رابطه میگرن و قاعدگی در زنان

رابطه میگرن و قاعدگی در زنان

اگرچه سردردهاي ميگرني در تمام سنين ديده ميشوند، ولي در زنان جوان (زنان در سنين باروري) با شيوع بالايي مشاهده ميگردند و مشكلات به مراتب بيشتري براي اين گروه سني و جنسي ايجاد ميكنند. لازم است كه روش هاي پيشگيري و درمان ميگرن در زنان جوان با در نظرگرفتن ويژگي هاي جسمي و روحي آنان از گروه هاي ديگر مردم متفاوت باشد.

ميدانيم كه ميگرن علل گوناگوني دارد ولي حدود شضت تا هفتاد درصد سردردهاي ميگرني زنان جوان با دوره هاي قاعدگي آنان ارتباط دارد و در اين دسته از زنان با آغاز دوره يائسگي سردردهاي ميگرني بطور قابل توجهي فروكش خواهند كرد. هرچند حملات ميگرن در روزهاي قاعدگي شايع است، ولي در برخي زنان سردرد منحصرا در روزهاي قاعدگي روي ميدهد و به اين نوع سردرد “سردرد قاعدگي واقعي” مي گويند.

اين نوع سردرد منحصر به روزهاي قاعدگي، در حدود چهارده درصد موارد ميگرن در زنان را تشكيل ميدهد. برخي محققين سردردهاي ميگرني را كه در فاصله دو روز مانده به شروع خونريزي ماهانه تا روز سوم بطور منظم هرماه تكرار ميشوند، “سردرد قاعدگي واقعي” مي نامند. علت اين نوع ميگرن پايين افتادن سطح استروژن قبل از خونريزي مي باشد.

سردردي كه از 7 روز مانده به قاعدگي تا 3 روز قبل از آغاز خونريزي هاي ماهانه در برخي زنان ديده ميشود، ميگرن محسوب نميشود و احتمالا جزيي از “سندرم پيش از قاعدگي” است. اين سندرم علايم ديگري نيز دارد كه شامل خستگي، تحريك پذيري يا افسردگي، خلق بي ثبات، تغييرات اشتها ، حساسيت و درد سينه ها و سردرد ميباشند. اغلب دختران و زنان جوان اين سندرم را ميشناسند و از حيطه بحث ما خارج ميباشد.

سردرد ناشي از افسردگي و تنش هاي عصبي نيز ممكن است در دوره قاعدگي تشديد يابند ولي آنچه سردرد تنشي را از ميگرن قاعدگي و يا سردرد “سندرم پيش از قاعدگي” افتراق ميدهد مداوم بودن اين سردردها در اغلب روزهاي ماه است، در حاليكه ميگرن قاعدگي يا سردرد “سندرم پيش از قاعدگي” از روز چهارم تا دوازدهم دوره ماهانه تقريبا وجود ندارند.

مراحل مختلف يك حمله ميگرني:

مرحله ابتدايي : حدود دوازده تا بيست و چهار ساعت قبل از حمله علايمي مانند خستگي، احساس دلتنگي و يا حتي شعف، گرسنگي، حساسيت زياد به نور، صدا و بوها بوجود مي آيند.

مرحله اورا:

حدود بيست درصد ميگرني ها قبل از شروع سردرد، دوره اي را بنام “اورا” ميگذرانند. اين دوره حدود بيست تا شصت دقيقه قبل از سردرد شروع ميشود. بيمار هم ميتواند جرقه ها و لكه هاي نوراني را در ميدان ديد خود ببيند و هم قسمتهايي از ميدان ديد را تار و تيره ببيند. گاهي ممكن است احساس بي حسي و يا ضعف در نصف بدن خود بكنند و از احتمال وقوع يك سكته مغزي بترسند در حاليكه سكته اي در كار نيست و اين مرحله اغلب سپري خواهد شد. علايم ديگري نيز ممكن است ايجاد شوند ولي به هر حال پس از دقايقي فروكش خواهند كرد.

مرحله سردرد:

در اين مرحله سردرد اصلي شروع ميشود كه يك حالت ضرباندار و كوبنده دارد. برخي بيماران از ذوق ذوق كردن سردرد سخن ميگويند. سردرد ميگرني با حركت بيمار تشديد مي يابد و بيشتر وقتها با تهوع و استفراغ همراه است.

درمان:

همانند ساير موارد ميگرن درمان ميگرن قاعدگي نيز شامل اقداماتي براي پيشگيري از وقوع سردرد و درمان سردرد هنگام بروز و شديدتر شدن آن است. مبتلايان به ميگرن قاعدگي بايد در روزهاي نزديك به آغاز دوره خونريزي خواب مرتبي داشته باشند و از بيخوابي و بي نظمي در برنامه خواب اجتناب نمايند.

توصيه ديگر ما پرهيز از گشنگي در اين روزهاست و خالي ماندن معده در اين بيماران براي ساعات طولاني از روز ميتواند ايجاد و تشديد كننده سردرد باشد. روش هاي غير دارويي ديگري نيز براي پيشگيري و حتي درمان ميگرن مانند بيوفيدبك و آرام سازي تدريجي عضلاني وجود دارند كه در شماره هاي آينده به تفصيل توضيح خواهيم داد.

درمانهاي دارويي براي پيشگيري از ميگرن منحصر به قاعدگي از درمان ميگرن معمول ميتواند متفاوت باشد و اين پزشك شماست كه بايد براي شما داروي مناسب را تجويز كند. استفاده از ژل هاي استروژني و داروهاي ضد التهاب غير استروييدي كه در دوره لوتـ‌‌ئال يك دوره عادت ماهانه تجويز ميشوند، برخي از درمانهايي هستند كه ممكن است پزشك شما تجويز كند. درمانهاي دارويي براي كنترل يك حمله سردرد شديد مانند ساير موارد حملات سردرد ميگرني ميباشد كه برخي داروها مانند استامينوفن و آسپرين بدون نسخه پزشك استفاده ميشوند و برخي ديگر با تجويز پزشك خواهد بود.

ميگرن قاعدگي در دوره حاملگي و پس از يا ‌‌ئسگي از بين ميرود.

منبع:دانشنامه دکتر محمد علی آرامی