جستجو
این کادر جستجو را ببندید.
اصول و نکات تزریق داخل استخوانی یا Intraosseous Infusion_6579498572be3.jpeg
اصول و نکات تزریق داخل استخوانی یا Intraosseous Infusion_6579498572be3.jpeg

اصول و نکات تزریق داخل استخوانی یا Intraosseous Infusion

سرفصل های این مقاله

انفوزیون داخل استخوانی یا تزریق io

انفوزیون داخل استخوانی یا Intra Osseous Infusion شامل قرار دادن یک سوزن سخت درون حفره استخوان دراز است.

تزریق از طریق مغز استخوان در مواردی از اورژانسهای اطفال مورد استفاده واقع می شود.

را ه معمول Iv line یا راه وریدی است که به « راه زندگی » مشهور است اما زمانی که راه وریدی قابل اعتماد، در دسترس نمی باشد، می توان از روش دیگری تحت عنوان Intra Osseous Infusion ( I. O. I ) استفاده کرد.

انفوزیون I.O روشی است مطمئن، سریع و بدون عارضه، البته تازمانی که یک Iv line مناسب بر قرار شود. و این روش بخصوص در اطفال با سن کم ( کودکان زیر 6 سال ) کاربرد دارد.

مغز استخوان حاوی شبکه ای از سینوزوئیدهای وریدی است که به درون وریدهای تغذیه ای تخلیه می شود.

این سینوزوئیدها مایعات و داروهای تزریقی در جریان انفوزیون داخل استخوانی را گرفته و به سیستم وریدی منتقل می سازد.

هر محلول یا دارویی که به طریق داخل وریدی تجویز می شود را می توان با روش داخل استخوانی مورد استفاده قرار داد.

معمولا انفوزیون داخل استخوانی برای کودکان زیر 5 سالی به کار می رود که وضعیت بحرانی دارند و نمی توان از آنها رگ گرفت.

مواردی که نیازمند تزریق io است :

  • شوک
  • تشنج پایدار
  • تروما
  • ایست قلبی
  • کودکانی با وضعیت بحرانی که امکان رگ گیری برای آنها وجود ندارد

تلاش برای انفوزیون داخل استخوانی را تنها پس از 90 ثانیه یا سه بار تلاش ناموفق برای رگ گیری آغاز کنید.

در مواردی مانند کلاپس عروق محیطی متعاقب شوک هیپوولمیک ( ثانویه به اسهال، استفراغ، سوختگی یا تروما ) اگر طی چند دقیقه ( معمولاً یک دقیقه ) بعد از شروع عملیات احیاء نتوان دسترسی مطمئنی به عروق کسب نمود، می توان از راه I. O استفاده کرد و امکان دارد نجات جان کودک به همین اقدام وابسته باشد.

در بسیاری از بخشهای اورژانس از این قانون تبعیت می شود: « اگر پس از سه بار امتحان، موفق به برقراری Iv line نشدیم از تزریق داخل استخوانی ( I. O. I ) استفاده می کنیم.»

یک فرد Expert و ماهر می تواند ظرف مدت 60- 30 ثانیه یک I.O.line خوب برقرار کند. از آنجا که این روش مختص شرایط بحرانی است، انجام بهینه آن به آموزش و مهارت نیاز دارد.

مکان های مناسب برای انفوزیون داخل استخوانی

بیشترین استخوانی که به این منظور مورد استفاده قرار می گیرد ، تیبیا است. در کودکان ، پروگزیمال تیبیا و در بزرگسالان و افراد مسن، دیستال تیبیا برای انفوزیون به کار می رود. در برخی موارد از استخوان استرنوم نیز برای تزریق استفاده می گردد.

