- مجموعه: احادیث و سخنان بزرگان
سخنانی کوتاه و بسیار پرمحتوا از امام حسن مجتبی علیه السلام(۱)
سخنانی کوتاه و پرمحتوا از امام حسن مجتبی علیه السلام (۲)
۵۱٫ هنگامى که مستحبات به واجبات ضرر برسانند ، آنها را ترک کنید.
(تحف العقول ، ص ۲۳۶)
—————————————–
۵۲٫سه چیز مردم را هلاک مى‌کند : تکبر ، حرص و حسد . چون تکبر دین انسان را از بین مى‌برد و شیطان هم به واسطه تکبر ملعون و منفور شد ، و حرص دشمن نفس انسان است و حضرت آدم به سبب حرص از بهشت رانده شد ، و حسد راهبر بدى و بدبختى است و به سبب حسد قابیل برادرش هابیل را کشت .
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۱)
—————————————–
۵۳٫ علم و دانش خود را به مردم یاد بده و علم دیگران را یاد بگیر تا بدین وسیله هم علم خود را محکم و استوار کنى و هم آنچه نمى‌دانى بیاموزى .
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۱)
—————————————–
۵۴٫ فقط به دیدار کسى برو که یا به عطا و بخشش او امیدوار باشى و از قدرت او بترسى ، یا از علم او استفاده کنى ، یا به برکت دعاى او امیدوار باشى ، و یا از خویشان تو باشد.
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۱)
—————————————–
۵۵٫ ظالمى شبیه‌تر از حسود به مظلوم ندیده‌ام .
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۱)
—————————————–
۵۶٫آنچه از امور دنیوى را که طلب کردى ولى به دست نیاوردى ، فراموش کن .
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۱)
—————————————–
۵۷٫ هر کس را که خداوند توفیق دعا کردن بدهد ، باب اجابت را برایش باز مى‌کند و هر کس را که توفیق طاعت و عبادت دهد ، باب قبول را برایش باز مى‌کند و هر کس را که توفیق شکرگزارى دهد ، باب افزایش نعمتها را برایش باز مى‌کند.
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۳)
—————————————–
۵۸٫ به امام مجتبى – علیه السلام – عرض شد : اى پسر پیامبر خدا در چه حالى هستى ؟
فرمود : خدایى دارم که بر من مسلط است ، و آتش جهنم در پیش روى من است ، و مرگ مرا مى‌خواند ، و حساب آخرت مرا احاطه کرده است ، و در قید و بند اعمالم هستم ، نمى‌توانم آنچه را که دوست دارم به دست آورم و آنچه را دوست ندارم از خود دور کنم چون انجام امور به دست دیگرى است.
اگر بخواهد ، مرا عذاب مى‌کند و اگر بخواهد ، مرا مى‌بخشد. پس کدام فقیر و محتاجى است که محتاج تر از من باشد ؟
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۳)
—————————————–
۵۹٫ وعده دادن آفت کرم و بخشش است ، و چاره آن انجام و اتمام بخشش است .
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۳)
—————————————–
۶۰٫براى مجازات در خطاها و لغزشها عجله نکن ، و بین خطا و مجازات براى عذرخواهى فرصتى باقى بگذار.
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۳)
—————————————–
۶۱٫ مصیبتها و ناملایمات کلیدهاى پاداش و ثواب هستند.
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۳)
—————————————–
۶۲٫نعمت،امتحان و آزمایش الهى است. پس اگر شکر کردى ، نعمت است و اگر ناسپاسى کردى ، به غضب و خشم الهى تبدیل مى‌شود.
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۳)
—————————————–
۶۳٫ از بهره زبانت همان مقدار براى تو کفایت مى‌کند که راه هدایتت را از گمراهى روشن کند.
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۴)
—————————————–
۶۴٫از تفکر و تعقل غافل نشوید ، زیرا تفکر حیات بخش قلب آگاه و کلید درهاى حکمت است.
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۵)
—————————————–
۶۵٫اى پسر آدم، از زمانى که از مادر زاییده شدى مشغول نابود کردن عمر خود بوده‌اى ، پس از باقى‌مانده عمر خود براى آینده ( عالم آخرت ) ذخیره کن ، به درستى که مؤمن از این دنیا زاد و توشه برمى‌گیرد و کافر خوشگذارنى مى‌کند.
