آشنایی با ارگوتامین تارترات و موارد مصرف آن
معرفی داروی ارگوتامین تارترات
ارگوتامین تارترات (Ergotamine Tartrate) یکی از انواع ارگوتامین و نوعی ترکیب آلکالوئیدی می باشد که عروق خونی مغز را تنگ می کند. بنابراین کاربرد ارگوتامین در تسکین میگرن می باشد. ارگوتامین میگرن را درمان نکرده و بر فراوانی حملات میگرن تاثیری ندارد. اثرات ارگوتامین بر جنین در حال رشد سبب عقب ماندگی در رشد می گردد بنابراین مصرف ارگوتامین در بارداری هم چنین شیردهی ممنوع می باشد.
کاربرد اصلی ارگوتامین تارترات درمان سردردهای عروقی مانند میگرن و خونریزی رحمی بعد از زایمان و سقط است و گاه در درمان افت فشار خون در حالت ایستاده (ناشی از بی‌کفایتی اعصاب خودکار) استفاده می‌شود.
- رده درمانی: منقبض کننده عروقی.
- اشکال دارویی: قرص، آمپول
- نام تجاری: Ergomar
این دارو به شکل ترکیبی با داروهای دیگر مانند ارگوتامین کامپاند و ارگوتامین C نیز وجود دارد.
مکانیسم اثر ارگوتامین تارترات
ارگوتامین آنتاگونیست گیرندهای آلفاآدرنرژیک و دوپامینرژیک می باشد. ارگوتامین مرکز وازوموتور مرکزی را مهار می کند. مکانیسم اثر ارگوتامین سبب انقباض عروق مغزی و محیطی می شود.
فارماکوکینتیک ارگوتامین تارترات
- جذب ارگوتامین تارترات به لحاظ گوارشی ضعیف است.
- ارگوتامین در کبد متابولیزه می شود.
- ارگوتامین از طریق صفرا دفع می گردد.
- نیمه عمر ارگوتامین حدود دو ساعت است. 90 درصد متابولیت های ارگوتامین تارترات از طریق صفرا دفع می شود. ارگوتامین متابولیزه نشده از طریق بزاق، مدفوع و ادرار دفع می گردد.
- از طریق دیالیز می توان ارگوتامین را از بدن خارج نمود.
موارد و مقدار مصرف ارگوتامین تارترات
پیشگیری و درمان سردردهای عروقی (میگرن و سردرد خوشه ای)
بالغین: ابتدا 2 میلی گرم ارگوتامین زیر زبانی تجویز می شود. سپس 1 تا 2 میلی گرم ارگوتامین زیر زبانی هر 30 دقیقه یک بار تجویز می شود. حداکثر دوزاژ 6 میلی گرم در هر مرحله و 10 میلی گرم در طول هفته می باشد.
مصرف ارگوتامین تارترات در بارداری و شیردهی
مصرف ارگوتامین در بارداری: مطالعاتی مبنی بر انتقال جفت و یا تاثیرات تراتوژنیک ناشی از ارگوتامین در دست نیست. ارگوتامین می تواند در مقادیر اندک از جفت عبور کند و این مقدار برای داشتن تاثیرات سمی در رویان کافی نیست. انقباض عروقی طولانی مدت عروق رحم و افزایش تون ماهیچه ای میومتر می تواند جریان خون جفت و میومتر را کاهش دهد که نتیجه آن محدویت رشد جنین می باشد و این اثرات ارگوتامین در مطالعات حیوانی مشاهده شده است. ارگوتامین نباید در دوران وضع حمل و زایمان استفاده شود زیرا تاثیرات سمی آن در سه ماهه سوم بارداری به حد ماکزیمم می باشد. مصرف ارگوتامین در دوران بارداری ممنوع می باشد.
مصرف ارگوتامین در شیردهی: ارگوتامین می تواند در شیر انسان ترشح شود و سبب بروز استفراغ، اسهال، نبض ضعیف و فشار خون ناپایدار در نوزاد شیر خوار شود. داروی ارگوت به طور مشخصی پرولاکتین را مهار می کند گر چه گزارشی مبنی بر کاهش ترشح شیر در دسترس نیست.
نکات با اهمیت در رابطه با ارگوتامین تارترات
- فرم زیر زبانی ارگوتامین را نباید خرد شده، جویده و یا بلعیده شود.
- اثرات ارگوتامین بر ماهیچه قلبی می تواند معنی دار باشد. بنابراین تجویز ارگوتامین در بیماران قلبی محدودیت هایی دارد.
موارد منع مصرف ارگوتامین تارترات
- حساسیت شدید به آلکالوئیدهای ارگوت
- اختلالات عروق محیطی
- بیماری های شراین کرونری
- هایپرتشن
- اختلال کبدی
- اختلال کلیوی
- سپسیس
- بارداری
- سوء تغذیه
- اطفال
- همزمان با داروهای مهارکننده CYP3A4 مانند اریترومایسین
موارد احتیاط در مورد ارگوتامین تارترات
- مصرف همزمان ارگوتامین و کافئین می تواند مشکلات تنفسی را به دنبال داشته باشد.
تداخلات دارویی ارگوتامین تارترات
تداخلات داروی ارگوتامین تارترات عبارت است از:
- ارگوتامین با سایر آلکالوئیدهای ارگوت و بتابلاکرها خطر ایسکمیک را افزایش می دهد.
- ارگوتامین همزمان با ماکرولیدها انقباض عروق محیطی را تشدید می کند.
عوارض جانبی ارگوتامین تارترات
هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.
عوارض جانبی ارگوتامین عبارت است از:
- CNS: گیجی، پارستزی یا سورن سوزن شدن اندام های تحتانی.
- GI: تهوع و استفراغ، اسهال، درد و سوزش معده، کولیت ایسکمیک.
- CV: اسپاسم شریانی، بیماری های شراین کرونری، تشدید خونریزی داخل جمجمه، تاکیکاردی گذرا
- Other: درد ماهیچه ای، ادم لوکالیزه و خارش.
توجهات پزشکی – پرستاری در حین مصرف ارگوتامین تارترات
- مشخصات و الگوی درد میگرنی را بررسی کنید.
- به علائم مسمومیت با ارگوت توجه داشته باشید: تهوع و استفراغ، ضعف، درد عضلانی، پارستزی، سردی اندام ها، تنگی نفس.
- به بیمار نحوه صحیح استفاده از فرم زیر زبانی داروی ارگوتامین را بیاموزید.
- علاوه بر تجویز ارگوتامین مداخلات موثر دیگر مانند کاهش تحریک های محیطی (اتاق تاریک و آرام) را در نظر داشته باشید.
- به بیمار بیاموزید در طول استفاده از ارگوتامین در صورت بروز علائم زیر مصرف دارو را قطع کرده و فورا به پزشک اطلاع دهید: تغییر در ضربان قلب، درد قفسه سینه، درد ماهیچه ای در بازوها یا پاها، بی حس شدن یا رنگ پریدگی انگشتان دست یا پا، تشدید ناگهانی سردرد، تورم، ضعف در پاها
توجهات بیمار – خانواده در حین تجویز ارگوتامین تارترات
- قبل از شروع سردرد ارگوتامین باید استفاده شود.
- ارگوتامین باید مطابق با دستور پزشک استفاده شود.
- احتمال بروز وابستگی به دلیل استفاده از ارگوتامین تارترات گزارش شده است بنابراین نباید دوز بالایی از ارگوتامین در طولانی مدت استفاده شود.
- ارگوتامین تارترات تنها در طول میگرن استفاده می شود و مانع از بروز میگرن و یا کاهش حملات میگرنی نمی شود.
- علائم عوارض جانبی را به پزشک و پرستار گزارش کنید.
- از قطع ناگهانی ارگوتامین پس از مصارف طولانی مدت خودداری کنید.
شرایط نگهداری ارگوتامین تارترات
- ارگوتامین باید در دمای 15 تا 30 درجه سانتی گراد نگاه داری شود.
- ارگوتامین باید از دسترس اطفال دور نگاه داشته شود.
بیشتر بخوانید:
رفع سردردهای میگرنی با اسپری میگرن کات
معرفی قرص ناراتریپتان برای درمان میگرن
