انگیزه درونی و روش های تاثیر گذار برای تقویت آن

اهمیت و تقویت انگیزه درونی

مدت ها پیش ، فیلسوف معروف چینی کنفوسیوس ادعا کرد کاری را که دوست دارید انجام دهید و دیگر کاری را از روی اجبار در زندگی انجام ندهید.

به نظر می رسد ایده خیلی خوب و ساده ای باشد. البته همه ما می دانیم واقعیت کمی متفاوت است؛ هر کسی نمی تواند اشتیاق و علاقه یا حرفه مناسب خود را پیدا، این توصیه را دنبال و تا آخر عمر به خوبی و خوشی زندگی کند.

با این حال آیا ممکن است انگیزه خود را پیدا کنید ؟ اگر بله چطور می توان این کار را انجام داد ؟

قبل از اینکه به دنبال جواب بگردیم بیایید یک قدم به عقب برگردیم و از اول شروع کنیم. انگیزه یکی از دلایل اصلی کارهایی است که انجام می دهیم؛ اقدام برای انجام کاری، سر کار رفتن (و گاهی اوقات اضافه کاری)، تعیین اهداف همگی اراده ما را محکم می کنند. دو نوع انگیزه وجود دارد: انگیزه ذاتی (درونی) و انگیزه بیرونی (خارجی).

انگیزه درونی یا انگیزه ذاتی با استنباط و نتیجه گیری به دست می آید. مثل وقتی کاری انجام می دهید چون از درون به شما احساس رضایت می دهد و بدون انتظار یا پاداش یا قدرشناسی دیگران برای خودتان جالب یا لذت بخش است. به این مثال ها توجه کنید:

• انگیزه درونی: خوانندگی به شکلی خلاقانه و از روی علاقه به موسیقی.
• انگیزه بیرونی: خوانندگی برای به دست آوردن شهرت در صنعت موسیقی.
• انگیزه درونی: پزشک شدن به دلیل ذات دلسوز یا علاقه ای که به دارو و بدن انسان دارید.
• انگیزه بیرونی: پزشک شدن برای به دست آوردن درآمد زیاد.
• انگیزه درونی: مطالعه یک کتاب از نویسنده ای خوش فکر برای لذت بردن.
• انگیزه بیرونی: خواندن یک کتاب به عنوان بخشی از تکلیف درسی یا پروژه کاری.

اگر چه پیدا کردن مسیر زندگی با انگیزه بیرونی هیچ مشکلی ندارد اما باید دقت داشت که موقعیت های بیرونی همیشگی نیستند. به نظر می رسد آنها ناپایدارتر باشند و گاهی اوقات انگیزه های بیرونی می توانند نتایج زیانبخشی بر خلاف انتظار داشته باشند. مثلا ممکن است لازم باشد شغلتان را عوض کنید یا درآمدتان پایین بیاید.

ممکن است لازم باشد برای اقامت به شهر دیگری بروید. به همین دلیل لازم است بر خلاف آنچه در اطراف شما پیش می آید از انگیزه درونی پشت کارهایتان آگاه باشید.

همه ما از بحث و سوال بزرگ درباره پول خبر داریم. مطمئنا پول یک انگیزه خارجی است اما آیا درست است که گاهی اوقات می تواند به ما لذت و علاقه بیشتری برای انجام کاری دهد ؟ یک بررسی نشان می دهد ارتباط ضعیفی بین رضایت شغلی و پول وجود دارد. علاوه بر این، مدارکی هست که نشان می دهد پول بیشتر در واقع تاثیر مخالفی بر انگیزه درونی شما دارد.

صرف نظر از نوع آن، زمانی که احساس می کنید دیگر هیچ انرژی برای ادامه دادن مسیر مورد نظرتان ندارید، انگیزه هنوز برای به حرکت در آوردن شما، بهبود عملکرد، برتر بودن و تلاش بیشتر شما اهمیت بسیار زیادی دارد.