و بعد این آیه را تلاوت فرمودند: ” و زاد و توشه برگیرید ، به درستى که بهترین توشه تقوى است “.(کشف الغمه ، ج ۱ ، ص ۵۷۲)
—————————————–
۶۶٫آماده سفر آخرت شو و قبل از فرارسیدن مرگ زاد و توشه خود را فراهم کن ، و بدان که تو در حالى دنیا را مى‌طلبى که مرگ ، تو را مى‌طلبد ، و امروز غم و اندوه فردا را نداشته باش ، و بدان که هر چه از مال دنیا بیشتر از غذا و خوراک خود به دست آوردى در حقیقت آن را براى دیگران ذخیره کرده‌اى ، و بدان که اموال حلال دنیا مورد محاسبه قرار خواهد گرفت و اموال حرام دنیا عقاب و مجازات دارد و در اموال شبه‌ناک و مشکوک سرزنش هست.
پس دنیا را مانند مردارى فرض کن و آن مقدار از آن برگیر که تو را کفایت کند ، پس اگر حلال باشد تو زهد ورزیده‌اى و اگر حرام باشد گناهى مرتکب نشده‌اى چون به مقدار اضطرار و ناچارى استفاده کرده‌اى آنچنان که از مردار به هنگام ناچارى استفاده مى‌شود ، و اگر در آن عتاب و سرزنش باشد ، سرزنشى کم و آسان خواهد بود.
(بحار الانوار ، ج ، ۴۴ ، ص ۱۳۹)
—————————————–
۶۷٫براى دنیایت آنچنان رفتار کن که گویا براى همیشه زنده‌اى ، و براى آخرتت چنان رفتار کن که گویا فردا خواهى مرد.
(بحار الانوار ، ج ، ۴۴ ، ص ۱۳۹)
—————————————–
۶۸٫ اگر به خاطر نیازى مجبور شدى با مردى دوست و همنشین شوى ، پس با کسى دوست شو که وقتى با او همنشینى مى‌کنى ، موجب زینت تو باشد و هنگامى که به او خدمتى کردى ، از تو حمایت کند و هنگامى که از او در خواست کمک کردى ، تو را یارى کند و اگر سخنى گفتى ، سخن تو را تصدیق کند و اگر حمله کردى ، هجوم تو را قوت بخشد و اگر چیزى طلب کردى ، تو را یارى کند و اگر نقصى از تو آشکار شد ، آن را بپوشاند و اگر نیکى از تو دید ، آن را به حساب آورد.
(بحار الانوار ، ج ۴۴ ، ص ۱۳۹)
—————————————–
۶۹٫هر کس قرآن بخواند ، یک دعاى مستجاب براى او مى‌باشد که یا فورا اجابت مى‌شود و یا با تأخیر.
(بحار الانوار ، ج ۹۲ ، ص ۲۰۴)
—————————————–
۷۰٫ امام حسن ( ع ) : پیامبر خدا فرموده است : هر کس آیه الکرسى را بعد از نماز واجب بخواند ، تا نماز بعد در پناه و حفاطت خداست.
(مجمع الزوائد و منبع الفوائد ، ج ۱۰ ، ص ۱۰۲)
—————————————–
۷۱٫ هر روزه‌دارى هنگام افطار یک دعاى اجابت شده دارد . پس در اولین لقمه افطار بگو : به نام خدا ، اى خدایى که آمرزش تو فراگیر و وسیع است ، مرا ببخش.
(اقبال الاعمال ، ص ۱۱۶)
—————————————–
۷۲٫امام حسن ( ع ) : پیامبر خدا فرموده است : کسى که بعد از خواندن نماز صبح در همان محل بنشیند و مشغول ذکر خدا شود تا خورشید طلوع کند ، براى او پرده و مانعى از آتش عذاب الهى خواهد بود.
(تیسیر المطالب ، ص ۳۵۰)
—————————————–
۷۳٫به درستى که هر کس طالب عبادت باشد ، خود را براى آن آراسته و پاک مى‌کند.
(تحف العقول ، ص ۲۳۶)
—————————————–
۷۴٫سزاوار مرد روزه‌دار این است که ریشش را رنگ کرده و لباسش را خوشبو کند ، و سزاوار زن روزه‌دار این است که موى سرش را شانه کرده و لباسش را خوشبو کند.
(الخصال ، ص ۶۱)
—————————————–
۷۵٫ از پدرم شنیدم که پیامبر خدا فرموده است : هر کس در قضاى حاجت برادر دینى خود کوشش کند ، مانند این است که نه هزار سال خدا را عبادت کرده باشد در حالى که روزها روزه و شبها مشغول عبادت باشد.
