نارکولپسی( حمله خواب یا خواب‌تازش)چیست؟

حمله خواب چیست؟ عوامل، علائم و درمان

حمله‌های خواب در ساعات بیداری را حمله خواب یا خواب‌تازش یا نارکولپسی ( Narcolepsy) می‌گویند. خواب‌تازش یکی از اختلالات خواب است و عبارت است از میل ناگهانی و مقاومت‌ناپذیر به خواب. مبتلایان به حمله خواب، درپی هیجان‌های شدید دچار گرفتگی ماهیچه می‌شوند. بسیاری از این بیماران به فلج خواب نیز مبتلا هستند. نوجوانان پسر دچار مراحل حمله خواب طولانی می‌شوند و پس از بیدار شدن از خواب احساس گرسنگی می‌کنند.

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب برای درمان حمله خواب آشنا شوید.

حمله خواب یا نارکولپسی

عارضه‌ای است که در آن فرد به طور ناگهانی و اغلب در ساعات غیرمعمول به خواب می‌رود.فرد مبتلا به نارکولپسی ممکن است به طور ناگهانی به خواب برود و یا کنترل کارکرد عضلاتش را در حین غذاخوردن، رانندگی و یا در حین راه رفتن در خیابان از دست بدهد.

—————————————————————————-

انواع حمله خواب

دو نوع نارکولپسی وجود دارد:

• نوع 1، نارکولپسی همراه با کاتالپسی است که شایع‌ترین نوع این بیماری است.
• نوع 2، نارکولپسی بدون کاتالپسی است.
• کاتالپسی، به‌ویژه در کودکان، می‌تواند در افتراق با حرکات تشنجی اشتباه گرفته شود.

—————————————————————————-

علائم حمله خواب چیست؟

کارشناسان خواب علائم نارکولپسی را به حرکت رو به کاهش سریع چشم (REM) نسبت می دهند. علائم هر چند وقت یک بار و چگونگی شدت علائم ممکن است متفاوت باشد.

علائم رایج احتمالی این بیماری عبارت اند از:

خواب آلودگی روزانه

خواب آلودگی بیش از حد در روز، اغلب مواقع، اولین علامت نارکولپسی است. در طول روز دشوار است که فرد مبتلا به این بیماری به درستی عمل کند.

کاتالپسی

علامت ناگهانی کاتالپسی، از دست دادن موقت تن عضله است. که می تواند احساسات شدید، موجب ایجاد آن شود. این احساسات ممکن است شامل هیجان، خنده، خشم، و ترس باشد. فرکانس کاتاپلکسی متفاوت است. بعضی افراد ممکن است آن را چند بار در روز داشته باشند. افراد دیگر ممکن است چند بار در سال آن را تجربه کنند.

هذیان گویی در خواب

هذیان نیز ممکن است در افراد مبتلا به نارکولپسی رخ دهد. این به این دلیل است که رویا دیدن معمولا بخشی از خواب REM است. اگر رویاها زمانی اتفاق بیافتد، که شما تا حدی بیدار باشید، ممکن است به نظر برسد آنها واقعیت دارند و موجب هذیان گویی شود.

فلج خواب

این مورد عدم توانایی حرکت یا صحبت در هنگام خوابیدن، رویا دیدن یا بیدار شدن است. این مورد تنها چند دقیقه طول می کشد، فلج خواب موجب بروز فلج ناگهانی در خواب REM می شود. همچنین این مورد حرکات چشم و یا توانایی تنفس را تحت تاثیر قرار می دهد. در افراد مبتلا به نارکولپسی این مورد معمولا رخ می دهد. نارکولپسی همچنین می تواند با سایر اختلالات خواب مانند آپنه انسدادی خواب، سندرم پاهای بی قرار و بی خوابی همراه باشد.

احساس خواب آلودگی مفرط در طی روز

این علامت اصلی است. برای این تشخیص باید حداقل سه ماه این علامت را داشته باشید. هنگام خستگی کمی احساس خواب آلودگی طبیعی است، برای مثال در حالی که بعد از ظهر روی مبل راحتی نشسته و تلویزیون نگاه می کنید.

