همه چیز در مورد بیماری قلبی نارسایی میترال (Mitral regurgitation)
نارسایی میترال و مشکلات حاصل از آن
نارسایی میترال جزء بیماریهای قلبی است که عوارض زیادی برای فرد به همراه دارد. دریچه میترال بین حفرات سمت چپ قلب یعنی دهلیز چپ و بطن چپ قرار دارد. در نارسایی دریچه میترال، دریچه نمی تواند به خوبی بسته شود ودر نتیجه خون دوباره به دهلیز برگشت می کند. این وضعیت باعث می شود که فشار در ورید های ریوی که به دهلیز چپ می ریزند بالا برود که موجب احتقان ریوی و تنگی نفس می شود. همچنین به خاطر برگشت قسمتی از خون پمپ شده توسط بطن چپ به دهلیز چپ، سمت چپ قلب مجبور است که حجم بیشتری خون پمپ کند تا گردش خون بدن را تامین کند ودر نهایت هم به علت فعالیت زیاد، نارسایی قلبی مزمن و تپش قلب و تنگی نفس پدید می آید.
نارسایی میترال یکی از بیماری های مهم است که اگر درمان مناسب برای آن صورت نگیرد به تنگی نفس، کاهش میزان تحمل فعالیت و نهایتا نارسایی قلب و کاهش طول عمر بیماران منجر خواهد شد.
علائم نارسایی میترال
علایم نارسایی مزمن میترال با پیشرفت تدریجی شدت بیماری، معمولا به تدریج و در عرض چند ماه یا چند سال ایجاد می شوند اما اگر علت ایجاد آن سکته قلبی و یا عفونت دریچه ای باشد ممکن است بطور ناگهانی نارسایی حاد میترال ایجاد شود .علایم نارسایی میترال عبارتند از :
- خستگی زودرس نامعمول : به علت کاهش برون ده موثر قلبی.
- تنگی نفس در حین انجام فعالیت بدنی: بعلت عدم افزایش کافی برون ده قلبی.
- طپش قلب (آگاهی از نامنظم و یا غیر طبیعی بودن ضربان های قلب ): به علت نارسایی قلبی یا آریتمی.
- ادم ریه : تنگی نفس هم در هنگام فعالیت و هم در هنگام استراحت به علت جمع شدن مایع در ریه ها بعلت افزایش فشارخون ریوی ایجاد شود.
- ادم محیطی: با پیشرفت به نارسایی سمت راست قلب، تجمع مایع در بافتهای بدن منجر به ادم مچ پاها می شود .
علل اولیه ایجاد نارسایی میترال
- نارسایی میترال ناشی از استحاله میگزومی دریچه میترال (میگزوم myxoma، عبارت است از تورموی مرکب از سلول های بافت همبند ابتدایی و بافت پشتیبان شبیه به مزانشیم).
- بیماری های ایسکمیک (ناشی از نرسید خون) قلب/ بیماری رگ های کرونر قلب از علل بوجود آورنده نارسایی دریچه ی میترال می باشند.
- نارسایی دریچه میترال ناشی از بیماری کُلاژن رگها (لوپوس اریتماتوی سیستمیک، سندرم مارفان).
- آندوکاردیت عفونی (التهاب پوشش درونی حفرات قلب) می تواند منجر به نارسایی دریچه ی میترال شود.
- نارسایی دریچه ی میترال ناشی از بیماری روماتیسم قلبی و ضربه
- شکافتن دریچه میترال (والوولوتومی میترال) به وسیله بالون (بادکنک مخصوص) از علت بوجود آورنده نارسایی دریچه ی میترال می شود.
- بعضی داروها (مثل فن فلورامین) می توانند شرایط را برای نارسایی دریچه ی میترال فراهم آورند.
علل ثانویه نارسایی میترال
نارسایی ثانوی دریچه میترال در اثر اتساع بطن چپ و در نتیجه،کشیده شدن حلقه دریچه میترال و جابجایی عضلات پاپیلری ایجاد می شود. اتساع بطن می تواند در اثر هر عاملی که موجب کاردیومیوپاتی (بیماری عضله قلب) اتساعی شود (شامل نارسایی آئورت، کاردیومیوپاتی استاعی غیر ایسکمیک) به وجود آید. نارسایی دریچه میترال شامل ۳ مرحله است که عبارتند از:
1. نارسایی دریچه میترال مرحله حاد.
2. نارسایی دریچه میترال مرحله مزمن جبران شده.
3. نارسایی دریچه میترال مرحله مزمن جبران نشده.
عوارض نارسایی میترال
در نارسایی دریچه میترال، به علت اختلال در کار این بخش از قلب، دریچه کامل بسته نشده و خون دوباره به دهلیز باز میگردد. این وضعیت فشار را در رگهای منتهی به ریه که به دهلیز چپ میریزند را افزایش میدهد و در نهایت موجب احتقان ریوی و تنگی نفس میشود.
از دیگر عوارض نارسایی دریچه میترال را تضعیف بخشی از ماهیچههای قلبی دانست و علاوه بر این موضوع به خاطر برگشت قسمتی از خون پمپ شده توسط بطن چپ به دهلیز چپ، این بخش مجبور به فعالیت بیشتر برای پمپاژ کردن متناسب با نیاز بدن است. در نتیجه به علت فعالیت بیش از حد استاندارد این امر باعث نارساییهای مزمن قلبی در بلند مدت نیز خواهد شد.
تشخیص نارسایی میترال
برای تشخیص نارسایی دریچه ی میترال، از سمع صداهای قلبی و گرفتن نوار قلب (ECG) استفاده می شود که به عنوان مثال در نارسایی دریچه ی میترال دراز مدت علایم بزرگی دهلیز چپ و هیپرتروفی بطن چپ را نشان می دهد. در نارسایی مزمن دریچه میترال ممکن است علایم لرزش (فیبریلاسیون) دهلیزی نیز در ECG دیده شوند.
