انگشت ماشه ای (trigger finger) چیست و چگونه درمان میشود ؟

انگشت ماشه ای چیست ؟

انگشت ماشه ای trigger finger : یک شکایت شایع مدتی است یکی از انگشتان دستم دچار مشکل شده است.

هنگامی که دستم را مشت می‌کنم ، انگشتانم به راحتی بسته می‌شوند ولی موقعی که می‌خواهم دستم را باز کنم در این انگشت احساس گیر می‌کنم .

این انگشت در وضعیت بسته باقی می‌ماند و باز نمی‌شود تا اینکه ناگهان خودبه‌خود یا به کمک دست دیگرم ، کلیک یا تقه ای کرده و گیرش آزاد شده و باز می‌شود .

علت انگشت ماشه ای (trigger finger) چیست ؟

خم و راست شدن انگشتان توسط تاندون هایی کنترل و هدایت می‌شود که از عضلات قدام و خلف ساعد منشأ گرفته ، در کف و پشت دست طی مسیر می‌کنند و در نهایت در محل‌های مشخص شده ای در انگشتان به استخوان می‌چسبند .

تاندون های خم کننده انگشتان در کف دست از داخل غلافی عبور می‌کنند . ضخیم شدن قسمتی از غلاف یا برجسته شدن تاندون در محل ورود به این غلاف باعث می‌شود در باز شدن انگشت از حالت بسته احساس گیر کردن به وجود آید .

پارگی عمقی در کف دست می‌تواند به گوشه‌ای از غلاف یا تاندون در محل عبور از داخل غلاف آسیب زده و باعث پیدایش علایم فوق گردد .

علایم بالینی انگشت ماشه ای (trigger finger) چیست ؟

انگشت ماشه ای در ابتدا به‌صورت درد و حساسیت هنگام لمس قاعده انگشت در کف دست بروز می‌کند .

انگشت مبتلا به صورت هم‌زمان یا پس از مدتی دچار حالت گیر کردن می‌شود به‌طوری‌که بسته شدن انگشت مبتلا هنگام مشت کردن دست به‌راحتی انجام می‌شود ولی هنگام باز شدن، انگشت بیمار گیر کرده و پس از کلیک یا تقه ای باز می‌شود .

این کلیک یا تقه می‌تواند همراه درد باشد . در صورت عدم درمان به تدریج ممکن است انگشت بیمار دچار محدودیت شده ، در وضعیت خم شده باقی‌مانده و به طور کامل باز نگردد.

انگشت ماشه ای(trigger finger) چگونه تشخیص داده می‌شود ؟

این تشخیص صرفاً بالینی بوده و با شرح حالی که فرد مطرح می‌کند و معاینه ای که پزشک انجام می‌دهد به صورت قطعی تأیید می‌شود . در انگشت ماشه ای نیازی به روش‌های تصویربرداری یا اقدامات دیگر تشخیصی نمی‌باشد .

درمان انگشت ماشه ای (trigger finger)

اگر در مراحل ابتدایی و شروع عارضه اقدام به درمان شود و مدت زمان زیادی از شروع علائم سپری نشده باشد ( کمتر از 1 ماه ) در بسیاری از موارد با تزریق موضعی کورتون التهابی که در موضع ایجاد شده است برطرف شده و عوارض بهبود می‌یابد .

هرچه از شروع علائم مدت زمان بیشتری سپری شده باشد از احتمال تأثیر تزریق موضعی در بهبودی علائم کاسته می‌شود . در این شرایط با عمل جراحی کوچکی که انجام می‌شود غلاف پوشاننده تاندون در قاعده انگشت در کف دست آزاد شده و عارضه بهبود می‌یابد .

جراحی انگشت ماشه ای (trigger finger)چگونه انجام می‌شود ؟

عمل جراحی این عارضه به صورت سرپایی در بیمارستان یا مراکز جراحی سرپایی قابل انجام است .

از بی‌حسی موضعی یا عمومی می‌توان جهت بی دردی استفاده کرد . برش کوچکی در کف دست و در قاعده انگشت به‌صورت عرضی به طول 5 تا 10 میلی‌متر داده می‌شود و از طریق همین برش غلاف پوشاننده تاندون خم کننده انگشت به طور کامل آزاد می‌شود .

این عمل به‌طور متوسط بین 5 تا 10 دقیقه به طول می‌انجامد . در مواردی که بیش از 1 انگشت به این عارضه مبتلا باشند یا عارضة دیگری در دست مانند سندرم تونل کارپ (carpal tunnel syndrome)وجود داشته باشدمی‌توانهمه عوارض فوق رادر 1 جلسه به صورت هم‌زمان جراحی کرد.

مراقبت‌های پس از جراحی انگشت ماشه ای

پس از عمل جراحی پانسمان کوچکی در محل گذاشته می‌شود.حرکات انگشتان بلافاصله پس از جراحی تشویق می‌شود.پس از یکجراحی موفق انتظار می‌رودگیرکردنانگشتبه طور کامل بهبود پیدا کند .

این بهبود را چند روز پس از جراحی و پس از رفع التهاب محل عمل می‌توان به‌طور کامل احساس کرد . عود در انگشت جراحی شده نامحتمل است . امکان ابتلای انگشتان دیگر در آینده وجود دارد .

در موارد شدیدی که انگشت مبتلا برای مدت طولانی پیش از جراحی در وضعیت خم شده باقی مانده است پس از جراحی به جلساتی فیزیوتراپی یا کار درمانی جهت برگشته کامل حرکات انگشتان نیاز است .