پس بیایید ببینیم بهترین راه ها برای انگیزه دادن به خود چیست و چطور می توانید حتی وقتی آرزو می کنید هیچ کاری برای انجام دادن نداشتید و ترجیح می دهید از بیکاری و تنبلی خودتان لذت ببرید هنوز محرکی درون شما فعال بماند.

چرا انگیزه درونی نسبت به انگیزه بیرونی برتری دارد؟

با انگیزه بودن در واقع یعنی انگیزه داشتن برای انجام کاری. به طور کلی همه ما به انگیزه نیاز داریم. تحقیقات زیادی نشان می دهند وقتی موضوع یافتن آخرین انگیزه برای انجام کاری باشد، محرک های درونی خیلی خیلی قدرتمندتر از محرک های بیرونی هستند.

روش های تقویت انگیزه درونی

خوشبختانه کارهای زیادی هست که می توانید برای تقویت انگیزه درونی انجام دهید.

1. تقویت خود کارآمدی و ارتباط آن با انگیزه درونی

نظریه خود کارآمدی توسط روان شناس آمریکایی آلبرت باندورا در سال 1982 گسترش یافت. خود کارآمدی باور داشتن به خود در رسیدن به اهدافی است که برای خودمان تعیین کردیم. به عبارت دیگر، این همان تفکری است که می گوید “آیا آنچه را لازم است برای موفقیت در کاری که می خواهیم انجام دهیم فراهم کرده ایم ؟”

دیدن ارتباط بین خود کارآمدی با عزت نفس بیشتر، عملکرد بهتر و البته انگیزه درونی قوی تر مشکل نیست. افرادی که خود کارآمدی بیشتری دارند احتمال دارد برای آنچه انجام می دهند تلاش بیشتری کنند، اهداف چالشی تری برای خود تعیین کنند و بیشتر برای بهبود مهارت هایشان انگیزه داشته باشند.

بنابراین، باور به اینکه می توانیم کاری مشکل را برای آینده نگری و رضایت درونی خودمان انجام دهیم به ما انگیزه می دهد تا تا به خودمان ثابت کنیم می توانیم آن کار را انجام دهیم.

2. تقویت انگیزه درونی با مرتبط کردن کارها به هدفی بزرگ تر

پیدا کردن “چرا” ی خود در زندگی بسیار مهم است. باید با خودتان روراست باشید که چرا آن کار را انجام می دهید و چه چیزی به شما انگیزه می دهد. مهم نیست کاری که انجام می دهید چقدر معمولی و پیش پا افتاده باشد هر کاری همیشه به چیزی مهم تر و بهتر مرتبط است. روان شناسان این را “تغییر روایت زندگی” می نامند.

جان اف کندی در سال 1961 از ناسا دیدن کرد؛ همان طور که می گذشت مستخدمی را دید و از او پرسید در ناسا چه کار می کنی؟ جواب این بود: “کمک می کنم تا انسان به ماه برود”. الهام بخش است، این طور نیست ؟

داشتن دید جدید به کار حتی پیش پا افتاده خود و درک تاثیر کمکتان به بقیه برای رسیدن به اهدافی بزرگ تر ردی از شما در دنیا به جا می گذارد که می تواند انگیزه ای قوی و معنادار برای زندگی باشد.

3. افزایش انگیزه درونی با انجام کارهای داوطلبانه

انجام کارهای داوطلبانه، کمک به دیگران یا انجام کارهایی که نفع و سود شخصی ندارد روشی عالی برای افزایش انگیزه درونی شما است. انجام این کارها به شما این احساس را می دهد که با یادگیری مهارت های جدید، به دلیل حمایتی که از افراد ضعیف تر می کنید و احساس خوبی که در مورد خودتان دارید یا با کارهایی که به دلیل ارزش های درونی خودتان مثل مهربانی و انسانیت انجام می دهید فردی مهم در این دنیا هستید.

