آشنایی با مناطق دیدنی شهر چناران
معرفی جاذبه های گردشگری چناران
چناران در استان خراسان رضوی قرار دارد و از شهرهای قدیمی این استان است. با کشف سفالینه‌ها، اشیاء دست‌ساز تاریخی، و طراحی‌های سیاه‌رنگ و لعابی روی آن‌ها مشخص شد که سکونت در شهر تایباد به چندین هزار سال قبل مربوط می‌شود. سفر به شهر چناران و بازدید از مکان‌های تاریخی آن خالی از لطف نیست.
موقعیت جغرافیایی چناران
شهرستان چناران، با پهنه ای بیش از ۴هزار کیلومتر مربع، در شمال خاوری استان خراسان رضوی قرار دارد. این شهرستان ازشمال به شهرستان درگز، از باختر به شهرستان قوچان، از خاور به شهرستان مشهد و از جنوب به شهرستان های نیشابور و مشهد محدود است. این شهرستان با قرار گرفتن در میانه دشت توس و کوه های هزار مسجد و بینالود، فاقد ناهمواری است. هوای چناران معتدل و خشک است، و بیش ترین درجه حرارت در تابستان ها به ۳۷ درجه بالای صفر و کم ترین آن، در زمستان ها به ۱۵ درجه زیر صفر می رسد. میانگین بارندگی سالیانه این شهر۲۵۰ میلی‌متر است.
وجه تسمیه و پیشینه تاریخی چناران
نام این ناحیه در گذشته های بسیار دور «رادکان» بوده و سپس «ارداک» خوانده شده و ظاهرا از سال ۱۳۳۸ هـ . ش، به چناران تبدیل یافته و مرکز آن رادکان تعیین شده است. از آن جا که در دوران پیش از اسلام و هم چنین سده های نخست اسلامی «رادکان» بسیار آباد و پر رونق بوده و یکی از شهرهای چهارگانه توس به شمار می رفته و مردانی جوانمرد، نیک اندیش و شجاع داشته است، آن را «رادکان» به معنی جایگاه جوانمرد خوانده‌اند. واژه «ارداک» نیز دارای معانی گوناگونی چون مکان مردان بزرگ، قرارگاه سپاهیان‌و نیز نام شخصی خاص است. بنای ارداک (چناران) را به اردا، موبد اردشیر بابکان، که پارسیان او را پیامبر دانسته اند و پدرش ویراف بوده نسبت می دهند. شاید این موبد، موکل آتشکده این ناحیه بوده و به همین جهت به آن ارداک گفته اند.
تمامی سرزمین خراسان، از جمله ناحیه چناران در روزگار خلفای راشدین گشوده شده و پس از آن، امویان و عباسیان بر آن حکومت کرده اند. در ۱۲۹ هـ . ق، ابومسلم خراسانی از شهر مرو برخاست و خراسان از جمله رادکان و چناران را گشود. سپس طاهریان، صفاریان سیستان، سامانیان، غزنویان، سلجوقیان و خوارزمشاهیان بر این دیار حکم رانده اند. آلب ارسلان سلجوقی در سال ۴۶۳ هـ . ق، فرزند خود ملکشاه را به ولیعهدی خویش برگزید و از خوارزم به رادکان آمده بزرگان، حاکمان و سرداران را در آن جا گرد آورد. وی با ساختن تختی از زر سرخ فرزند و ولیعهد خویش را بر فراز آن نشانید و فرمان داد که بار دیگر، امیران و بزرگان با او بیعت کنند.