در نارسایی دریچه ی میترال حاد هیچ یک از این یافته ها در ECG وجود ندارند. اندازه گیری میزان نارسایی دریچه ی میترال معمولاً به وسیله اکوکاردیوگرافی یا MRI (آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی) قلب صورت می گیرد.
در رادیوگرافی قفسه سینه افراد مبتلا به نارسایی مزمن دریچه میترال، بزرگی دهلیز و بطن چپ دیده می شود. نشانه های عروق ریوی در افراد مبتلا به نارسایی دریچه ی میترال به طور معمول طبیعی هستند زیرا معمولاً فشارهای سیاهرگی ریوی به طور قابل ملاحظه افزایش نمی یابند.
معمولاً برای تأیید تشخیص نارسایی دریچه ی میترال از اکوکاردیوگرافی استفاده می شود. در داپلر رنگی اکوکاردیوگرام قفسه سینه (TTE) جت خونی که از بطن چپ به داخل دهلیز چپ در طول سیستول بطنی عبور می کند دیده می شود.
در بعضی موارد به دلیل آنکه نمی توان تصاویر دقیقی از دهلیز چپ و سیاهرگ های ریوی به وسیله TTE به دست آورد، از اکاردیوگرافی از راه مری برای تعیین شدت نارسایی دریچه ی میترال استفاده می شود.
پیشگیری از نارسایی میترال
راهی برای پیشگیری از بیماری نارسایی دریچه میترال وجود ندارد. اما با در جریان قرار دادن پزشک متخصص و جراح قلب از یکی از مهمترین عوارض نارسایی دریچه میترال یعنی عفونت دریچه میترال میتواند جلوگیری کرد.
استفاده پیشگیرانه آنتی بیوتیکها، بسیاری از باکتریها که ممکن است وارد گردش خون شوند را از بین برده و جلوی عفونت دریچه قلب را میگیرد. آموکسی سیلین یکی از شایعترین داروهایی است که بدین منظور تجویز میشود. ولی اگر بیمار به داروهای خانواده پنی سیلین (آمپی سیلین) حساسیت دارد، پزشک میتواند از آنتی بیوتیکهای دیگر مانند کلیندامایسین، کلاریترومایسین یا آزیترومایسین استفاده کند.
درمان نارسایی میترال
بیشتر افرادی که نارسایی خفیف دریچه میترال دارند بویژه آنها که هیچ علامتی ندارند به درمان نیاز ندارند و دارای یک زندگی طبیعی، فعال و بدون مشکل هستند . عمدتاً پزشکان توصیه نمی کنند که شیوه زندگی خود را تغییر دهید و یا محدودیتی در انجام فعالیتهای بدنی و رژیم غذایی خود قائل شوید.
با پیشرفت نارسایی دریچه میترال اگر بیمار علامت دار شود ممکن است پزشک دارویی تجویز کند تا درد قفسه سینه یا آریتمی ناشی از نارسایی دریچه میترال را بهبود بخشد.
برای مثال گاهی دارویی به نام مسدود کننده بتا را برای ضربان قلب بالا یا ناراحتی در قفسه صدری تجویز می کنند یا دیورتیک ها را برای احتقان ریوی تجویز می کنند.
گاهی درمان همانند نارسائى قلب شامل دیورتیکها و دیگوکسین و کاهش پسبار با مهارکننده آنزیم تبدیلکننده آنژیوتانسین، هیدرالازین می تواند شدت پس زدن خون را کاهش داده و برونده قلبى رو به جلو را افزایش مىدهد و علائم بیمار را بهبود مىبخشد. همچنین در صورت وجود فیبریلاسیون دهلیزى باید از ضد انعقادها وگاهی دیژیتال نیز استفاده کرد.
شما نمی توانید جلوی پیشرفت احتمالی نارسایی دریچه میترال را بگیرید، ولی می توانید جلوی ایجاد و عوارض آن را مثل عفونت باکتریایی دریچه را، با در جریان قرار دادن جراح و دندانپزشکتان پیش از اعمال جراحی، بگیرید.
اگر نیاز به کار روی دندان خود دارید که منجر به خونریزی لثه می شود ( جرم گیری زیر لثه، کشیدن دندان، عصب کشی و جراحی های لثه)، همچنین قبل از اعمال جراحی چون برداشتن لوزه، کیسه صفرا، پروستات و جراحی های سیستم ادراری و رحمی به جراح خود اطلاع دهید که دچار نارسایی دریچه میترال هستید. زیرا نیاز به مصرف آنتی بیوتیکها قبل از عمل جراحی دارید تا احتمال عفونت دریچه (آندوکاردیت) را کم کند.
در صورت علامتدار بودن بیمار یا وجود شواهدى دال بر اختلال عملکرد شدید بطن چپ در اکو، درمان جراحى (بهصورت ترمیم دریچه یا تعویض آن) لازم است. برای تعویض دریچه هم از دریچه مصنوعی ( فلزی ) و هم از دریچه طبیعی (خوکی یا گاوی) استفاده میشود.
افرادی که دچار نارسایی دریچه میترال قلب هستند و از درد در ناحیه قفسه سینه و پشت شکایت دارند باید از نوشیدن چای پررنگ، نوشابه سیاه، سس تند و البته مهمتر از آن هیجان و اضطراب پرهیز کنند.
بیشتر بخوانید:
اندوکاردیت یا التهاب لایه درونی قلب و عوارض آن
تقویت قلب برای زندگی سالم و طولانی تر
روماتیسم قلبی چیست / علائم روماتیسم قلبی کدامند؟
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله دلگرم