  1. 3-2 سانتی متر زیر و مدیال به توبروزینی تیبیا ( آنترومدیال تیبیا ). این محل بهترین ناحیه برای تزریق I. O در همه سنین است زیرا صاف است و حفره استخوانی بزرگی دارد.
  2. 3-2 سانتی متر بالای کوندیل لترال فمور در خط وسط ( 3/1 دیستال فمور ) که بیشتر در نوزادان استفاه می شود.
  3. سطح مدیال دیستال تیبیا ( پروگزیمال به قوزک داخلی medial malleolus ) که دومین انتخاب در نوزادان است.

باید توجه داشت که کمترین آسیب به صفحه رشد استخوانی وارد شود.

تجهیزات لازم برای تزریق داخل استخوانی

برای تامین مسیر داخل استخوانی به ست های مخصوص این کار نیاز است.امروزه تجهیزات مختلفی برای برقراری مسیر داخل استخوانی طراحی و ساخته شده است که برخی با نیروی دست و برخی با نیروی الکتریکی کار می کنند.

بیشتر بخوانید : تزریق چیست و انواع تزریق کدام است ؟

مراحل انجام انفوزیون داخل استخوانی

برای انجام انفوزیون داخل استخوانی بسته به نوع تجهیزات ممکن است تکنیک کار متفاوت باشد لکن کلیات به شرح ذیل است:

  1. اندیکاسیون انجام انفوزیون داخل استخوانی را بررسی کنید.
  2. کل تجهیزات را آماده نموده و چک کنید.
  3. بیمار را در وضعیت مناسب قرار دهید.ساق پا را به سمت خارج بچرخانید تا قسمت داخلی بخش پروگزیمال آن رو به بالا قرار گیرد.
  4. محل تزریق را مشخص کنید.تیبیا را لمس نموده و از تمام شاخص ها استفاده کنید.
  5. محل تزریق را با استفاده از الکل یا بتادین تمیز کنید.
  6. بی حسی موضعی داده می شود. ( در صورتی که بیمار در شوک باشد، به بی حسی موضعی نیازی نیست.)
  7. برش کوچکی با تیغ بیستوری داده می شود.
  8. یک سوزن بزرگ مخصوص I.O.I از ناحیه ضد عفونی شده و برش خورده بطور مارپیچی به فضای B. M وارد می شود.
  9. از وارد شدن نیدل به فضای B. M اطمینان حاصل کنید. بدین منظور یک سرنگ به نیدل متصل نموده مغز استخوان را آسپیره کنید و دور بریزید.
  10. در صورت مشاهده مغز استخوان در مایع آسپیره شده، سرنگ را جدا نموده سِت تزریق را وصل نمایید.
  11. با باز کردن سِت، مایعات با کمک نیروی جاذبه به فضای داخل استخوانی جریان می یابد.
  12. یک پانسمان آغشته به بتادین بر روی سوزن و محل تزریق گذاشته شود.
  13. به منظور نگهداری پاها در وضعیت صحیح کاربرد یک نگهدارنده یا محافظ مفید است.
  14. گاهی طی انفوزیون مایعات، ذرات BM مجرا را مسدود می نماید. در چنین مواردی باید یک باز کنندة فلزی مجرای استخوان ( Stylet ) را از داخل سوزن عبور داده و انسداد را بر طرف نمود.
  15. مدت زمان استفاده از این روش جهت تجویز مایعات، ترجیحاً 24-48 ساعت میباشد تا بتوان یک IV line مناسب برای بیمار برقرار کرد.
  16. استخوان را سوراخ کنید سوزن را عمود بر محل تزریق قرار داده و با حرکات چرخشی به سمت جلو حرکت کنید تا جایی که حس کنید مقاومت از بین رفته یا صدای “پاپ” بشنوید.
  17. در این هنگام،سوزن وارد حفره مدولاری شده است و نباید آن را جلوتر ببرید.به طور کلی لازم است که تنها سوزن به اندازه 2-4 سانتی متر به جلو برده شود.
  18. تروکار را خارج کرده و سرنگ حاوی نرمال سالین را به سوزن وصل کنید کمی پیستون را به عقب بکشید تا آسپیراسیون به درون سرنگ صورت گیرد.آسپیراسیون مغز استخوان و خون ورود سوزن به درون استخوان را تایید می کند.
  19. پس از تایید درست بودن محل سوزن،وسیله را ثابت می کنیم.
  20. لوله تجویز را آماده و محلول را با جریان مناسب تنظیم می کنیم.