جاهای دیدنی چناران
چشمه گیلاس چناران
یکی از چشمه‌های معروف و خرم چناران که آوازه‌ی آن در سراسر خراسان پیچیده، «چشمه گیلاس» می‌باشد. تاریخ این چشمه به دوره‌ی تیموریان باز می‌گردد، امیر علی شیر نوایی از آن دست سیاستمداران نامی عصر تیموریان بوده که اقدام به جاری نمودن آب این چشمه تا شهر مشهد کرده است؛ که این اقدامِ ارزشمند در سال‌های ۱۰۱۶ تا ۱۰۲۳ هجری قمری توسط شاه عباس صفوی تکمیل شد، به طوری که آب این چشمه از میان خیابان شهر جاری و از میان صحن حرم مطهر امام رضا (ع) عبور می‌کرد.
آبشار آبقد چناران
دره‌ای بسیار زیبا در نزدیکی روستای آبقد از توابع درز آب چناران وجود دارد که شامل آبشارهای بسیار زیادی‌ست. یکی از این آبشارهای زیبا که در نوبه خود محبوب‌ترین آبشار این منطقه شناخته می‌شود، «آبشار آبقد» می‌باشد. این آبشار با داشتن دیواره‌هایی به ارتفاع ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر، به عنوان یکی از مقاصد محبوب صخره نواردان محسوب می‌شود.
آبشار اخلمد چناران
«آبشار اخلمد» در ۲ کیلومتری روستای قدیمی و تاریخی اخلمد قرار دارد که با داشتن مسیری بسیار هموار مقصد مناسبی برای کوه‌نوردانِ آماتور محسوب می‌شود. همچنین آهکی بودنِ جنس این کوههای اخلمد باعث پیدایش حفره‌های ژرفِ مُدوری در زیر این آبشار شده و باعث جذب سنگ‌نوردانی از هر نقطه‌ی این مرز و بوم شده است.
قلعه اسجیل چناران
درست در منطقه‌ی گلبهار شهر زیبای چناران برجی تاریخی به نام «اسجیل» قرار دارد. این اثر که قدمت آن به دوران قاجاریه باز می‌گردد، در شهریورماه ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۱۹۷۴۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
روستای اسجیل چناران
«اسجیل» نام یکی از روستاهای بسیار باصفا و خرم چناران است که در حدود ۴۰ کیلومتری شمال غربی مشهد واقع شده. اسجبیل از معدود روستاهای خراسانی است که دارای آب و هوایی نشاط آور است و تمامی این ویژگی‌ها به سبب کوه‌پایه‌ای بودن این منطقه می‌باشد.
اگر هم بخواهیم پیشینه‌ی این روستا را بررسی کنیم به هزاره اول قبل از میلاد باز می‌گردیم. با این وجود، متاسفانه، این منطقه از دید مسئولینِ گردشگری به دور مانده و در مورد پتانسیل‌های موجود در آن، از جمله چشم‌اندازهای تاریخی و طبیعی برنامه‌ریزی صورت نگرفته است.
پل چشمه گیلاس چناران
پل «چشمه گیلاس» در نزدیکی روستایی به همین نام واقع شده است و قدمتش به دوران پهلوی باز می‌گردد. همچنین این پل در اطراف چشمه‌ای به همین نام واقع شده که در گذشته‌های نه چندان دور آن را با نام گَسلبمی‌خواندند؛ این پل به علت واقع شدن در شرایط خاص جغرافیایی، همیشه دارای آب است. پل چشمه گیلاس در اسفند ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۲۲۲۸۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
روستای بَقمچ چناران
«بقمچ» نام روستایی است که در دل هزار مسجد خراسان رضوی واقع شده و محصول اصلی آن تنباکو می‌باشد و به حدی تنباکوهای این روستا مرغوب است که آوازه‌ی آن در سراسر خراسان پیچیده شده. نام این روستا مخفف باغ میش بوده که عمدتاً به خاطر شغل مردمان این روستا بر آن نهاده شده، اکثریت ساکنان این روستا به پپیشه دامداری و باغداری مشغول هستند.