با این وجود، اگر نارکولپسی دارید، اغلب اوقات احساس خواب آلودگی می کنید. این خواب آلودگی شدید است و اغلب در شرایطی اتفاق می افتد که فعالیت بالایی دارید، برای مثال، در زمان رانندگی، صحبت کردن یا غذا خوردن.شما ممکن است حملات خواب داشته و بدون هشداری خوابتان ببرد. این حملات خواب یا چرت زدن ها ممکن است چندین بار در طی روز اتفاق بیفتند و از چند دقیقه تا یک ساعت طول بکشند. وقتی بیدار می شوید معمولا احساس سرحالی می کنید، اما دوباره خیلی زود خواب آلود می شوید.

حدودا 7 مورد از 10 مورد افراد مبتلا به نارکولپسی، کاتاپلکسی نیز دارند. در کاتاپلکسی ناگهان قدرت و کنترل برخی عضلات خود را در بیداری از دست می دهید، برای مثال سرتان ناگهان به پایین می افتد، زانوهایتان شل می شود، چیزی که در دست دارید می افتد یا در موارد شدید، ناگهان به زمین می خورید.فلج خواب زمانی است که شما از خواب بیدار شده و هوشیار هستید، اما نمی توانید بدن خود را حرکت دهید

احساساتی مثل خنده، شادی و عصبانیت می توانند عامل محرک کاتاپلکسی باشند.در طول حملات هنوز هوشیار هستید. این حملات معمولا کمتر از یک دقیقه طول می کشند اما ممکن است چندین بار در روز اتفاق بیفتند.گاهی ممکن است در طول حمله ماهیچه هایتان منقبض شده و برخی آن را با صرع اشتباه بگیرند.

توهم های مربوط به خواب

توهم ها زمانی هستند که شما چیزهایی را می بینید، می شنوید و یا احساس می کنید که در واقعیت وجود ندارند.ممکن است در زمانی که دارد خوابتان می برد (خواب آلودگی) و یا تازه بیدار شده اید (خواب زدایی) دچار توهم شوید. ممکن است این توهم به صورت رویایی واضح به نظر برسد.

خواب آشفته در شب

این اتفاق رایج است. به خاطر اغتشاش در خواب شب، حتی اگر در طول روز چندین نوبت هم چرت داشته باشید، مجموع زمان خوابتان در 24 ساعت مشابه فرد معمولی می شود.احتمال راه رفتن در خواب، در افراد مبتلا به نارکولپسی بیشتر است.

رفتار بی اختیار

رفتار بی اختیار یعنی زمانی که احساس خواب و خستگی می کنید، کارهایی را به طور ناخواسته انجام می دهید (انجام دادن یک کار بدون اینکه به آن فکر کرده باشید، یا چیزی از آن در ذهن داشته باشید). برای مثال اگر در حال رانندگی باشید ممکن است به مقصدی متفاوت یا اشتباه برانید، و یا ممکن است چیز نامناسبی بنویسید یا حرفی بزنید که به موضوع ربطی ندارد.با این رفتارهای بی اختیار، احتمال اینکه کارهایتان را به درستی انجام ندهید وجود دارد و می تواند منجر به تصادف رانندگی نیز شود.

علائم دیگر

خواب آلودگی ممکن است مشکلاتی در حافظه و توانایی تمرکز ذهنی شما به وجود آورد. ممکن است دچار مشکلاتی در بینایی مثل دوبینی و یا تاری دید شوید. همچنین به نظر می رسد چاقی در افراد مبتلا به نارکولپسی رایج تر است.

—————————————————————————-

حمله خواب در کودکان

متخصصان نکات زیر را در برخورد با کودکان دچار حمله خواب توصیه می‌کنند:

1- ترتیبی دهید که کودکتان یک برنامه ثابت برای خوابیدن داشته باشد. کودک باید هر روز در ساعت معینی بخوابد و در ساعت مشخصی بیدار شود.

2- چرت‌زدن‌های کوتاه‌مدت ممکن است به کودک کمک کند. با پزشک متخصص اطفال در این مورد مشورت کنید.

3- ورزش و یا سایر فعالیت‌های جسمی ممکن است به تحریک‌کردن کودک و ممانعت از خواب او کمک کند. از فعالیت‌های تکراری و در حال نشستن اجتناب کنید.

4- در مورد داروهایی که به رفع این عارضه کمک می‌کنند، با متخصص کودکان مشورت کنید.