(الفقیه ، ج ۲ ، ص ۱۸۹)
—————————————–
۷۶٫ زکات دادن هرگز موجب کم شدن مال نمى‌شود.
(دعائم الاسلام ، ج ۱ ، ص ۲۴۶ – ۲۶۴)
—————————————–
۷۷٫از پروردگارم شرم مى‌کنم از اینکه ملاقات کنم او را و حال آنکه من پیاده به زیارت خانه او نرفته باشم.
(حلیه الاولیاء ، ج ۲ ، ص ۳۷)
—————————————–
۷۸٫ به حضرت عرض شد چرا شما هرگز نیازمندى را ناامید بر نمى‌گردانید، اگر چه سوار بر شتر باشید ؟ فرمود : خود من هم محتاج و نیازمند درگاه خداوند هستم و دوست دارم که خداوند مرا محروم نگرداند و شرم دارم در حالى که نیازمند هستم ، نیازمندان را ناامید کنم.
عادت خداوند این است که نعمتهایش را بر من ارزانى بدارد و عادت من هم این است که نعمتهایش را به بندگانش عطا کنم ، و مى‌ترسم که اگر از این عادت خود دست بردارم خداوند هم دست از عادت خود بردارد .
(نور الابصار ، ص ۱۲۳ – کنز المدفون ، ص ۴۳۴)
—————————————–
۷۹٫ وقتى یکى از شما دوستش را ملاقات مى‌کند ، باید جاى نور در پیشانى او را ببوسد.
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۰)
—————————————–
۸۰٫ آنکس که مرگش فرا رسیده ، مهلت مى‌طلبد تا گذشته را جبران کند و آنکس که مرگش فرا نرسیده و براى عمل صالح فرصت دارد ، امروز و فردا مى‌کند.
(تحف العقول ، ص ۲۳۶)
—————————————–
۸۱٫اى کسانى که اهل خوشگذرانى و لذات دنیا هستید ، بدانید که این لذات باقى ماندنى نیست ، و مغرور شدن به سایه‌اى که زوال پذیر است ، حماقت است.
(اعلام الدین ، ص ۲۴۱)
—————————————–
۸۲٫ بیشترین عفو و بخشش کریم وقتى است که خطاکار نتواند براى خطاى خود عذرى بیاورد.
(اعلام الدین ، ص ۲۹۷)
—————————————–
۸۳٫ کسى که خدا را بشناسد ، او را دوست مى‌دارد و کسى که دنیا را بشناسد ، در آن زهد مى‌ورزد . و شخص مؤمن عمل لهو و بیهوده انجام نمى‌دهد مگر وقتى که غافل مى‌شود ، و هنگامى که متوجه کار بیهوده خود شد ، محزون مى‌گردد.
(تنبیه الخواطر و نزهه النواطر ( مجموعه ورام ) ، ج ۱ ، ص ۵۲)
—————————————–
۸۴٫ کسى که بندگى خدا کند ، خداوند همه چیز را بنده او مى‌کند.
(تنبیه الخواطر و نزهه النواطر ( مجموعه ورام ) ، ج ۲ ، ص ۱۰۸)
—————————————–
۸۵٫ کسى که کارهاى نیک خود را مى‌شمارد ، احسان و کرامتش را از بین مى‌برد .
(بحار الانوار ، ج ۷۴ ، ص ۴۱۷)
—————————————–
۸۶٫از آن حضرت در باره سکوت سؤال شد ، فرمود : سکوت پرده نادانى و زینت آبرو و عزت است و کسى که سکوت مى‌کند راحت و آسوده ، و همنشین او در امان است .
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۱)
—————————————–
۸۷٫ مردى از امام حسن ( ع ) درخواست راهنمایى کرد . امام ( ع ) به او فرمودند :مرا ستایش نکن که نسبت به خودم از شما آشناترم ، و دروغگو هم نشمار که نظر دروغگو بى‌ارزش است ، و نزد من غیبت هیچ کس را نکن .
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۰۹)
—————————————–
۸۸٫ اى پسر آدم از اعمال حرام دورى کن تا شخص عابدى باشى ، و به آنچه خداوند روزى تو کرده خوشنود و راضى باش تا بى‌نیاز باشى ، و حق همسایگى را در باره همسایه‌ات مراعات کن تا مسلمان باشى ، و آنچنان با مردم رفتار کن که دوست دارى با تو رفتار شود تا شخص عادلى باشى .
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۲)
—————————————–
۸۹٫ از آن حضرت سؤال شد زندگى چه کسى از همه بهتر است ؟ فرمود : کسى که مردم را در زندگى خود شریک کند.
(تاریخ یعقوبى ، ج ۲ ، ص ۲۱۵)
—————————————–
۹۰٫ دست نیافتن به نیازمندیها بهتر از درخواست آن از نااهلان است .
(تاریخ یعقوبى ، ج ۲ ، ص ۲۱۵)
—————————————–
۹۱٫ بداخلاقى بدتر از بلا و مصیبت است .
(تاریخ یعقوبى ، ج ۲ ، ص ۲۱۵)
—————————————–
۹۲٫ اى اهل کوفه بدانید که صبر و شکیبایى زینت است ، و وفاى به عهد جوانمردى است ، و عجله و شتابزدگى کم‌خردى است ، و کم‌خردى ضعف است ، و همنشینى با فرومایگان موجب ننگ و رسوایى است ، و رفت و آمد با هرزگان و گناهکاران موجب شک و بدگمانى است.(ترجمه الامام الحسن ، ص ۱۶۷)
—————————————-
۹۳٫ما تجربه کردیم و تجربه کنندگان نیز تجربه کردند ، ولى چیزى مفیدتر از وجود صبر و پرضررتر از نبود صبر ندیدیم . با صبر همه امور اصلاح مى‌شود و چیزى جاى آن را نمى‌گیرد .
(شرح نهج البلاغه ، ابن ابى الحدید ، ج ۱ ، ص ۳۱۹)
—————————————–
۹۴٫ هیچ حقى که باطلى در آن نباشد مانند مرگ ندیدم که شبیه‌تر باشد به باطلى که حقى در آن نیست.(شرح نهج البلاغه ، ابن ابى الحدید ، ج ۱۸ ، ص ۳۱۱)
—————————————–
۹۵٫ امام حسن مجتبى – علیه السلام – به هنگام ورود به مسجد سر را به طرف آسمان بلند مى‌کرد و مى‌فرمود : پروردگارا ! مهمان تو جلو درب خانه‌ات ایستاده است.
اى نیکوکار ! بنده گناهکار و بدرفتار به درگاهت شتافته ، از زشتى‌هایى که مرتکب شده به خاطر زیبایى‌هایى که در نزد توست درگذر ، اى بخشنده و کریم .
بحار الانوار ، ج ۴۳ ، ص ۳۳۹
—————————————–
۹۶٫ دوازده چیز از آداب غذا خوردن بوده و بر هر مسلمانى لازم است که از آنها اطلاع داشته باشد ، چهار چیز آن واجب ، و چهار چیز دیگر سنت ، و چهار مورد باقى‌مانده از ادب و اخلاق است . اما چهار امر لازم : شناسایى منعم ، خشنود بودن به آنچه روزى گردیده ، نام خدا را بر زبان جارى کردن و شکرگزارى در برابر نعمتى که عطا شده است .
و چهار امرى که سنت است : وضو گرفتن پیش از شروع به غذا ، نشستن بر طرف چپ ، غذا خوردن با سه انگشت و لیسیدن انگشتان مى‌باشد . و چهار امرى که از آداب و اخلاق است : خوردن از غذاهاى جلوى خودش ، کوچک برداشتن لقمه ، خوب جویدن غذا و کم نگاه کردن به صورت دیگران مى‌باشد .
(من لا یحضره الفقیه ، ج ۳ ، ص ۲۲۷ ، ح ۳۸)
—————————————–
۹۷ . شوخى کردن حرمت و احترام را از بین مى‌برد .
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۳)
—————————————–
۹۸٫ کار نیک آن است که در انجامش درنگ نشود ، و بعد از انجام آن منت نگذارند .
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۵)
—————————————–
۹۹٫ قدر نعمتهاى پروردگار تا موقعى که پابرجاست مجهول و ناشناخته است ، و زمانى شناخته مى‌شود که از دست رفته باشد .(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۱۵)
—————————————–
۱۰۰٫ کسى که در دلش هوایى جز خشنودى خدا خطور نکند، من ضمانت مى‌کنم که خداوند دعایش را مستجاب کند.(کافى ، ج۲ ، ص۶۲ )
منبع:aviny.com
سپند جام از سال 1397 تاسیس گردید، ما در سپند جام در تلاش هستیم تا از برترین منابع اطلاعات درست و به روز را در اختیار کاربران خود قرار دهیم و امیدواریم در این را در کنار شما عزیزان همواره تلاش کنیم.