مدت زمان رسیدن مایع از خلال این راه به سیستم گردش خون با تزریق مایع از راه وریدی برابری میکند.

بطور متوسط سِت سرم هر 48 ساعت یکبار و پانسمان هر 24 ساعت یکبار تعویض شود.

تأکید می شود که I.O.I یک روش موقتی است تا هنگامی که راه اصلی تزریق مایعات و یا داروها مهیا شود.

به منظور به حداقل رساندن خطر بروز عفونت، محل تزریق را هر 2 تا 3 روز یک بار عوض می کنیم.

موارد احتیاط و عوارض ناشی از تزریق io

انفوزیون داخل استخوانی هم عوارضی مشابه با انفوزیون داخل وریدی دارد از جمله :

  • عفونت موضعی
  • ترومبوفلبیت
  • آمبولی هوا
  • افزایش بار در گردش و واکنش های آلرژیک
  • شکستگی (بزرگ بودن سوزن یا اعمال نیروی زیاد می تواند باعث شکسته شدن تیبیا به خصوص در کودکان کم سن شود)
  • ارتشاح (ارتشاح وقتی روی می دهد که محلول تزریقی به جای کانال مدولاری درون بافت های موضعی تجمع می یابد)
  • آسیب صفحه رشد (سوراخ کردن استخوان در محل نامناسب می تواند باعث آسیب صفحه رشد شود)
  • سوراخ شدگی کامل (عبور سوزن از هر دو طرف استخوان)
  • آمبولی ریه (در صورت ورود استخوان،چربی یا ذرات مغز استخوان به درون سیستم گردش خون ممکن است ایجاد شود)

موارد منع استفاده از انفوزیون داخل استخوانی

  • شکستگی تیبیا یا فمور در همان سمت
  • پوکی استخوان
  • گذاشتن راه وریدی

تحقیقا ت انجام گرفته در یکی از بیمارستانهای فرانسه بر روی 32 کودک بستری شده در بخش مراقبتهای ویژه که تحت I.O.I قرار گرفته بودند و 60% آنها متعاقب تصادف با وسیله نقلیه دچار ایست قلبی – تنفسی شده بودند بیانگر این نکته توجه بر انگیز بود که I.O.I در همه موارد در اولین تلاش در بیش از 80% موارد با موفقیت همراه بوده است.

در مواردی که IV line در دسترس نیست، I.O line یک راه سالم، بی خطر، موثر و سریع در فرایند احیاء اطفال می باشد.

یک تحقیق longitudinal در I. O.I آنتی بیوتیکها در دپارتمان انکولوژی اطفال :

تجمع پلاسمایی دارو در روش I.O.I مشابه تزریق وریدی دارو است. دو داروی آمیکاسین و وانکومایسین مورد مطالعه قرار گرفت که در فرایند فارماکوکینتیک این دو دارو در دراز مدت ( شش ماه ) تفاوتی مشاهده نگردید.

تزریق طولانی مدت آنتی بیوتیک ها از طریق داخل استخوانی روشی شدنی و بی خطر است ولی به منظور تزریق داروهای شیمی درمانی و محصولات خونی باید با احتیاط بیشتری اقدام نمود و تحقیقات بیشتری در زمینه اثبات بی خطر بودن موارد اشاره شده ضروری می باشد.

بیشتر بخوانید :

تزریق آمپول و مواردی که باید هنگام تزریق رعایت شود

فواید و عوارض تزریق عضلانی کورتون

اگر از مقاله بالا لذت بردید، پس به مطالب زیر هم سر بزنید:

اشتراک گذاری: