آبادانی و تأمین معشیت مردم منطقه سهم قابل توجهی داشته است. این سد در فاصله ی ۴۲ کیلومتری شهر طبس قرار گرفته و از تاریخ ساختمان این بند متاسفانه اطلاعاتی در دست نیست و بخشی از طاق آجری آن ‌که در پایین بند وجود دارد در ناحیه تیزه از بین رفته و در نتیجه طرح کامل آن محو شده است. حدود ۱۵۰ سال قبل ۴ متر به ارتفاع بند افزوده شده این افزایش باعث جلوگیری از متروکه شدن این بند شده بود. یکی از ویژگی‌ های منحصر به‌ فرد بند قدیم که هنر سدسازی ایرانیان را آشکار می ‌کند، قوسی بودن بند است.

کال جنی طبس

کال جنی یکی دیگر از جاذبه های گردشگری طبس به شمار می رود و یک دره ی بسیار قدیمی در طبس است که به آن دره ی جن ها هم گفته می شود و نشانه هایی در آن که به دوران ساسانی برمی گردد، پیدا شده است. این دره، در شمال طبس و در نزدیکی روستای ازمیغان قرار دارد و یک سرزمین واقعا رازآلود است. بومیان قدیمی این محل، آن را محل زندگی جن ها می دانند و بر این باورند که نباید تنهایی به آن سفر کرد.

باغ گلشن طبس

باغی در میان کویر! این باغ یکی از هجان انگیزترین مکان هایی است که می توانید از آن در طول سفرتان به این شهر دیدنی بازدید کنید. باغ گلشن یکی از باغ های نادر ایرانی است که آب جاری دائمی در آن جریان دارد. این باغ در طبس توسط امیرحسین خان که سومین حاکم طبس بوده و از سلسله خوانینی است که به فرمان نادرشاه به حکومت طبس منصوب شده است. ساختمان سردر باغ گلشن در زلزله ویرانگر شهریور ۱۳۵۷ طبس به ‌کلی از بین رفت؛ اما هم‌ اکنون در همان محل، ساختمانی با همان طرح و نقشه بنا شده است.

چشمه مرتضی علی طبس

یکی از خوش‌آب‌وهواترین جاهای دیدنی طبس را در چند کیلومتری آن و در حوالی روستای خرو می‌توانید پیدا کنید. چشمه مرتضی علی یکی از پدیده‌های خاص طبیعت، در حوالی طبس است که از دیدنش نمی‌شود گذشت. این چشمه با وجود دو نوع آب و گرم لذت معرکه‌ای را به طبیعت‌گردها انتقال می‌دهد. این چشمه میان دره‌ای با دیوارهای بلند جا گرفته که بیش‌تر مسیر آن به شکل پیاده‌روی است و همین نکته جذابیت این منطقه را بیش‌تر می‌کند.

کاروانسرای خان طبس

کاروانسرایی در مسیر جاده قدیم طبس به یزد به نام خان وجود دارد که پس از عبور از کاروانسرای کلمرود دقیقا در فاصله ۳۰ کیلومتری آن قرار گرفته است. در میان این روستا، کاروانسرای زیبای خان با معماری زیبا و قابل‌ توجهی قرار دارد. بنای این کاروان چهارگوش است. یکی از ویژگی‌های معماری این کاروانسرا، کالبد فضایی مجموعه بادگیر و گنبد شاه‌نشین آن است، در آجرکاری ‌های نماهای داخلی آن‌ها از گل چین‌هایی استفاده شده که بر زیبایی کار افزوده است.

غار حلوان طبس

غاری در روستای حلوان در ۷۵ کیلومتری شامل غرب شهرستان طبس قرار دارد که به غار حلوان نیز مشهور است. غار حلوان از بهترین جاذبه های گردشگری طبس است و با توجه به بررسی هایی که کارشناسان بر روی سنگ های غار حلوان انجام داده اند نیز متوجه شده اند که قدمت آن به ۱۶۰ میلیون سال پیش باز می گردد که متعلق به دوران ژوراسیک میانی می شود. با توجه به این‌ که در این غار بقایای زیادی از استخوان ‌های حیواناتی همچون گوسفند، شتر، الاغ و پرندگان دیده می ‌شود، شاید این غار پناهگاه حیوانات درنده باشد.