وقتی از هر پاداش و انتظار خارجی چشم پوشی می کنید و کاری را فقط برای لذت و احساس رضایت از بهتر کردن وضعیت زندگی دیگران انجام می دهید آن موقع شما واقعا انگیزه درونی خود را پیدا و تقویت کرده اید و کسی چه می داند شاید احساسات خوب و محرک درونی شما به دیگر قسمت های زندگی شما هم سرازیر شود و به شما کمک کند تا ارزش انجام کاری به بهترین نحو را بدون چشمداشتی به شهرت و افتخار درک کنید.

4. برای انجام کاری منتظر حس و حوصله آن کار نمانید

یک مقاله عالی در نشریه Harvard Business Review نکته مهمی را گفته که وقتی ما می گوییم “نمی توانم به باشگاه بروم” یا “نمی توانم صبح زود بیدار شوم” منظورمان در واقع این است که حوصله انجام آن کار را نداریم. هیچ چیزی از لحاظ فیزیکی نیست که ما را از انجام کارها باز دارد جز تنبلی ما.

گاهی اوقات پیش می آید که در ابتدا نمی خواهید کاری انجام دهید اما وقتی آن کار را شروع می کنید در جریان کار پیش می روید. تا به حال در چنین موقعیتی بوده اید؟

مثلا وقتی بعد از یک روز خسته کننده در محیط کار حس و حوصله رفتن به باشگاه را ندارید به جای اینکه در ذهنتان ساعت ها برای رفتن و نرفتن اما و اگر بیاورید فقط راه بیافتید به سمت باشگاه. به خودتان بگویید بعدا در این باره فکر می کنم. وقتی به باشگاه بروید و افرادی را با روحیه های مشابه در اطرافتان ببینید دیگر از آن خستگی و بی انگیزگی خبری نیست.

روشی دیگر برای غلبه بر تعلل، برنامه ریزی روزانه و دنبال کردن آن است. وقتی در زندگی عاداتی داشته باشید بیدار شدن ساعت 6 صبح برای رفتن به سر کار یا روزی 1 ساعت نوشتن (اگر هدفتان تمام کردن یک کتاب باشد) دیگر دلهره آور نیست.

5. درک نقش خود در تعیین سرنوشت برای حفظ انگیزه درونی

نظریه حق تعیین سرنوشت توسط دو پروفسور روان شناسی، ریچارد رایان و ادوارد دسی از دانشگاه روچستر در اواسط دهه 80 مطرح شد. این نظریه یکی از رایج ترین نظریه ها در زمینه انگیزش است.

نظریه حق تعیین سرنوشت بر محرک های مختلف (محرک های درونی و بیرونی) پشت رفتارهای ما تمرکز کرده است؛ این تئوری بیان می کند سه عامل اصلی وجود دارد که به ما کمک می کند نیاز های خودمان را برای رشد برطرف کنیم. به گفته این دو پروفسور عوامل تقویت کننده انگیزه درونی سه عامل کاردانی و مهارت، خود مختاری و وابستگی است.

اگر شغل ما امکانی را برای یادگیری و رشد ما فراهم کند و اگر ما خود مختاری لازم برای انجام کارها به روش خودمان را داشته باشیم و خلاق باشیم برای انجام کار به بهترین نحو، بیشتر انگیزه می گیریم و عملکرد ما اوج می گیرد. در واقع، از آنجایی که انسان موجودی اجتماعی است ما هم باید احساس کنیم بین دیگران و مورد احترام آنها هستیم.

تمام این موارد به طور جداگانه یا حتی بهتر در ترکیب با هم می توانند محرک هایی باشند که حتی وقتی احساس بی انگیزگی می کنیم ما را پر انرژی و با انگیزه نگه دارند.

6. دلیلی عمیق تر و با معنا تر برای انجام کارها پیدا کنید

چند تحقیق جالب انجام شده در سال 2016 به دنبال این جواب بود که وقتی شرکتی نمی تواند یا کاری برای با انگیزه نگه داشتن کارمندان و کارگران (چه انگیزه بیرونی چه انگیزه درونی) انجام نمی دهد چطور کارمندانی با عملکرد بالا، با انگیزه می مانند ؟

این تحقیق عملکرد کارگران یک کارخانه مکزیکی را زیر نظر گرفته بود که هر روز کاری مشابه انجام می دادند که تقریبا هیچ شانسی برای یادگیری و گسترش مهارت های جدید و پیشرفت حرفه ای نداشتند.

