همه آنچه که باید در مورد پری بیوتیک ها بدانید
پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها
از مهمترین منابع غذایی پری بیوتیک ها می توان پیاز، سیر، سویا، کاسنی، حبوبات، قارچ ها، عسل و موز و کربوهیدرات ها (اولیگوساکاریدها) نظیر کنگر فرنگی (حاوی اینولین است)، جو دوسر خام، جو و گندم سبوس دار را عنوان کرد.
با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها آشنا شوید.
پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها چه هستند؟
ماهیت آن ها چیست؟
چه اهمیتی دارند؟
واژه پرو بیو تیک ها در اصل یک کلمه یونانی به معنای ” برای زندگی ” است، در حالی که واژه پری بیوتیک ها به معنای ” پیش نیاز زندگی” است.پروبیوتیک ها باکتری هایی هستند که به حفظ تعادل طبیعی روده ها در یک موجود زنده کمک می کنند. دستگاه گوارشی طبیعی انسان حاوی 400 نوع باکتری پروبیوتیک است که موجب کاهش رشد باکتری های مضر می شوند و به بهبود سلامت سیستم گوارشی کمک می کند. در واقع با متعادل کردن باکتری های روده ای می توانند در بهبود سیستم ایمنی نقش داشته باشند.
یکی از بزرگترین گروه باکتری های پروبیوتیک در روده، باکتری اسید لاکتیک است که لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس موجود در ماست یکی از شناخته شده ترین آن ها است. هم چنین، مخمر نیز حاوی مواد پروبیوتیک (Saccharomyces boulardii ) است. بیفیدوباکتری نیز یکی دیگر از باکتری های پروبیوتیک مهم است.
پری بیوتیک ها به عنوان مواد غذایی غیر قابل هضم تعریف می شوند که به طور انتخابی افزایش و یا فعالیت یک یاچند گونه باکتری رادر روده بزرگ تحریک می کنند و درنتیجه به نفع آنهایی می شود که آنها را هضم می کنند. پریبیوتیک ها وقتی که به محصولات غذایی افزوده می شوند، پری بیوتیک ها مصرف ریزجانداران روده ای را تعدیل میکنند.از پری بیوتیک های می توان به اینولین ، صمغ های فیبری ، رافتیلین ، پیرو دکسترین ، زایلان ، استاکیوز ،مالتودکسترین، لاکتیلول ، اینولین ، گزیلواولیگوساکارید ، لاکتوسوکروز ، رافیتلوز ، لاکتولوز و فروکتو الیگوساکارید اشاره کرد.
برخی اثرات پری بیوتیک ها بر سلامت:
1. تاثیر بر روی یبوست
فیبر ها با تخمیر ناقص در بدن سبب محصور شدن آب درون دستگاه معده ای و روده ای شده و از طرف دیگر تخمیر غذا های فیبردار در بدن سبب افزایش حجم میکروبی و افزایش مدفوع می شود .در یک مطالعه که بر روی بیماران سالخورده دارای یبوست صورت گرفت ، ثابت شد که اینولین قادر به کاهش یبوست و افزایش حجم مدفوع می باشد.
2. تاثیر بر کاهش چربی خون
اینولین به عنوان یک پری بیوتیک قادر است سبب کاهش چربی خون در حیوانات شود. اما برای اثبات این موضوع در انسان اختلاف نظر مشاهده می شود. مطالعات نشان می دهند که اینولین بر روی جایگاه اصلی فعالیت تری آسیل گلیسرید اثر گذاشته و سبب کاهش سنتز اسید چرب می شود. که این جایگاه در انسان غیر فعال است.
3. تاثیر بر روی بیماری های التهابی
پری بیوتیک ها می توانند با تغییر فلور باکتریایی دستگاه گوارش سبب افزایش ایمنی و کاهش بیماری های التهاب روده ای شوند. مصرف 5گرم اینولین در روز سبب حفظ سلامتی معده و روده مخصوصا در بچه ها می شود.
4. تاثیر بر جذب عناصر مفید
مطالعاتی در این زمینه بروی انسان و حیوانات انجام گرفته که نشان دهنده نقش مثبت پری بیوتیک ها در جذب آهن ، منیزیم ،کلسیم و روی است. بررسی ها روی انسان نشان می دهند که اولیگوساکارید های غیر قابل هضم تاثیر مثبتی روی جذب کلسیم در هنگام افزایش کلسیم و در موقع نیازمندیها بخصوص دوران قاعدگی و بلوغ دارند. افزایش غلظت یون هایی مثل کلسیم و منیزیم در روده سبب کنترل و مهار تغییر و تبدیلات سلولی می شود.