روستای گهواره گر چناران
روستایی به نام «گهوار گر» یا همان نوزاد در دره‌ای کم عمق و زیبا واقع شده که یکی از جاذبه‌های اصلی شهر چناران محسوب می‌شود. درست در حاشیه‌ی شرقی این روستا تپه‌ای ماسه‌ای وجود دارد که بر فراز آن بنایی معروف به «آرامگاه خواجه عبدالرحمن گهواره گر» احداث گردیده؛ ویژگی‌های متمایز و بررسی کالبدی این بنا، احتمال ساخت آن را در دو مرحله زمانی در ذهن تداعی می‌کند.
منطقه ییلاقی شاندیز چناران
درست در نزدیکی این شهر خرم یکی از بهترین و مجهز‌ترین ییلاق‌های ایران زمین به نام «شاندیز» وجود دارد. این ییلاق علاوه بر داشتن آب و هوایی بسیار خوش و خنک دارای جاذبه‌های تاریخی چون مزار و رباطی بسیار کهن است؛ همچنین این شهر دارای باغات مملو از میوه‌های بهشتی‌ست.
آرامگاه فردوسی در چناران
«آرامگاه فردوسی» از دیگر مکان‌های جذاب گردشگری نزدیک به شهر زیبای چناران است. آرامگاه فردوسی، مکانی‌ست که خاکش پیکر حکیم ابوالقاسم فردوسی را به آغوش کشیده و تا به امروز یاد این شاعر را برای مان جاوید نگاه داشته. این مکان با فضای بسیار زیبا و چشم نوازش میزبان گردشگران بسیاری از داخل و خارج از کشور است و بسیاری را از راه های دور و نزدیک به سوی خود می‌کشاند.
مسجد جامع چناران
روستای رادکان از توابع شهرستان چناران است. مسجد جامع رادکان از بناهای معروف تاریخی است که در دوران تیموریان ساخته شده. مسجد یک شبستان بزرگ و حیاطی مستطیل شکل دارد. در شبستان مسجد دوازده ستون وجود دارد. بنای مسجد فاقد هرگونه تزییناتی است و کتیبه‌هایی که روی در آن قرار دارد نشان‌دهنده سال ساخت این بناست است.
پیست اسکی شیرباد چناران
شیرباد بلندترین قله کوه استان خراسان رضوی است. پیست اسکی شیرباد در دامنه این کوه قرار دارد. اسکی‌بازان می‌توانند با استفاده از تله‌اسکی تا ارتفاع ۹۰۰ متری بالا بروند و از طبیعت و منظره‌های زیبا استفاده کنند. پیست اسکی شیرباد به دلیل اینکه در ارتفاعات قرار دارد در بیشتر روزهای سال برفی است. رستوران و خوابگاه از امکانات رفاهی این پیست اسکی است.
دره اجنه چناران
دره اجنه در استان خراسان رضوی واقع است. این دره یکی از دره های فرعی دره اخلمد است که به دلیل صعب العبور بودن نیاز به مهارتهای فنی و تجهیزات کوهنوردی دارد. از روبه روی اولین آبشار اخلمد به سمت راست که صعود کنید، بعد از طی ۵۰۰ متر اگر کوه را دور بزنید، وارد دره زیبایی می شوید. بعد از رسیدن به بالای دره با حرکت به سمت راست و بالای کوه در مسیر سنگ چین ها هم به منطقه وسیعی می رسید که اگر آن را به سمت چپ ادامه دهید بعد از یک ساعت فراز و نشیب به سرچشمه دره اجنه خواهید رسید؛ این دره ۱۴ آبشار دارد.
دره اخلمد در ۸۴ کیلومتری شهر مشهد و ۱۵ کیلومتری چناران قرار گرفته و در دل کوههای بینالود واقع شده است. این کوه دنباله ی سلسله جبال البرز است.
بیشتر بخوانید:
معرفی مناطق دیدنی و گردشگری پلور
معرفی مناطق دیدنی و تفریحی ثمرین
مناطق دیدنی و توریستی عشق آباد
گردآوری توسط بخش گردشگری
مجله دلگرم