5- هنگامی‌که کودکتان کاری انجام می‌دهد که به خواب‌رفتن و شل‌شدن ناگهانی بدن در حین انجام آن مِی‌تواند خطرناک باشد مثلا دوچرخه‌سواری، شنا یا پختن غذا مراقب او باشید.

هنگامی‌که کودکتان خسته است باید این کارها را کنار بگذارد، چرا که احتمال حمله خواب در این حالت زیاد است.

—————————————————————————-

داروهای متعددی برای درمان نارکولپسی وجود دارد، مثلاً:

برای تقویت بیداری می‌توان از محرک‌هایی نظیر آرمودافینیل ( نوویگیل )، مودیفینیل (پروگریل) و متیل فنیدیت (ریتالین) استفاده کرد.

• داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای می‌توانند کاتاپلکسی، فلج ناشی از خواب و توهم‌ها را در فرد بیمار کاهش دهند. این داروها می‌توانند عوارض جانبی ناخوشایند مانند یبوست، خشکی دهان و احتباس ادراری داشته باشند.

• مهارکننده‌های باز جذب سروتونین-نوریدافرین (SNRI)، مانند ونلافاکسین (Effexor)، می‌توانند به تنظیم خواب و خلق‌وخو در فرد بیمار کمک کنند. آن‌ها می‌توانند در درمان کاتاپلکسی، توهم و فلج خواب مفید باشند.

• مهارکننده‌های باز جذب سروتونین (SSRIs)، مانند فلوکستین (Prozac)، همچنین می‌توانند به تنظیم خواب و بهبود خلق شما کمک کنند.

—————————————————————————-

آنچه شما می‌توانید در خانه انجام دهید

در اینجا چندین گام وجود دارد که می‌توانید برای زندگی ساده‌تر و ایمن‌تر با بیماری حمله خواب، آن‌ها را انجام دهید:

• به معلمان و سرپرستان درباره وضعیت خود بگویید. اگر خواب می‌ روید، باید آن‌ها متوجه این وضعیت شما باشند.

• آگاه باشید که بعضی از درمان‌های نارکولپسی باعث می‌شود که نتیجه آزمایش شما در مورد محرک ها و بعضی داروها مثبت باشد.

• برای جلوگیری از سوءتفاهم‌ها، قبل از شروع کار، با کارفرمای خود صحبت کنید.

• خوردن وعده‌های غذایی سبک و یا گیاهی در طول روز مفید است. قبل از فعالیت‌های مهم یک وعده غذایی سنگین مصرف نکنید.

• سعی کنید بعد از وعده‌های غذایی 10 تا 15 دقیقه چرت بزنید.

• در طول روز، برای مقابله با حمله خواب برنامه‌ریزی کنید. این امر ممکن است به شما در جلوگیری از خواب‌آلودگی روزانه کمک کند.

• اجتناب از مصرف نیکوتین و الکل و نوشیدنی‌های الکلی. چون مصرف آن‌ها می‌توانند علائم را بدتر کند.

• بطور منظم تمرین های ورزشی انجام دهید. این مورد می‌تواند به شما در راحت‌تر خوابیدن در شب و هشیاری در طول روز کمک کند.

• حفظ وزن طبیعی. محققان به ارتباط بین حمله خواب و داشتن اضافه‌وزن دست پیداکرده‌اند.

• مراقب باشید، برخی از کشورها ممکن است شرایط رانندگی را برای افراد مبتلابه نارکولپسی محدود کنند.

—————————————————————————-

نتیجه‌گیری

زندگی همراه با این بیماری می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. این بیماری می‌تواند به‌شدت تنش‌زا باشد و موجی از خواب‌آلودگی بیش‌ازحد را در شما به همراه داشته باشد و در طی یک دوره ممکن است به شما یا دیگران آسیب برساند. با اخذ تشخیص درست، با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین درمان را برای شما پیداکرده و به راهنمایی‌های فوق عمل کنید، در صورت تشخیص و عمل به توصیه‌های پزشکی، می‌توانید حمله خواب خود را مدیریت کنید و زندگی سالم خود را ادامه دهید.

خواهشمنديم اگر سوال يا نکته‌اي براي مطلب حمله خواب چیست؟

در ذهن شما باقي مانده است، آن‌را در قسمت نظرات با ما و ساير کاربران به اشتراک بگذاريد.

منبع:ویکی پدیا

—————————————————————————-

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی