آشنایی با کاربردهای درمانی داروی زیپراسیدون
موارد مصرف و عوارض جانبی زیپراسیدون
زیپراسیدون (Ziprasidone) جز داروهایی که برای درمان بیماری‌های سایکوتیک اعصاب و روان به کار می‌رود. این دارو برای درمان اسکیزوفرنی (شیزوفرنی) و علائم مانیک (شیدایی) در اختلال دوقطبی (شیدایی – افسردگی) به کار می‌رود.
اسکیزوفرنی یک مشکل روانی است که باعث اختلال در ایده‌ها و باورها می‌شود. افراد مبتلابه اسکیزوفرنی دچار توهم نیز می‌شوند. زیپراسیدون برای تسکین علائم اسکیزوفرنی و سایر مشکلات روحی و روانی (علائمی مانند شنیدن، دیدن، توهم، باورهای اشتباه و احساس غیر منتظره مشکوک) استفاده می‌شود. اگر چه علت دقیق بیماری اسکیزوفرنی شناخته شده نیست، اما تصور می‌شود که این بیماری با عدم تعادل برخی مواد شیمیایی (انتقال‌دهنده‌های عصبی) در مغز همراه است. زیپراسیدون موجب تعادل مواد شیمیایی در مغز می‌شود. زیپراسیدون تزریقی، به سرعت اضطراب و نگرانی را کاهش می‌دهد.
اشکال دارویی: کپسول، ویال تزریقی
مقدار و روش درست مصرف داروی زیپراسیدون
قبل از شروع درمان با این دارو، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک می‌کند تا اطلاعات دارویی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
دوز و مقدار داروی زیپراسیدون ، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک اعصاب و روان به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید. معمولاً پزشک درمان را با دوز پایین آغاز کرده و سپس با توجه به وضعیت بیماری شما دوز دارو را افزایش می‌دهد.
تزریق آمپول زیپراسیدون توسط پزشک یا پرستار برای شما انجام می‌شود. این دارو به عضله تزریق می‌گردد. تزریق زیپراسیدون به خاطر کنترل شریع شرایط روحی بد و اضطراب است.کپسول زیپراسیدون را همراه با مقداری آب قورت دهید.
اگر فراموش کردید که دوز داروی روزانه خود را در زمان مشخص مصرف کنید اما به زودی یادتان افتاد، دارو را مصرف کنید؛ اما اگر زمانی به یاد آوردید که نزدیک به ساعت دوز بعدی دارو است، دوز از یاد رفته را مصرف نکنید. نباید به خاطر دوز از یاد برده شده، دو دوز از دارو را باهم مصرف کنید.
موارد منع مصرف زیپراسیدون
- به تاریخ انقضای داروی زیپراسیدون توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام شده است،از آن مصرف نکنید.
- هرگز داروی زیپراسیدون را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
- تداخل دارویی زیپراسیدون را چک کنید و اگر در حال استفاده از دارویی هستید که با این دارو تداخل دارد، با پزشک خود راجع به استفاده از داروهایتان مشورت نمایید.
مصرف زیپراسیدون در دوران بارداری و شیردهی
در دوران بارداری و شیردهی، نباید دارویی را خودسرانه و بدون مشورت با پزشک استفاده کنید. مصرف داروی زیپراسیدون در دوران بارداری ممکن است برای جنین خطرناک باشد.
تاثیر مصرف داروی زیپراسیدون بر رانندگی
زیپراسیدون باعث سرگیجه و خواب آلودگی در شما می‌شود و بر توانایی شما در رانندگی تأثیر می‌گذارد. در دوران استفاده از این دارو بهتر است قبل از رانندگی و کار با ماشین آلات از هوشیاری خود مطمئن شوید.
تداخلات دارویی زیپراسیدون
تداخل دارویی ممکن است عملکرد داروها را تغییر و خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. یک لیست از تمام داروهایی (ازجمله داروهای با نسخه / بدون نسخه و داروهای گیاهی) که استفاده می‌کنید تهیه کرده و آن را با دکتر و داروساز خود به اشتراک بگذارید. دوز داروی مصرفی خود را بدون مشورت با دکتر خود تغییر نداده و یا مصرف دارو را ترک نکنید.
داروی زیپراسیدون ممکن است با برخی از داروها تداخل دارویی داشته باشد، این داروها عبارتند از: متوکلوپرامید، ساکوناویر.
بسیاری از داروها علاوه بر زیپراسیدون ممکن است بر ضربان قلب (طولانی شدن QT) تأثیر بگذارند ، از جمله: آمیودارون ، دوفتیلید ، کینیدین ، پروکائین آمید ، سوتالول و برخی داروهای ضد روانپزشکی (مانند پیموزاید ، تیوریدازین).