5. تاثیر در کاهش سرطان
در اثر تخمیر اولیگوساکارید های پروبیوتیک توسط باکتری های تخمیر کننده در روده بزرگ بوتیرات حاصل می شود .که سبب کنترل و مهار تغییر و تبدیلات سلولی می شود. همچنین پروبیوتیک ها با افزایش رشد لاکتوباسیلوس ها و بیفیدو باکتریوم ها سبب می شوند که این باکتری ها به برخی از مواد سرطان زا چسبیده و آنها را غیر فعال کنند.
انواع گوناگون باکتری های پروبیوتیک
اثرات مختلفی نیز دارند. پروبیوتیک ها به صورت مکمل های غذایی نیز یافت می شوند. پروبیوتیک ها از پری بیوتیک ها مجزا هستند. . موز، عسل، مارچوبه، کنگر فرنگی، سیر و پیاز پروبیوتیک های طبیعی می باشند، اما برای اثر بخشی بایستی مقادیر زیادی از آنها مصرف گردد. موز، عسل، مارچوبه، کنگر فرنگی، سیر و پیاز پروبیوتیک های طبیعی می باشند، اما برای اثر بخشی بایستی مقادیر زیادی از آنها مصرف گردد. فراورده های لبنی ، مهمترین حامل پروبیوتیک ها محسوب می شوند که البته در کشور ما غنی سازی لبنیات با پروبیوتیک ها تقریباً رایج شده است.
پری بیوتیک ها کربوهیدرات های غیر قابل هضم موجود در مواد غذایی هستند که برای تحریک رشد باکتری های پروبیوتیک در بدن ضروری است. از این دسته می توان به مالتو دکسترین، دکسترین، صمغ های فیبری، اینولین، لاکتولوز و … اشاره کرد. این اجزا یک محیط مناسبی را به طور انتخابی برای باکتری های پروبیوتیک در بدن مهیا می کنند تا آن ها بتوانند در آن بهترین رشد و نمو را داشته باشند، و به این صورت اثرات مثبت خود را بر میزبان اِعمال می کنند.
درواقع واژه سین بیوتیک به معنای ترکیب پری بیوتیک و پروبیوتیک است. پری بیو تیک ها اثرات مطلوبی را بر سلامتی دارند، آن ها در رفع یبوست (فیبر ها با تخمیر ناقص در بدن سبب محصور شدن آب درون دستگاه معده ای و روده ای شده و از طرف دیگر تخمیر غذا های فیبردار در بدن سبب افزایش حجم میکروبی و افزایش مدفوع می شود)، کاهش چربی خون، تأثیر بر روی بیماری های التهابی، جذب عناصر مفید غذا مؤثر هستند.
از مهمترین منابع غذایی پری بیوتیک ها می توان پیاز، سیر، سویا، کاسنی، حبوبات، قارچ ها، عسل و موز و کربوهیدرات ها (اولیگوساکاریدها) نظیر کنگر فرنگی (حاوی اینولین است)، جو دوسر خام، جو و گندم سبوس دار را عنوان کرد.مصرف آنتی بیوتیک ها موجب از بین رفع باکتری های خوب موجود در دستگاه گوارشی می شود. کاهش مقادیر این باکتری های خوب موجب بروز مشکلات گوارشی از قبیل اسهال، کرامپ و … می گردد، به همین علت دریافت پروبیوتیک ها می تواند به جایگزینی باکتر های مفید از بین رفته در دستگاه گوارش کمک کند و افرادی که آنتی بیوتیک می خورند در اولویت دریافت پروبیوتیک ها قرار دارند. علاوه بر این، از دست دادن باکتری های مفید دستگاه گوارشی می تواند زمینه ساز بسیاری از عفونت ها از قبیل عفونت ها دستگاه ادراری نیز گردد.
به طور کلی پروبیوتیک ها به منظور اهداف زیر به کار می روند:
- بهبود اسهال
- بهبود عفونت دستگاه گوارشی
- کنترل پاسخ های ایمنی ( التهاب) مانند بیماری التهابی روده (IBD)
- کاهش کلسترول خون و میزان جذب آن از روده (با تجزیه صفرا در روده)
- بهبود عدم تحمل لاکتوز ، چراکه باکتری اسید لاکتیک باعث تبدیل لاکتوز به اسید لاکتیک می گردد.
- بهبود عملکرد کبد چرب.
- کمک به ساخت ویتامین های گروه B و K.
- بهبود جذب مواد معدنی و ویتامین ها.
- کاهش فشار خون.
به عنوان نکته پایانی، به خاطر داشته باشید که اثرات مفید پروبیوتیک ها زمانی پر رنگ می شود که به طور مداوم دریافت شوند، یعنی دریافت نامنظم آن ها برای مثال ماست پروبیوتیک اثرات مفید زیادی را به دنبال نخواهد داشت.
خواهشمنديم اگر سوال يا نکتهاي براي مطلب پری بیوتیک ها
در ذهن شما باقي مانده است، آنرا در قسمت نظرات با ما و ساير کاربران به اشتراک بگذاريد
منبع:عصر ایران
مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
