تغذیه سالم برای افراد مبتلا به پرکاری تیروئید
اگر تا به حال سری به متخصص غدد درون ریز زده با شید، احتمالا متوجه شده اید که بیشتر بیماران این پزشکان دچار «کم کاری» یا «پرکاری» غده تیروئید هستند.
یکی از بارزترین نشانه های این بیماری ها افزایش یا کاهش وزن است. بیمار بدون اینکه بداند چرا، ناگهان کمی چاق و یا به عکس دچار کاهش وزن می شود.
یکی از راه های کنترل این اختلالات، در کنار مصرف داروهای تجویزشده توسط متخصص، تغذیه مناسب است. این بار درباره یکی از مشکلات شایع غده تیروئید یعنی «پرکاری تیروئیدم و تغذیه مناسب این بیماری صحبت می کنیم. در افراد مبتلا به این بیماری، ترشح هورمون های غده تیروئید به طور غیرعادی افزایش می یابد.
همین مساله سبب می شود که اندام های بدن ما با مشکلات گوناگونی مواجه شوند که درمان دارویی و تغذیه ای، روش های کاهش و کنترل عوارض آن است.
در افراد سالم، غده تیروئید میزان مشخصی از هورمون های تیروئیدی را ترشح می کند. این هورمون ها نقش مهمی در بدن ما ایفا می کنند. تنظیم سوخت و ساز بدن (متابولیسم) به عهده این هورمون هاست؛ به همین دلیل روی میزان مصرف انرژی در بدن تاثیر دارند. درواقع می توان گفت غده تیروئید نقش مدیریتی مهمی در سوخت و ساز بدن ما به عهده دارد.
هورمون های تیروئید روی عملکرد اندام های مختلف بدن مانند قلب، اثر مستقیم دارند و همه سلول های بدن ما در مقابل افزایش این هورمون ها از خود واکنش نشان می دهند.
تغذیه سالم برای افراد مبتلا به پرکاری تیروئید
در افراد مبتلا به پرکاری تیروئید غده تیروئید بیش از حد کار می کند؛ در نتیجه بیش از نیاز بدن هورمون های تیروئیدی ترشح می کند و به دنبال آن سوخت و ساز بدن شتاب می گیرد. دلایل ایجاد پرکاری تیروئید هرچه که باشد بیشتر افراد مبتلا به این بیماری نشانه های مشابهی را به عنوان علائم بیماری خود ذکر می کنند.
از علامت ها بدانیم
از آنجا که در این بیماری سوخت و ساز بدن افزایش می یابد بیماران نسبت به افراد دیگر احساس گرمای بیشتر یمی کنند و وزن خود را از دست می دهند. البته در بعضی از افراد اشتها افزایش می یابد و در نتیجه ممکن است کاهش وزن یک علامت همیشگی و شاخص نباشد.
خستگی نیز علامت دیگری است که افراد مبتلا به پرکاری تیروئید معمولا با آن مواجه می شوند. از نشانه های دیگر این اختلال می توان به اضطراب، حساسیت و تحریک پذیری احساسی و اختلالات خواب اشاره کرد.
پس از ابتلا به پرکاری تیروئید نمی توان بیماری را به تنهایی با رژیم غذایی کنترل کرد اما تغذیه مناسب در کنترل علائم این بیماری از اهمیت زیادی برخوردار است.
اگر در اختلال پرکاری تیروئید، تغذیه مناسب با اقدامات درمانی همراه شود، فرد مبتلا بهتر می تواند سلامت عمومی خود را حفظ کند. انتخاب یک برنامه غذایی سرشار از مواد مغذی می تواند به بیمار کمک کند تا از بروز بسیاری از مشکلات ناشی از بیماری پیشگیری کند.
«ید» در پرکاری تیروئید
بعضی از نشانه های پرکاری تیروئید را می توان با وجود «یدم بیش از اندازه در غذا مرتبط دانست. درواقع در مواد نادری پرکاری تیورئید در اثر افزایش بیش از حد «ید» در غذا به وجود می آید.
در این موارد این احتمال وجود دارد که بتوان پرکاری تیروئید را با حذف نمودن ید اضافی از رژیم غذایی کنترل کرد. همیشه باید درباره مصرف «مکمل های غذایی» حاوی ید هوشیار باشیم.
اگر شخصی به پرکاری تیروئید دچار باشد مصرف این مکمل ها می تواند سبب وخیم ترشدن اوضاع و به نتیجه نرسیدن آزمایش های تشخیصی شود. هرچه ید بیشتری در خون وجود داشته باشد، تیروئید هورمون بیشتری تولید و ترشرح می کند. بنابرانی بیمار باید مصرف مواد غذایی یددار را محدود ک ند. البته باید برای این تصمیم با پزشک مشورت کند.
منابع ید: نمک یددار و نمک دریایی، غذاهای دریای، تخم مرغ، محصولات لبنی و گیاهانی که در خاک غنی از ید رشد کرده اند.
کاهش وزن و پرکاری تیروئید
وزن بدن نقشی در بروز پرکاری تیروئید ایفا نمی کند؛ به این معنی که چاق یا لاغربودن سبب بروز این بیماری نمی شود. با این حال پرکاری تیروئید سبب می شود که بیمار دچار کاهش وزن شود. دلیل آن هم افزایش سرعت سوخت و ساز بدن است.
به همین دلیل ممکن است فرد مبتلا به پرکاری تیروئید برای جلوگیری از افزایش بیش از حد وزن، نیاز به مصرف مواد غذایی با کالری بیشتر داشته باشد. زمانی که پرکاری تیروئید تحت کنترل درمی آید و به خوبی تحت درمان قرار می گیرد، دیگر مشکل کاهش وزن وجود نخواهد داشت. البته درباره افزایش مصرف مواد غذایی پرکالری باید با متخصص تغذیه یا پزشک معالج مشورت کرد.
نکته های باریک تر از مو
اگر به پرکاری مبتلا هستید به این پیشنهادهای تغذیه ای توجه کنید، نکات کلیدی و به قول معروف باریک تر از مویی که می توانند به کنترل علائم و عوارض بیماری کمک کنند.
*کافئین ممنوع: از مصرف کافئین خودداری کنید چراکه مصرف آن می تواند نشانه های پرکاری تیروئید مانند تپش قلب، حالت های عصبی و عدم تمرکز را تشدید کند.
*دود ممنوع: از مصرف هرگونه دخانیات بپرهیزید. این گروه از تفریح های مضر! هم می توانند نشانه های بیماری مانند تپش قلب و حالت های عصبی را افزایش دهند.
*کنترل اضطراب و استرس: یکی از نشانه های اختلال پرکاری تیروئید، استرس و اضطراب است؛ بنابراین لازم است تا استرس خود را کنترل کنید. با این کار می توانید از میزان استرس و اضطراب ناشی از بیماری نیز بکاهید. درصورت لزوم می توانید از روانپزشک یا روان شناس کمک بگیرید.
*سرشار از ویتامین: غذاهایی را مصرف کنید که آهن و ویتامین B آنها زیاد باشد. غلات سبوس دار، سبزی های تازه، جگر، عدس و… حاوی این نوع ترکیبات هستند.
*رنگی ها: از غذاهای حاوی آنتی اکسیدان بیشتر استفاده کنید. همان طور که می دانید، خوراکی های رنگی به صورت خاص حاوی انواع آنتی اکسیدان ها هستند؛ بنابراین مصرف میوه ها و سبزی ها را فراموش نکنید.
*تصفیه شده کمتر: از غذاهای تصفیه شده مانند آرد سفید و شکر دوری کنید.