داروهای خاصی که در ادامه نام می‌بریم، می‌توانند خطر عوارض جانبی داروی زیپراسیدون (مانند تنفس آهسته ، خواب آلودگی شدید و سرگیجه) را چندین برابر کنند، اگر داروهایی از جمله: الکل، ماری جوانا، داروهای خواب و یا ضد اضطراب (مانند دیازپام (diazepam)، زولپیدم (zolpidem))، آنتی هیستامین ها (از قبیل ستیریزین (cetirizine)، دیفن هیدرامین (diphenhydramine))، شل کننده‌های عضلانی و داروهای ضد درد و مسکن (مانند کدئین و هیدروکدون) را استفاده می‌کنید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
برچسب بر روی تمام داروهای خود را (مانند داروهای آلرژی یا سرفه و سرماخوردگی) بررسی کنید چرا که برخی از آن‌ها از موادی تشکیل شده‌اند که باعث خواب آلودگی می‌شوند. از داروساز خود در مورد استفاده از آن‌ها سؤال کنید تا با خیال راحت بتوانید از این داروها استفاده کنید.
هشدار درباره مصرف زیپراسیدون
بعضی داروها را نمی‌توان در بعضی از شرایط تجویز نمود و بعضی داروها نیز در صورتی که نیاز به درمان تکمیلی باشد تجویز می‌گردد؛ بنابراین بهتر است که قبل از مصرف داروی زیپراسیدون ، پزشکتان از موارد زیر مطلع باشد:
- در صورتی که باردار هستید و یا در صورتی که به نوزاد خود شیر می‌دهید.
- اگر بیماری قلبی-عروقی دارید.
- اگر مشکلی در بلع دارید.
- اگر هر یک از مشکلات زیر را دارید: دیابت،زوال عقل(دمانس)، صرع یا تشنج
- اگر تا به حال آپنه خواب داشته‌اید.
- اگر تعداد گلبول سفید خون شما پایین است.
- اگر سابقه واکنش آلرژیک به دارویی دارید.
اگر در حال مصرف داروی خاصی هستید. این داروها شامل تمامی داروهای در دسترس است، چه برایتان تجویزشده است و چه بدون تجویز پزشک آن را مصرف می‌کنید نظیر داروهای گیاهی و داروهای مکمل.
عوارض مصرف داروی زیپراسیدون
همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف کنندگان نیز هیچ نوع عارضه‌ای بروز نمی‌دهند. یکسری از عوارض بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین می‌روند. در صورت بروز مستمر هریک از عوارض می‌بایست به پزشک اطلاع داده شود:
- احساس خواب آلودگی ، سرگیجه و ضعف
- حالت تهوع و استفراغ
- آبریزش بینی
- سرفه
- لرز و بی‌قراری
- اسپاسم عضلانی
- تغییرات بینایی
- تغییر حالت روحی و روانی
- افزایش وزن
- افزایش قند و تری گلیسرید
- حرکت غیر عادی عضلات بدن (عضلات زبان، دهان، صورت و پاها)
حالت تهوع، خستگی سرگیجه شدید، تعریق زیاد،علائم مشکلات کبدی (تیره شدن رنگ ادرا، استفراغ و تهوع شدید)،ضعف شدید: اگر چنین عوارضی داشتید سریعا به پزشک مراجعه نمایید.
راش پوستی و علائم آلرژیک: اگر چنین عوارض جدی داشتید سریعا به پزشک مراجعه نمایید.
نکته مهم: اگر شما تجربه علائمی مانند سفتی عضلات، تب بسیار بالا، احساس گیجی، ضربان قلب سریع و تعریق داشتید، باید با دکتر خود تماس بگیرید. این نشانه‌ها می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری نادر شناخته شده به نام سندرم نورولپتیک بدخیم (neuroleptic malignant syndrome) است.
اگر شما هر علائم دیگری دارید که احساس می‌کنید به خاطر استفاده از داروی ziprasidone می‌باشد، با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض مصرف بیش از حد زیپراسیدون
این دارو را بیش از دوز تجویز شده توسط پزشک ، مصرف نکنید. اگر احساس کردید که فردی دچار مسمومیت شده است و علائمی مانند تنگی نفس ، غش و ضعف (از حال رفتن) در او دیدید، سریعاً با اورژانس تماس بگیرید.
توصیه های دارویی زیپراسیدون
- لازم است دارو دقیقاً مطابق دستور پزشک مصرف شود
- تا زمان مشخص شدن اثرات دارو در بدن، از رانندگی، کار با تجهیزات خطرناک اجتناب شود
- داروهای همزمان، رژیم غذایی و ترکیبات گیاهی و هرگونه بیماری همزمان (مثل دیابت، تشنج، دمانس) به پزشک اطلاع داده شود
- حین درمان با زیپراسیدون از مصرف الکل اجتناب شود
- از افزایش حرارت بدن یا دهیدراسیون اجتناب شود
- در صورتی که بیمار قصد باردار است یا قصد بارداری یا شیردهی دارد باید به پزشک اطلاع دهد
شرایط نگهداری از داروی زیپراسیدون
- دارو را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
- دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
بیشتر بخوانید:
آشنایی با موارد مصرف قرص کوتیاپین (Quetiapine)
همه چیز در مورد داروی ریسپریدون (Risperidone)
معرفی موارد مصرف و عوارض داروی ابیلیزول