قلعه اسماعیلیان طبس

همانطور که در اشاره کردیم، بناهای تاریخی بسیاری در این شهر وجود دارد که یکی از آن ها قلعه اسماعیلیان در زمان سلجوقیان است. این قلعه یکی از مستحکم ترین بناهای تاریخی ای که در میان کوه های شهرستان طبس ساخته شده و در مجاورت روستای خراوان پایین نیز قرار دارد. از فراز قلعه به هر طرف که چشم دوخته می‌شود، کوهستان است و افق بازی وجود ندارد. چهار آب انبار درون قلعه وجود دارد که سالم ‌ترین آن‌ ها در بالاترین سطح کوه قرار دارد و تنها پوشش گنبدی آن در وسط از بین رفته است.

قلعه طبس

سبک معماری بنای قلعه ی طبس نشان دهنده این است که این قلعه در یکی از دوره های گذشته بنا گردیده که تصور می شود در آن زمان اسلام به خراسان نرسیده بود. شیبی که برای رسیدن به این قلعه باید طی کنید بسیار کم است و اذیت کننده نمی باشد. در طرف‌های مشرق و مغرب و شمال قلعه فقط کوه بود و جز قلل کوه‌ها چیز دیگری به چشم نمی ‌خورد. اما در قسمت جنوب یک وسعت روشن وجود داشت که آنجا جلگه ‌ای بود بنام طبس و چون قلعه مزبور نزدیک به این جلگه بود، اسماعیلیان آن را «قلعه طبس» می ‌گفتند.

روستای نایبند طبس

روستای نایبند در جنوب شهرستان طبس جا خوش کرده و در حالی که مشرف به کویر لوت است، سرزمینی سبز در دل کویر محسوب می‌شود. وجود کشتزارهای گندم و جو، نخلستان‌ها و با‌غ‌ها، منظره‌ی زیبایی از سرسبزی به‌وجود آورده است. این سرسبزی در کنار معماری پلکانی خانه‌ها، روستای نایبند را به یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی طبس تبدیل کرده است. خانه‌های این روستا در عین سادگی، زیبایی بومی خاصی دارند که در نوع خود بسیار دوست داشتنی هستند.

جنگل سنو طبس

جنگل سنو که به طور دقیق در ۲۴ کیلومتری شهر طبس قرار گرفته دارای ارتفاعاتی صعب‌العبور است که هر کوهنوردی را از نفس می‌اندازد. به گفته مردم محلی طبس این مکان در قدیم‌ ایام جنگلی بسیار سرسبز بوده که به دلیل استفاده بیش از حد از منابع آن و کمبود آب باعث از بین رفتن بخش اعظمی از آن شده است. این دره تاریخی که قدمت آن به صدها سال پیش باز می‌گردد، یکی از جاذبه‌های عجیب و خارق العاده شهر طبس به شمار می‌آید.

دره کال سردر طبس

کال سردر درون دشتی صاف به همین نام مشهور است، قرار دارد و به جرعت می‌توان گفت که شما تا لحظه‌ای که نزدیک این دره می‌شوید، نمی‌توانید آن را ببینید و از وجود آن آگاه شوید. یکی دیگر از عجایبی که در این دره خودنمایی می‌کند وجود چشمه‌ای است که به طور همزمان دو طیف آب سرد و گرم از آن جاری است، به طوریکه اگر پای خود را در این آب قرار دهید می‌توانید سرد و گرمی مجزای آن را احساس کنید.

بیشتر بخوانید:

بازدید از مناطق دیدنی و تفریحی محلات

آشنایی با مناطق دیدنی و زیبای تنکابن

مناطق دیدنی و جاذبه های گردشگری فریدونکنار

گردآوری توسط بخش گردشگری

مجله دلگرم