همه کارگران صرف نظر از عملکردی که داشتند حقوقی یکسان می گرفتند به همین دلیل اصلا هیچ انگیزه بیرونی به جز نگه داشتن شغل برای آنها وجود نداشت. بعد یک انگیزه نوع سومی هم کشف شد که دانشمندان آن را “انگیزه خانوادگی” نامیدند.

کارگرانی که با جمله “من به حمایت از خانواده ام اهمیت می دهم” یا “برایم مهم است که هر چه می توانم برای خانواده ام تلاش کنم” بیشتر انرژی داشتند و بهتر کار می کردند. اگرچه هیچ انگیزه اضافه بیرونی یا درونی دیگری برای انجام کارشان نداشتند.

مهم ترین موضوع درباره این محرک ها وابسته نبودن به شرکت یا موقعیتی است که در آن هستید. انگیزه انجام کار به چیزی عمیق تر مربوط بود؛ اگر نمی خواهید کاری را برای رضایت خودتان انجام دهید آن کار را برای افرادی که به آنها اهمیت می دهید انجام دهید و این یک انگیزه قوی است همان طور که احتمالا خیلی از افراد آن را تایید می کنند.

سخن پایانی

فردریک هرزبرگ روان شناس آمریکایی که احتمالا معروف ترین تئوری انگیزشی تا به امروز را مطرح کرده در قسمتی از مقاله معروف خود می نویسد: ” اگر من به سگم لگد بزنم او حرکت می کند و وقتی می خواهم دوباره حرکت کند باید چه کار کنم ؟ باید دوباره به او لگد بزنم.

به همین شکل، من می توانم باطری شخصی را شارژ کنم و دوباره آن را شارژ کنم و باز هم آن را شارژ کنم. اما وقتی می توانیم درباره انگیزه صحبت کنیم و فرد را با انگیزه کنیم که فرد ژنراتوری از خود داشته باشد”. آن موقع فرد نیازی به یک محرک بیرونی ندارد. خودش محرکی برای انجام کار دارد.

هرزبرگ توضیح می دهد عوامل بهداشت روان در کار (حقوق، امنیت شغلی، مزایا، زمان تعطیلات، شرایط کار) هیچ کدام باعث رضایت از تکمیل کار و انگیزه داشتن نمی شوند. آنچه در محیط کار به فرد انگیزه می دهد کار چالشی، موقعیت هایی برای رشد مهارت ها، پیشرفت، مسئولیت پذیری بیشتر، قدردانی و خود آن شغل است.

هرزبرگ مدت ها پیش متوجه شده بود وقتی موضوع یافتن خوشحالی و خوشبختی بلند مدت و رضایت از هر کاری که انجام می دهیم و حال خوب باشد انگیزه درونی تمام معیارها را به هم می ریزد.

در آخر، دفعه بعد که لازم شد به خودتان انگیزه ای برای انجام کاری بدهید یادتان باشد “تنها پیش رفتن و تحمل انجام آن کار” خیلی با بهترین روش انجام هر کاری که لازم است با موفقیت انجام دهید فاصله دارد. به جای این کار سعی کنید کاری را که انجام می دهید به هدفی بزرگ تر از خودتان و ترجیحا غیر مادی ربط دهید و به انگیزش درونی خود بیشتر کمک کنید.

نگویید من همه این ها را امتحان کرده ام و ممکن نیست با انگیزه بشوم. مستخدمی را که در ناسا بود یادتان می آید ؟ وقتی ژنراتور داخلی خود را پیدا کنید دیگر قابل متوقف کردن نیستید.

ترجمه شده توسط فرحناز رنجبر در مجله دلگرم

بیشتر بخوانید:

راههای بزرگ و طلایی کسب انگیزه

دانلود و تماشای ۵ کلیپ‌ انگیزشی برتر ۲۰۱۸

کلیپ فوق‌انگیزشی هرگز تسلیم نشو