نارسایی تنفسی : نارسایی تنفسی چگونه درمان میشود ؟
نارسایی تنفسی؛ اختلال در جذب اکسیژن
نارسایی تنفسی چگونه درمان میشود ؟
نارسایی تنفسی به شرایطی گفته می شود که در آن اکسیژن کافی از ریهها به خون منتقل نمیشود. همه اندامهای بدن، مانند قلب و مغز، نیاز به خون غنی از اکسیژن دارند تا بتوانند به خوبی کار کنند.
اگر ریهها قادر به حذف دی اکسید کربن (گاز پسماند) از خون شما نباشند، ممکن است نارسایی تنفسی رخ دهد. دی اکسید کربن بیش از حد در خون میتواند به بدن شما آسیب برساند.
هر دوی این مشکلات، یعنی سطح پایین اکسیژن و سطح بالای دی اکسید کربن در خون میتواند در یک زمان رخ دهد. نارسایی تنفسی را می توان، اختلال در جذب اکسیژن از آلوئولها به خون و یا اختلال در دفع انیدریدکربنیک از خون به داخل آلوئولها (و یا هر دوی آنها) تعریف کرد.
در نتیجه کاهش جذب اکسیژن مقدار اکسیژن خون (و فشار آن یعنی PO۲) کم میشود و در نتیجه کاهش دفع انیدرید کربنیک، فشار انیدریدکربنیک (PCO۲) در خون بالا میرود (هیپرکپنی).
در اثر تراکم انیدریدکربنیک PH خون نیز کم میشود و یک اسیدوز تنفسی به وجود میآید. برای تشخیص نارسایی تنفسی باید PO۲ و PCO۲ و PH را در خون شریانی اندازه گرفت.
بیماریها و شرایطی که تنفس شما را تحت تاثیر قرار میدهند میتوانند به نارسایی تنفسی منجر شوند.
برای مثال COPD (بیماری مزمن انسداد ریوی) و آسیب نخاعی از جمله این بیماریها هستند. COPD از ورود هوای کافی به راههای تنفسی جلوگیری میکند.
آسیب نخاعی نیز میتواند به اعصابی که تنفس را کنترل میکنند آسیب برساند. اختلالات معمولی بیماری انسداد مزمن ریه شامل آمفیزم، برونشیت مزمن، آسم و فیبروز کیستیک هستند.
اما انواع دیگر آن نارساییهای تنفسی همچون بیماریهای بینابینی ریه هستند که موجب زخم بافت بین کیسههای هوای موجود در ریههای شما هستند؛ بنابراین اگر هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، به ایجاد مشکل در ریههای خود مشکوک شوید.
علل نارسایی تنفسی
بیماری ها و شرایطی که تنفس را مختل می کنند، می تواند موجب نارسایی تنفسی شوند. این اختلالات ممکن است بر عضلات، اعصاب، استخوان ها یا بافت هایی که از تنفس حمایت می کنند، تاثیر بگذارند و یا ممکن است مستقیما بر روی ریه ها تاثیر گذار باشند.
هنگامی که تنفس دچار اختلال می شود، ریه ها نمی توانند به راحتی اکسیژن را به خون خود منتقل و دی اکسید کربن را از خون (تبادل گاز) حذف کنند.
این ناتوانی می تواند باعث کاهش سطح اکسیژن یا افزایش دی اکسید کربن یا هر دو در خون شود.
نارسایی تنفسی می تواند به علل زیر ایجاد شود :
- شرایطی که بر عصب و عضلاتی که تنفس را کنترل می کنند تاثیر می گذارند. نمونه هایی از این علل شامل دیستروفی عضلانی، اسکلروزیس جانبی آمیوتروفیک (ALS)، آسیب نخاعی و سکته مغزی می باشد.
- آسیب به بافت ها و دنده های اطراف ریه ها. صدمه وارده به قفسه سینه می تواند باعث این نوع آسیب شود.
- مشکلات ستون فقرات، مانند اسکولیوز (انحنا در ستون فقرات). این وضعیت می تواند بر روی استخوان ها و عضلات مورد استفاده برای تنفس تاثیر بگذارد.
- مصرف بیش از حد دارو یا الکل. مصرف بیش از حد این مواد روی ناحیه ای از مغز که تنفس را کنترل می کند، تاثیر می گذارد. در این شرایط تنفس آهسته و کم عمق می شود.
- بیماری های ریوی مانند COPD (بیماری مزمن انسداد ریوی)، پنومونی، ARDS (سندرم دیسترس تنفسی حاد)، آمبولی ریه و فیبروز کیستیک. این بیماری ها و شرایط می توانند بر روی جریان داشتن هوا و خون به داخل و خارج ریه ها تاثیر بگذارند. البته ARDS و پنومونی روی تبادل گاز در آلوئول ها تاثیر می گذارند.
- صدمات حاد ریوی. به عنوان مثال، استنشاق دود مضر می توانند به ریه ها صدمه بزنند.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به نارسایی تنفسی هستند ؟
افرادی که دارای بیماری ها یا شرایطی هستند که بر عضلات، اعصاب، استخوان ها یا بافت هایی که از تنفس حمایت می کنند تاثیر می گذارند، در معرض خطر نارسایی تنفسی قرار دارند. افرادی که بیماری ریوی دارند نیز در معرض خطر نارسایی تنفسی می باشند.
علائم و نشانه های نارسایی تنفسی چیست ؟
علائم و نشانه های نارسایی تنفسی بستگی به علت اصلی آن و میزان اکسیژن و دی اکسید کربن در خون دارد.
سطح پایین اکسیژن در خون می تواند باعث تنگی نفس و گرسنگی هوا شود. گرسنگی هوا همان حسی است که زمان غرق شدن به بدن دست می دهد. اگر سطح اکسیژن بسیار پایین باشد، رنگ پوست، لب ها و ناخن ها بنفش می شود.
سطح بالای دی اکسید کربن در خون می تواند باعث تنفس سریع و سردرگمی شود.
برخی از افراد مبتلا به نارسایی تنفسی ممکن است بسیار خواب آلود شده یا هوشیاری خود را از دست بدهند. ممکن است آریتمی یا ضربان نامنظم قلب در بدنشان ایجاد شود. این علائم در صورتی که مغز و قلب اکسیژن کافی در اختیار نداشته باشد بروز می کند
نارسایی تنفسی چگونه درمان میشود ؟
درمان نارسایی تنفسی بستگی به حاد (کوتاه مدت) یا مزمن (مداوم) بودن و شدت بیماری دارد. این درمان همچنین بستگی به علت اصلی بیماری نیز دارد.
نارسایی حاد تنفسی یک موقعیت اورژانسی است و اغلب باید در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان درمان شود اما نارسایی مزمن تنفسی را اغلب میتوان در خانه درمان کرد. اگر نارسایی تنفسی مزمن شدید باشد، باید تحت نظر پزشک درمان انجام شود.
درمان نارسایی تنفسی با اکسیژن و ونتیلاتور
اگر نارسایی تنفسی دارید، رساندن اکسیژن اضافی از طریق کانول بینی (دو لوله کوچک پلاستیکی که در هر دو سوراخ بینی قرار میگیرد) و یا از طریق ماسک میتواند به درمان شما کمک کند.
گاهی اکسیژن از طریق تراکئوستومی به بدن وارد میشود. در این روش از طریق حفره ایجاد شده روی گردن که به نای منتهی میشود، اکسیژن وارد بدن خواهد شد. به منظور بهبود جریان خون در سراسر بدن و ارائه مواد غذایی، گاهی مایعات تزریقی تجویز میشود.
به این ترتیب پزشک اطمینان حاصل خواهد کرد که میزان مایعات بدنتان مناسب است و از طرفی وجود مایعات بیش از حد در بدن میتواند ریهها را پر کند و دریافت اکسیژن را دشوار سازد. نبود مایعات کافی نیز میتواند مانع رسیدن جریان خون غنی از اکسیژن به اندامها شود.
رعایت نکات زیر در رفع اختلال تنفسی کمک کننده است:
- رعایت اصول صحیح مصرف داروها
- مصرف مایعات فراوان
- استفاده از دستگاه بخور
- داشتن کپسول اکسیژن در منزل
- اهمیت دادن به نشانههای عفونت مانند: تغییر رنگ خلط، بالا رفتن دمای بدن، خستگی و سنگینی در قفسه سینه
بیشتر بخوانید:
نارسایی تنفسی چیست و چه علائمی دارد؟
همه چیز در مورد بیماری نارسایی حاد تنفسی