سیر بالینی در انگشت ماشه ای (trigger finger)

در موارد خفیف و ابتدایی و در مواردی که علت به‌وجودآمدن علائم التهاب گذرایی در غلاف تاندون باشد گاهی به صورت خودبه‌خود یا با استفاده از داروهای ضد التهاب ،آتل بندی یا استراحت دادن به انگشت بهبودی حاصل می‌شود .

در مواردی که مدت زمان زیادی از شروع علائم سپری نشده باشد تزریق موضعی در غلاف تاندون با احتمال زیاد به بهبودی علائم منجر می‌شود ولی عود عارضه را در آینده منتفی نمی‌سازد.

عمل جراحی و آزادسازی کامل غلاف تاندون منجر به بهبودی کامل می‌شود . عود عارضه در انگشت عمل شده‌ پس از جراحی مورد انتظار نیست . ولی در هر صورت امکان پیدایش این عارضه در سایر انگشتان دست به صورت هم‌زمان یا با فاصله زمانی وجود دارد .

پاسخ به سؤال‌هایی که در مورد انگشت ماشه ای(trigger finger) مطرح می‌شود

انگشت ماشه ای (trigger finger) در کودکان

به ندرت یکی از انگشتان دست کودکان ( معمولاً انگشت شست) می‌تواند به صورت خم شده باقی مانده یا بازشدن انگشت موردنظر همراه با کلیک یا احساس تقه باشد .

این وضعیت معادل انگشت ماشه ای(trigger finger) در بالغین بوده و با همان علت ( تنگی در غلاف تاندون خم کننده یا برجستگی گرهی شکل تاندون در محل ورود در غلاف ) مانع سهولت در خم و راست شدن انگشت مبتلا می‌شود .

ممکن است این عارضه از بدو تولد وجود داشته باشد یا با احتمال بیشتری در ماه‌های بعد والدین متوجه این عارضه بشوند . با توجه به این‌که کودکان خردسال انگشت شست دست خود را به طور معمول خم نگه می‌دارند تشخیص این عارضه ممکن است با تأخیر همراه باشد.

احتمال بهبودی خود به خود این عارضه در کودکان وجود دارد . خم و راست کردن انگشت مبتلا به صورت مرتب توسط مادر و آتل بندی شب می‌تواند در بهبودی عارضه مؤثر باشد .

به همین علت در کودکان زیر یک سال صبر کرده و سیر وضعیت را پیگیری می کنیم.در کودکان بزرگتر از یک سال به خصوص در موارد شدیدتری که انگشت شست در وضعیت خم شده باقی مانده یا همراه با درد می باشد اقدام به عمل جراحی می شود.

آیا تزریق موضعی کورتون می تواند با عوارضی همراه باشد؟

عوارض عمومی ناشی از مصرف کورتون عمدتا مربوط به مواردی از مصرف این دارو می باشد که میزان و مدت مصرف آن از حد بگذرد.

این عوارض متعدد بوده و موارد ذیل فقط نمونه ای از آن می باشد: پوکی استخوان ,ضعف عضلات , افزایش قند خون , سرکوب غده فوق کلیوی , افزایش فشار چشم ( آب سیاه ) , سیاه شدن سر استخوان ران و ..

در مواردی که فرد مبتلا به قند خون بالا می‌باشد گرچه تزریق موضعی با احتمال موفقیت کمتری همراه می‌باشد ولی امکان نتیجه بخشی این روش منتفی نیست و پیش از پیشنهاد عمل جراحی برای 1 نوبت پیشنهاد می‌شود .

احتمال بالا رفتن قند خون به دنبال تزریق وجود دارد و پزشک معالج باید این نکته را مدنظر قرار دهد .

گرچه ندرتاً مواردی از پاره شدن تاندون به دنبال تزریق گزارش شده است ولی موارد آن انگشت شمار بوده و نقش مؤثر این روش را در درمان انگشت ماشه ای (trigger finger) به هیچ وجه تحت‌الشعاع قرار نمی‌دهد .

آیا آتل بندی نقشی در درمان انگشت ماشه ای (trigger finger) دارد ؟

در مراحل ابتدایی و شروع عارضه و در مواردی که فرد حاضربه تزریق موضعی نمی‌شود ، مواردی از موفقیت در استفاده از آتل گزارش شده است . نحوه بستن آتل باید توسط پزشک متخصص نظارت شود . این روش به هیچ عنوان جایگزین قطعی برای تزریق کورتون نمی‌باشد .

آیا روش جراحی بدون برش برای درمان انگشت ماشه ای(trigger finger) تعریف شده است؟

اخیراً روش جدیدی برای جراحی انگشت ماشه ای(trigger finger) معرفی شده است . این روش به صورت سرپایی در مطب و پس از بی‌حسی موضعی توسط پزشک قابل انجام است .

برش جراحی داده نمی‌شود و نیاز به بخیه نمی‌باشد . در مواردی که انگشت شست یا سبابه مبتلا شده باشند و همین‌طور در مواردی که انگشت مبتلا به صورت خم شده باقی مانده و باز نمی‌شود این روش قابل انجام نیست .

بیشتر بخوانید :

علت و درمان گز گز کردن نوک انگشتان دست چیست ؟

علل ، تشخیص ، عوارض و درمان فوری انگشت چکشی پا