موارد مصرف شربت اوسمولاک و عوارض جانبی این دارو
معرفی شربت لاکتولوز اوسمولاک
شربت لاکتولوز اوسمولاک راه‌حل دارویی جهت درمان یبوست و دفع آسان مدفوع است. لاکتوز موجود در این شربت به فعالیت طبیعی روده بزرگ کمک می‌کند. لاکتولوز در روده توسط باکتری‌های طبیعی روده به اسید لاکتیک، اسید فرنیک و اسید استیک تبدیل می‌شود و فشار هیپراسموتیک ایجاد می‌کند.
این عمل باعث جذب آب و افزایش حجم محتوای روده و درنتیجه افزایش حرکات پریستالتیک روده می‌شود. زمان تاثیرگذاری شربت لاکتولوز اوسمولاک ۲۴ الی ۴۸ ساعت است.
اوسمولاک چیست؟
اوسمولاک نوعی ملین و کربوهیدرات است که باعث جذب آب به داخل روده بزرگ می‌شود و بدین ترتیب سبب شل شدن مدفوع می‌شود. ازآنجاکه لاکتولوز قابل هضم نیست، از دستگاه گوارش عبور کرده و به‌صورت تغییرنیافته وارد کولون می‌شود.
در آنجا توسط باکتری‌ها به‌طور طبیعی هضم شده و بدین ترتیب اسیدهای ضعیفی ایجاد می‌شود که حجم مایعات مدفوع را افزایش داده و موجب اتساع می‌شوند. درنتیجه، حرکات دودی لوله گوارش افزایش یافته و موجب دفع محتویات آن می‌شود.
استفاده مهم دیگر لاکتولوز، کم کردن میزان آمونیاک خون در افراد مشکلات مزمن کبدی که گاهی به دلیل بروز این حالت احتیاج به مصرف لاکتولوز پیدا می‌کنند. تجزیه لاکتولوز کولون را اسیدی و درنتیجه، آمونیاک (NH3) به آمونیوم (NH4+) تبدیل می‌شود.
آمونیوم جذب نشده و از طریق مدفوع دفع می‌شود. علاوه بر آن، این اثر «احتباس یون» موجب انتشار آمونیاک از خون به داخل کولون شده و در آنجا دفع می‌شود. این دارو یکی از داروهای ملین است که دارای عوارض بسیار کمی بوده و هیچ وابستگی و اعتیادی به آن ایجاد نمی‌شود.
اما با این وجود مصرف هر نوع داروی ملین بیشتر از یک هفته توصیه نمی‌شود؛ زیرا مصرف طولانی مدت آن باعث ضعف عضلات روده شده و به‌نوعی روده‌ها را تنبل می‌کند.
مکانیسم اثر لاکتولوز
لاکتولوز در روده توسط باکتری های طبیعی روده به اسید لاکتیک، اسید فرنیک و اسید استیک تبدیل می شود و فشار هیپراسموتیک ایجاد می کند. این عمل باعث جذب آب و افزایش حجم محتوای روده و در نتیجه افزایش حرکات پریستالتیک روده می شود.
زمان شروع اثر این دارو در حدود 48-24 ساعت می باشد.( دارو جذب سیستمیک نمی شود).
منع مصرف لاکتولوز یا اوسمولاک
این دارو در صورت وجود آپاندیسیت یا نشانه های آن، خونریزی رکتوم با علت نامشخص، انسداد روده و نیز در زیادی گالاکتوز خون نباید مصرف شود.
15 الی 30 سی سی از راه خوراکی در دوز واحد یا دو بار در روز است که در صورت لزوم تا حد 60 سی سی در روز افزایش داده می شود میزان دارو به تدریج با توجه به نیاز بیمار اصلاح می شود .
در سن 10-5 سال 10 سی سی دوبار در روز ، 5-1 سال 5 سی سی دوبار در روز و زیر 1 سال 5/2 سی سی دوبار در روز
اشکال دارویی شربت اوسمولاک
شربت لاکتولوز 240 میلی لیتری حاوی 10 گرم لاکتولوز در هر 15 میلی لیتر می باشد .
شرایط نگهداری شربت اوسمولاک
در دمای زیر 30 درجه سانتی گراد دور از نور نگهداری و از یخ زدگی محافظت شود
هشدار
- در صورت مصرف هر نوع داروی خوراکی در کنار لاکتولوز، آن را حداقل دو ساعت قبل یا بعد از لاکتولوز میل کنید.
- مصرف لاکتولوز یا اوسمولاک در کودکان باید تحت نظر پزشک صورت گیرد.
- اگرمبتلابه بیماری کبدی، دیابت و مشکلات روده ای بوده اید یا هستید موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
- علاوه بر مصرف دارو سعی کنید برای رفع یبوست مقدار بیشتری فیبر شامل سبزیجات، میوه جات و سبوس غلات، بخورید و روزانه حداقل 6 تا 8 لیوان آب بنوشید.
- هنگام مصرف این دارو از نوشیدن زیاد مایعات حاوی کافئین (مثل چای، قهوه و نوشابه) پرهیز نمایید. این گونه نوشیدنی ها باعث افزایش دفع ادرار و کاهش آب بدن می شوند و در نتیجه یبوست شما را بدتر می کنند.
- اگر داروی ملین دیگر، یا داروهای ضد اسید معده (همچون هیدروکسید آلومینیوم) مصرف می کنید موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
- اگر قرار است تست های تشخیصی روی روده بزرگ یا راست روده شما انجام شود (همچون کولونوسکوپی) حتما موضوع مصرف دارو را به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض جانبی اوسمولاک
- لاکتولوز دارویی کم عارضه است. با این حال ممکن است دچار تشنگی، آروغ زدن، سکسکه، اسهال، ناراحتی معده و نفخ شوید. در صورت شدت گرفتن یا علایم ذکر شده، با پزشک خود مشورت کنید. اما اگر دچار درد معده، پیچش شکم یا استفراغ شدید، مصرف دارو را قطع و بلافاصله به پزشک خود مراجعه کنید.
- شایعترین عارضه این دارو اسهال است که در دوزهای بالا ایجاد می شود و خود سبب اختلال الکترولیتی مثل هیپوکالمی و هیپرناترمی و نیز از دست دادن آب می گردد.
- از دیگر عوارض می توان به کرامپ شکمی ، نفخ ، تهوع ، استفراغ و آروغ زدن اشاره کرد.
- لاکتولوز نباید در افراد مبتلایا مشکوک به آپاندیسیت حاد، انسداد روده و خونریزی گوارشی از مقعد استفاده شود ممکن است ظاهر شدن اثرات لاکتولوز دو تا سه روز به طول بینجامد. اما اگر پس از گذشت چند روز احساس کردید لاکتولوز تغییری در علایم شما ایجاد نکرده است، با پزشک خود مشورت نمایید.
- عوارض جانبی لاکتولوز کم و شامل کرامپ، اسهال، ایجاد گاز و افزایش تشنگی می باشد.
تداخلات دارویی اوسمولاک
مصرف طولانی مدت آن ممکن است به دلیل افزایش دفع باعث افزایش دفع املاح پتاسیم گردیده و اثر مدرهای نگهدارنده پتاسیم را کاهش دهد.
توصیه های دارویی اوسمولاک
- برای بهبود طعم لاکتولوز بهتر است آن را با شیر یا آب میوه مصرف نمایند.
- در صورت وجود علائم آپاندیسیت و تا دو ساعت بعد از مصرف سایر داروها، از مصرف لاکتولوز خودداری شود.
- استفاده طولانی مدت از این دارو می تواند منجر به وابستگی به این دارو گردد.
- به طور کلی از مصرف ملین ها به مدت بیش از یک هفته( بدون مشورت با پزشک) باید خودداری کرد.
همچنین بخوانید:
موارد مصرف شربت لاکتولوز و فواید آن در درمان یبوست
فواید و عوارض استفاده از شربت لاکتولوز چیست؟
