فضایل اعمال شب و روز سیزدهم رجب (روز پدر)
اعمال شب و روز سیزدهم رجب + نماز ایام البیض
ماه رجب هفتمین ماه از ماههای قمری، ماهی بسیار شریف و از ماههای حرام است که فضائل زیادی در روایات برای آن برشمردهاند. به ماه رجب، رجب الأصب یعنی ماه ریزش رحمت خداوند بر مردم نیز میگویند.
فضیلت ماه رجب
ماه رجب و ماههای شعبان و رمضان، از ماههای بسیار پرفضیلت هستند و از تعبیرات بعضی از روایات اینگونه برمیآید که ماه رجب در میان این سه ماه، امتیاز خاصی دارد؛ تا آنجا که ماه رجب «ماه خدا» نامیده شده و ماه شعبان «ماه پیامبر» و ماه مبارک رمضان «ماه امت».
علاوه بر اینکه در روایات، اعمالی در باب بهرهمندی از فضیلت ماه رجب وارد شده است؛ حتی برای کسانی که قادر به روزه داری این ماه نیستند، اذکاری از ائمه معصومین (ع) سفارش شده است تا همه بتوانند با انجام کوچکترین عمل از ثواب و فضیلت روزه این ماه مبارک بهره مند شوند.
فضیلت روزه در ماه رجب
یکی از اعمالی که در ماه رجب بسیار بر آن تأکید شده است، روزه است. چنانکه رسول خدا (ص) فرمود: هر کس یک روز از این ماه را روزه بگیرد، خشنودی عظیم خدا را به دست آورده است، خشم الهی از او دور میشود و درهای جهنم به روی او بسته خواهد شد و نیز در روایات آمده است که هر کس سه روز از این ماه را که پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه بگیرد، فضیلت بسیار دارد و همچنین در سایر ماههای حرام.
در روایتی از رسول خدا (ص) آمده است: هر گاه کسی نتواند در این ماه روزه بگیرد، هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواند، تا ثواب روزه آن را دریابد:
«سُبْحانَ اللهِ الْجَلیلِ، سُبْحانَ مَنْ لا یَنْبَغِی التَّسْبیحُ اِلاَّ لَهُ، سُبْحانَ الاَْعَزِّ الاَْکْرَمِ، سُبْحانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّةَ وَهُوَ لَهُ اَهْلٌ.
همچنین رسول خدا (ص) فرمودهاند: هر کس در ماه رجب صد مرتبه بگوید «أَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذِی لا إلهَ إِلاّ هُوَ، وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ» و در پایان صدقهای بدهد، خداوند کارش را به رحمت و مغفرت پایان دهد و هر کس ۴۰۰ مرتبه آن را بگوید فضیلت شهیدان را دارد. همچنین ایشان فرمودند: کسی که در ماه رجب هزار مرتبه «لا اِلهَ اِلاَّ اللّه» بگوید، خداوند برای او حسنات فراوانی مینویسد.
در روایتی آمده است: «هر کس در ماه رجب، در وقت صبح، ۷۰ مرتبه و شبانگاه نیز ۷۰ مرتبه بگوید اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَ أَتُوبُ اِلَیْهِ و پس از آن، دستها را بلند کند و بگوید أَللّهُمَّ اغْفِرْ لی وَ تُبْ عَلَیَّ اگر در همان ماه رجب بمیرد، خداوند از او راضی خواهد بود…». در طول این ماه هزار مرتبه بگوید «اَسْتَغْفِرُ اللّهَ ذَاالْجَلالِ وَ الاْکْرامِ مِنْ جَمیعِ الذُّنُوبِ وَالاْثامِ» تا خداوند رحمان وی را بیامرزد.
«سیّد بن طاووس» در «اقبال» فضیلت فراوانی برای خواندن سوره «قل هو الله احد» در ماه رجب نقل کرده است. از جمله از رسول خدا (ص) روایت کرده است که هر کس با نیت پاک در ماه رجب، ۱۰ هزار مرتبه سوره «قل هو الله احد» را بخواند، وارد عرصه قیامت شود در حالی که از گناه پاک باشد مانند روزی که از مادر متولد شده است و ۷۰ فرشته به استقبال او میآیند و به وی بشارت بهشت را میدهند.
روز سیزدهم رجب چه روزی است؟
روز سیزدهم ماه رجب از بزرگترین ایام سال است چرا که امام اول شیعیان، امام علی (ع) در روز جمعه ۱۳ رجب سال سیام عام الفیل و در خانهی خدا متولد شدند. پدر آن حضرت ابوطالب فرزند عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف (عموی پیامبر (ص)) و مادرش هم فاطمه دختر اسد بن هاشم بود. بنابراین امام علی (ع) از هر دو طرف هاشمی نسب است.
در کتاب مفاتیح الجنان دربارۀ این روز سیزدهم چنین آمده است: آگاه باش که در هر یک از ماههای رجب و شعبان و رمضان، در شب سیزدهم مستحب است دو رکعت نماز بگزارند به این صورت که: در هر رکعت پس از سوره «حمد»، سورههای «یس» و «تَبارَکَ الْمُلک» و «توحید» را بخوانند.
اعمال رسیده برای شب سیزدهم ماه رجب
مستحب است در شب سیزدهم رجب دو رکعت نماز اقامه شود که در هر رکعت حمد یک مرتبه و یس و تَبارَکَ المُلْکُ و توحید خوانده شود و در شب چهاردهم چهار رکعت یعنی دو نماز دو رکعتی به همان کیفیّت و در شب پانزدهم شش رکعت به سه سلام به همان کیفیّت؛ از حضرت صادق علیه السلام روایت است که هر کس این اعمال را انجام دهد همه فضائل این سه ماه را دریابد و همه گناهانش غیر از شرک آمرزیده شود.
امام صادق (ع) فرمود: «خداوند به این امت سه ماه ارزشمند عطا کرد که به امتهای قبل نداده بود و آن ماهها، رجب، شعبان و ماه رمضان است و سه شب نیز به این امت عنایت کرد که به امتهای پیشین نداده بود و آن شبهای سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم ماه است و همچنین سه سوره (بافضیلت و پرمحتوا) به این امت عطا کرد که به امّت های سابق نداده بود و آن سورههای «یس»، «مُلک» و «توحید» است، از این رو هر کس که میان این سه فضیلت جمع کند، میان بهترین عطاهای این امّت جمع کرده است».
مستحب است در هر یک از ماه رجب و شعبان و رمضان، در شب سیزدهم دو رکعت نماز اقامه شود.
همچنین در برخی روایات آمده است حضرت رسول (ص) فرمودند:
هر که در شب سیزدهم ماه رجب ده رکعت نماز بگذارد به این ترتیب که در رکعت اول سورههای حمد والعادیات را یک بار و در رکعت دوم سورههای حمد و تکاثر را یک بار و دیگر رکعات را به اینگونه بخواند، خداوند گناهان او را میآمرزد.
سیزدهم رجب روز اول از ایام البیض است و ثواب بسیاری برای روزه این روز و دو روز بعد وارد شده و اگر کسی قصد انجام اعمال اُمّ داوُد را دارد باید این روز را روزه بگیرد و در این روز بنا بر قول مشهور بعد از سی سال از عام الفیل ولادت با سعادت حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام در میان کعبه مُعَظَّمه واقع شده است.