شرایط برگزاری عزاداری محرم در دوران کرونا
عزاداری محرم در دوران کرونا چگونه برگزار می شود ؟
برگزاری مراسم عزاداری حسینی باید متناسب با مصالح و منافع عمومی جامعه باشد و می‌گوید: عقلانیت دینی نیز می‌گوید حفظ جان از اهم واجبات است. بنابراین به جای برگزاری عزاداری به شیوه‌های مرسوم سنتی، با در نظر گرفتن شرایط، باید در برگزاری عزای حسینی، اجتهادگونه عمل کنیم تا جامعه از شر ویروس کرونا در امان بماند.
بدیهی است سبک زندگی در دوران کرونا با سبک زندگی در دوران پیش و پس از کرونا به ضرورت متفاوت خواهد بود. دیگر این‌که این مسئله – کرونا – یک مسئله کلان، فرامذهبی و فرادینی است و همه ما – فارغ از این‌که چه دین و مذهبی داشته باشیم – به حکم انسان بودن موظفیم خودمان را با شرایط جدید انطباق دهیم.
یعنی حفظ مصالح و تامین سلامت عمومی جامعه اقتضا می‌کند ما به شیوه‌ای زندگی کنیم که مردم جهان از این بیماری در امان بمانند تا رفته رفته این بیمارک هولناک ریشه کن شود.
شهید مطهری در این خصوص می‌فرماید: جای شک و تردید نیست که تعلیمات اسلام بر اساس حفظ و رشد و سلامت جسم است.علت حرمت بسیاری از این امور، مضر بودن آن‌ها به حال بدن است. یکی از مسلمات فقه، این است که بسیاری از این امور به این دلیل تحریم شده‌اند که برای جسم انسان ضرر دارند. یک اصل کلی هم برای فقها مطرح است که هر چیزی که محرز بشود که برای جسم انسان مضر است – ولو هیچ دلیلی از قرآن و سنت نداشته باشد – قطعاً حرام است.
نحوه برگزاری مراسمات محرم در دوران کرونا
ثبت نام در سامانه بیرق و دریافت مجوز از آن برای چیست ؟
سامانه بیرق تحت نظارت سازمان تبلیغات اسلامی است، هیئت‌ها و مسئولان برگزار کننده مراسم محرم باید از سامانه بیرق مجوز بگیرند.
با توجه به مصوبات ستاد مبارزه با کرونا مبنی بر ضرورت اخذ تعهد از مسئول برگزاری مراسم نسبت به رعایت کامل ضوابط بهداشتی، برگزاری هرگونه مراسم در محرم در دوران کرونا مستلزم ثبت برنامه و اخذ مجوز از سامانه بیرق است دریافت این مجوز جدای از سایر مجوزهاست و تمام هیئت‌های ثبت شده و نشده باید این مجوز را دریافت کنند.
پیامدهای حقوقی ثبت‌نام نکردن در سامانه بیرق و نداشتن مجوز بر عهده مسئولان هیئت‌ها خواهد بود، قسمت‌هایی از نظارت‌های این سامانه بر عهده معاونت بهداشتی و شهرداری است که باید درباره فعالیت هیئت‌ها در ماه محرم اجرا شود.
رعایت پروتکل‌های بهداشتی مقابله با شیوع کرونا در ماه محرم برای کنترل شیوع بیماری کرونا حائز اهمیت است.
تمام مکاتبه‌ها، اطلاع رسانی‌ها و اتمام حجت با مسئولان برگزارکننده مراسم محرم و هئیت‌ها را از طریق صداوسیما، جراید و اصحاب رسانه، فضای مجازی، روابط عمومی دانشگاه، استانداری، ستاد اقامه نماز جمعه، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان اوقاف و ستاد کرونای استان ها انجام شده و با متخلفان به شدت برخورد خواهد شد.
برگزاری مراسم محرم در دوران کرونا چه شرایطی دارد ؟
پروتکل‌های بهداشتی مقابله با شیوع کرونا در محرم
پروتکل های بهداشتی مقابله با کرونا در محرم عبارتند از:
- توزیع نکردن غذای نذری در مراسم و هیئت‌ها
- رعایت فاصله گذاری اجتماعی
- ماسک زدن
- انجام ندادن فعالیت‌های شدید مانند طبل و سنج زدن
- انجام سینه زنی و زنجیر زنی با رعایت تمام نکات بهداشتی و در فضای باز
- ممنوعیت راه‌اندازی و جابجایی دسته‌ها
- ممنوعیت عزاداری در فضاهای بسته،
- ممنوعیت برپایی ایستگاه‌های صلواتی و چای
- کاهش ساعت برگزاری مراسم
- اجرای دقیق پروتکل‌های بهداشتی مرتبط با توزیع نذورات
- ممنوعیت زدن خیمه در فضاهای محصور
برگزاری مراسم در مساجد و تکایا در دوران کرونا
اگر مساجد و تکایا بتوانند شرایط را از نظر تهویه هوا و ارتفاع سقف رعایت کنند، می‌توانند مراسم عزاداری محرم در دوران کرونا را برگزار کنند.
شرایط فضاهای سر بسته برای برگزاری مراسم باید مورد تأیید بازرسین معاونت بهداشتی قرار گیرد و احتمالاً فقط موارد استثنا که تمام شرایط در آن رعایت شود، مجوز برگزاری مراسم در فضاهای سربسته را دریافت خواهند کرد، اما به طور کلی برگزاری مراسم در مساجد و تکایا و فضاهای سربسته ممنوع است.
پخش نذری در مجالس ماه محرم در دوران کرونا
پخش نذورات در مجالس عزاداری ماه محرم در دوران کرونا ممنوع است.
نذورات باید در غالب مواد خشک به دست افراد برسد و از پخش غذای نذری در مجالس عزاداری و هیئت‌ها باید خودداری شود، بهتر است نذورات نقدی باشد و برای کمک به کنترل و پیشگیری از بیماری کرونا استفاده شود.
پخت‌و پز غذای نذری باید خارج از مجلس انجام گیرد و باعث تجمع و ازدحام افراد نشود، غذای نذری با رعایت تمام نکات بهداشتی در منازل تحویل داده شود.
چگونگی برگزاری عزاداری محرم در دوران کرونا
نظر مراجع تقلید درمورد برگزاری مراسم عزاداری در دوران کرونا
مقام معظم رهبری:
در عزاداری‌ها معیار آن چیزی است که ستاد ملی کرونا و کارشناسان بهداشت اعلام می‌کنند. بنده شخصاً هر چه آن‌ها لازم بدانند مراعات خواهم‌کرد.
توصیه و تأکید من به همه کسانی که می‌خواهند عزاداری کنند، هیئات، آقایان حضرات منبری‌ها، صاحبان مجالس، مدّاح‌ها، نوحه‌خوان‌ها و دیگران این است که هر کاری می‌کنید، ببینید ستاد ملی کرونا چه می‌گویند.
اگر چنانچه ضابطه‌ای را معیّن کرد برای عزاداری، همه ما موظّفیم آن را عمل کنیم. مسئله، مسئله کوچکی نیست، مسئله بسیار مهمّی است. الان یک مقداری مراقبت هست و کنترل هست؛ خدای نکرده اگر چنانچه همین مقدار هم شل گرفته بشود و از بین برود، آن وقت فاجعه‌ای به وجود خواهد آمد که دیگر آن سرش ناپیدا است.
آیت‌الله نوری همدانی:
ما عزاداری را در چارچوب اجرای دستورات مسئولان متدین و متعهد ستاد کرونا اقامه می‌کنیم و رعایت مسائل بهداشتی مثل فاصله‌گذاری، زدن ماسک و غیره با عزاداری قابل جمع است و متدینین باید برای حفظ سلامتی خود و دیگران به توصیه‌های متخصصان بهداشت و درمان ملزم باشند.
هم‌چنین انتشار و فعالیت در فضای مجازی نیز برای زنده نگه‌داشتن ایام عاشورا مؤثر خواهد بود.
آیت‌الله مکارم شیرازی:
آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی هم با تأکید بر این که عزاداری ماه محرم باید با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار شود، گفتند: شکی نیست که ما اصولی داریم که به‌هیچ‌وجه نمی‌توانیم آن‌ها را رها کنیم؛ از جمله آن مسئله عزاداری محرم و صفر است.
اگر این امور را رها کنیم اسباب دردسر است، اگر بخواهیم عمل کنیم باید به شکلی باشد که هم پروتکل‌های بهداشتی رعایت شود و هم از جنبه‌های معنوی و مذهبی غافل نشویم؛ همان‌گونه که در مورد نماز جمعه هم این دستور داده شده است.
آیت‌الله وحید خراسانی:
آیت‌الله وحید خراسانی در پاسخ به سؤالی مبنی بر وظیفه ما در ایام محرم الحرام نسبت به اقامه عزا حضرت سیدالشهدا (ع) و سایر مناسبات اهل بیت (ع) با وجود بیماری کرونا، بیان کردند: شعائر اهل‌بیت (ع) و خصوصاً اقامه عزای حضرت سیدالشهدا (ع) نباید تعطیل شود ولیکن با رعایت جهات بهداشتی و آنچه متخصصین امر توصیه می‌کنند.
آیت الله علوی گرگانی:
آیت‌الله سید محمدعلی علوی گرگانی در خصوص وظیمه مردم در اقامه عزای سیدالشهدا (ع) در روزهای ماه محرم با توجه به گسترش ویروس کرونا تصریح کردند: اقامه عزای سیدالشهدا (ع) در ماه محرم از جمله مهم‌ترین شعائر دینی است که هرگز نباید فراموش شود
و در شرایط فعلی که ویروس کرونا گسترش یافته است، لازم است با سیاه‌پوشی و نصب پرچم‌های عزاداری و مراقبت نفس، مجالس عزاداری به روش‌های سنتی با رعایت نکته‌های بهداشتی یا به طرق نوین و ابتکاری انجام شود.
آیت‌الله شبیری زنجانی:
آیت‌الله شبیری زنجانی از مراجع عظام تقلید درمورد برگزاری عزاداری سیدالشهدا (ع) به صورت جمعی اظهار کردند: اگر احتمال ابتلا به کرونا در مراسمات عزاداری وجود داشته باشد، حضور در مراسم جایز نیست.
ایشان در خصوص حضور افراد بدون رعایت توصیه‌های بهداشتی در مراسم عزاداری تأکید کردند: اگر احتمال عُقلایی مبتلا کردن یا مبتلا شدن به این بیماری در آن وجود داشته باشد، جایز نیست، هر چند احتمال قوی نباشد.
آیت الله سبحانی:
آیت الله جعفر سبحانی از مراجع تقلید در خصوص عزاداری سیدالشهدا (ع) در دوران کرونا گفتند مسئولان سلامت جامعه باید برنامه‌ریزی کنند که عزاداری انجام بگیرد و سلامت جامعه نیز محفوظ بماند.
ایشان تأکید کردند ایام ماه محرم و صفر، ایام عزاداری است و حسینیان که قلوب آنان لبریز از مهر سالار شهیدان است، این دو ماه را نمی‌توانند بدون عزاداری سپری کنند، بالاخص به فرموده حضرت امام (ره) که «هر چه داریم از محرم و صفر داریم» و در عین حال سلامت فرد و جامعه نیز یکی از فرائض است که حفظ آن لازم است.
مسئولان سلامت جامعه باید برنامه‌ریزی کنند که عزاداری انجام بگیرد و سلامت جامعه نیز محفوظ بماند. خداوند متعال این بلا را از سر بشریت برطرف فرماید.
آیت الله صافی گلپایگانی:
دفتر آیت‌الله لطف الله صافی گلپایگانی هم در مورد عزاداری در شرایط کرونا بیان کرد این مرجع تقلید تاکید فرموده اند که عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) باید با رعایت دستورات بهداشتی برگزار شود.
