علت بالا و پایین بودن Ca در آزمایش ادرار

دسامبر 13, 2023

0 خواندن این مطلب 4 دقیقه زمان میبرد

تفسیر آزمایش Ca

Ca یکی از مینرالهای مهم بدن است و آزمایش کلسیم ادرار (Urine Calcium Test) برای اندازه گیری میزان کلسیم دفع شده از طریق ادرار انجام می گیرد. همچنین این تست با نام تست urinary Ca+2 نیز شناخته می شود.

کلسیم شایع ترین ماده ی معدنی در بدن می باشد. تمام سلول های سراسر بدن از کلسیم در عملکردهای مختلف خود استفاده می کنند. بدن انسان از کلسیم برای ساخت و ترمیم استخوان ها و دندان ها استفاده می کند. همچنین کلسیم کمک کننده ی قلب، اعصاب و ماهیچه ها برای عملکرد مناسب و دارای نقش در انعقاد خون می باشد. بیشترین مقدار کلسیم موجود در بدن انسان در استخوان ها ذخیره شده اند و باقی مانده ی آن در خون وجود دارد.

به طور کلی این آزمایش منعکس کننده مقدار کلسیم موجود در رژیم غذایی، مقدار جذب روده ای کلسیم و بازجذب استخوانی و دفع کلیوی این ماده می باشد که این مراحل در ارتباط با سطح هورمون PTH و ویتامین D می باشد. در ارزیابی بیماریهای استخوانی، متابولیسم کلسیم، سنگهای کلیوی، هیپرکلسیوری و به خصوصث اختلالات پاراتیروئید به کار میرود.

تست کلسیم خون معمولاً برای تشخیص شرایط خاصی مثل بیماری های استخوان، پانکراتیت و هیپرپاراتیروئیدیسم از دقت بالاتری برخوردار است.

مقادیر طبیعی با رعایت رژیم غذایی:

مردان : 25 – 300 mg/24hr
زنان: 20 – 275 mg/24hr
هیپرکلسیوری: 350 mg/24hr
مقادیر برای افراد با مصرف کلسیم متوسط 600 – 800 mg در روز متغیر است.

چرا آزمایش Ca انجام می گیرد ؟

علل انجام آزمایش کلسیم ادرار شامل موارد زیر می باشد :

ارزیابی این که سطح کلسیم افزایش یافته ی موجود در ادرار، موجب تشکیل سنگ کلیه می گردد یا نه.
ارزیابی این که میزان کلسیم دریافتی از رژیم غذایی کافی است یا نه.
پیدا کردن عواملی که منجر به خروج کلسیم از استخوان ها می شود.
ارزیابی میزان جذب کلسیم در روده ها
ارزیابی عملکرد کلیه ها
بررسی و پیدا کردن مشکلات مرتبط با غده پاراتیروئید

آمادگی لازم برای آزمایش Ca

در این مرحله، ممکن است پزشک از شما بخواهد که مصرف داروهایی که می تواند بر نتیجه ی آزمایش تأثیر گذارد را متوقف کنید. بعلاوه، پزشک می تواند درخواست کند که یک رژیم غذایی با سطح مشخصی از کلسیم را چند روز قبل از انجام تست داشته باشید.

جمع آوری نمونه برای آزمایش Ca چگونه است ؟

تست کلسیم ادرار، میزان کلسیم را در نمونه ی گرفته شده طی 24 ساعت را اندازه گیری می کند (از صبح یک روز تا صبح روز بعد). این مراحل معمولاً برای تست ادرار وجود دارند :

در روز اول، ابتدا در هنگام بلند شدن از خواب، ادرار کرده و آن را جمع آوری نمی کنید.
برای 24 ساعت بعد، تمامی ادرار های بعدی خود را در ظرف مخصوص گرفته شده از آزمایشگاه جمع آوری کنید.
سپس ظرف را بسته و آن را طی دوره ی 24 ساعته در جای سرد نگهداری کنید. مطمئن شوید که نام و زمان و تاریخ آزمایش بر روی ظرف نوشته شده باشد.
در روز دوم، پس از بیدار شدن از خواب، ادرار خود را در ظرف جمع آوری کنید.
ظرف حاوی نمونه را تحویل آزمایشگاه دهید.

توضیحات در مورد آزمایش Ca

زمانی که سطح کلسیم در خون کاهش پیدا می کند، استخوان ها با آزاد کردن مقدار مناسب کلسیم، موجب بازگشت سطح طبیعی کلسیم در خون می گردند. زمانی که سطح کلسیم بسیار زیاد می شود، مقدار مازاد کلسیم در استخوان ها ذخیره شده و یا از طریق ادرار و مدفوع از بدن انسان دفع می شود. مقدار کلسیم موجود در بدن انسان بستگی به فاکتورهای زیر دارد :

مقدار کلسیم گرفته شده از غذاها
مقدار کلسیم و ویتامین D جذب شده از طریق روده ها
سطح فسفات در بدن
سطوح هورمون های خاصی مثل استروژن، کلسی تونین و پاراتیروئید

اغلب افرادی که دارای سطوح کم یا زیاد کلسیم هستند، بدون علائم بالینی می باشند و تنها در صورتی علائم بالینی ظاهر می شود که سطوح کلسیم بسیار بالا و یا بسیار پایین باشد.

تفسیر نتایج آزمایش Ca

افزایش سطح Ca

اگر سطح کلسیم در ادرار به صورت غیر طبیعی افزایش داشته باشد می تواند نشان دهنده ی شرایط زیر باشد :

هیپرتیروئیدیسم (hyperparathyroidism) : شرایطی که غده ی پاراتیروئید مقادیر زیاد هورمون پاراتیروئید را ساخته که همچنین می تواند باعث خستگی، کمر درد و درد استخوان شود.
سندروم شیر-قلیا (milk-alkali syndrome) : شرایطی که نتیجه ی مصرف مقادیر خیلی زیاد کلسیم بوده و معمولاً در زنان مسن که برای جلوگیری از پوکی استخوان، کلسیم دریافت می کنند دیده می شود.
هیپرکلسیوری ایدیوپاتیک (idiopathic hypercalciuria) : وجود مقادیر بسیار زیاد کلسیم در ادرار بدون دلیل مشخص.
سارکوئیدوز (sarcoidosis) : بیماری است که در آن، التهاب در غدد لنفاوی، ریه ها، کبد، چشم ها، پوست و یا دیگر بافت ها رخ می دهد.
اسیدوز توبولار کلیوی (renal tubular acidosis) : سطح بالای اسید در خون به خاطر این که کلیه ها به میزان کافی ادرار را اسیدی نمی کنند.
مسمومیت با ویتامین D : وجود مقادیر بسیار زیاد ویتامین D در بدن انسان.
مصرف دیورتیک های لوپ (loop diuretics) : نوعی از داروها بوده که بر روی قسمتی از کلیه کار کرده که باعث افزایش از دست دادن آب توسط کلیه ها می گردند.
نارسایی کلیوی.

کاهش سطح Ca

در صورتی که سطوح کلسیم در ادرار به صورت غیر طبیعی پایین باشد، می تواند به دلایل زیر باشد :

اختلالات مرتبط با جذب مواد غذایی (malabsorption disorders) : مانند استفراغ یا اسهال، به خاطر هضم ناکافی مواد غذایی.
کمبود ویتامین D
هیپوپاراتیروئیدیسم (hypoparathyroidism) : یک بیماری که در آن غده ی پاراتیروئید میزان کافی هورمون تولید نمی کند تا سطح کلسیم و فسفر را نرمال نگه دارد.
مصرف تیازید دیورتیک ها (thiazide diuretics)