آیا میدانید رژیم غذایی غلط چه عوارضی دارد؟!

عوارض رژیم های غلط برای کاهش وزن

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با خطرناک ترین رژیم های کاهش وزن/ از عوارض رژیم های غلط آشنا شوید.

رژیم های غذایی نادرست چه بر سر بدن می آورند؟

شاید به جرات بتوان گفت که یکی از مهم‌ترین پیامدهای بهره‌گیری درازمدت از رژیم‌های غذایی غیراصولی، بیزاری از رژیم‌های غذایی و روی آوردن حریصانه به خوردن است که بی‌شک عوارض خطرناکی را به دنبال خواهد داشت.آیا می‌دانید که مرکز گرسنگی در انسان همیشه فعال است، ولی مرکز سیری به صورت دوره‌ای برای مهار مرکز گرسنگی به کار می‌افتد و دقیقاً به همین علت است که اگر خودمان را با شیوه‌های مختلف کنترل نکنیم، دهانمان همیشه برای خوردن، مشتاقانه باز خواهد بود.

این روزها کنترل اشتیاق به خوردن به نوعی اپیدمی، به خصوص در میان دختر خانم‌ها و خانم‌های جوان 20 تا 40 ساله تبدیل شده است. به بیان دیگر تلاش برای رسیدن به اندام متناسب، آن هم از روش‌های غیراصولی چون رژیم‌های لاغری خودسرانه و بسیار کم‌کالری تا مصرف انواع و اقسام داروهای پر عارضه لاغری، انجام جراحی‌های غیرضروری و حتی توسل به ورزش‌های بسیار سنگین به نوعی ماراتن تبدیل شده است، اگر چه برخی از آقایان هم از این قافله عقب نمانده‌اند.

از رژیم غذایی بیزارم!

شاید به جرات بتوان گفت که یکی از مهم‌ترین پیامدهای بهره‌گیری درازمدت از رژیم‌های غذایی غیراصولی، بیزاری از رژیم‌های غذایی و روی آوردن حریصانه به خوردن است که بی‌شک عوارض خطرناکی را به دنبال خواهد داشت. با این حال متخصصان تغذیه ابتلا به عوارضی چون پوکی استخوان، ریزش مو، ریختن دندان، کم‌خونی، کاهش بینایی و ضعف اعصاب را پس از گرفتن رژیم‌های غیراصولی گریزناپذیر می‌دانند.از آنجا که سوخت سلول‌های عصبی از کربوهیدرات تأمین می‌شود، نرسیدن این دسته مواد به آن‌ها منجر به بروز ناآرامی‌های عصبی، سردرد و سرگیجه در فرد می‌شود

برلیانت بزرگمهر، مسوول کمیته آموزش همگانی انجمن تغذیه ایران با تاکید بر این که رژیم‌های لاغری غلط، رژیم‌های بسیار کم‌کالری هستند که نمی‌توانند نیازهای طبیعی بدن را تأمین کنند، می‌گوید: رژیم‌های غیراصولی دیگر نیز شامل رژیم‌های بدون کربوهیدرات (مواد نشاسته‌ای چون نان و برنج)، آب‌درمانی، رژیم چربی، رژیم پرپروتئین و رژیم تک‌خوری می‌شود.

وزن افرادی که از این رژیم ها تبعیت می کنند، شاید در ظاهر کم شود اما در علم تغذیه به آن کاهش وزن نمی گویند چون فقط آب بدن کاهش یافته است. وقتی بدن تحت استرس رژیم غیراصولی قرار می گیرد، مکانیسم های متعددی به شکل زنجیره ای برای حفظ حیات کار خود را آغاز می کنند و در صورت پافشاری فرد بر رژیم ممکن است عوارض بسیاری در پی داشته باشد.

به این ترتیب، مکانیسم ها و عواقب آنها را با هم مرور می کنیم:

وقتی بدن احساس می کند در قحطی قرار گرفته، اولین کار، جلوگیری از مصرف چربی های انباشته شده در آن است که برای انجام فعالیت های غیرارادی حیاتی هستند. در این شرایط بدن از منابع کوره های انرژی یعنی عضلات و کبد استفاده می کند که در آنها میتوکندری های فراوانی وجود دارد و درشت مغذی ها را به انرژی تبدیل می کند. عضلات شروع به تحلیل می کنند و در نتیجه سوختن انرژی ناقص انجام می گیرد و ترکیب هایی به نام «کتون» ایجاد می شود که یکی از وظایف آنها ایجاد بی اشتهایی است.

در این شرایط محیط به سمت اسیدی شدن می رود، پس دستور تخلیه کلسیم و مینرال ها (مواد معدنی) از اسکلت را صادر می کند که این خود زمینه ساز پوکی استخوان است. از طرف دیگر، آب میان بافتی و آب سلولی نیز برای شستشوی مواد زائد از بدن دفع می شود و تمام این مسایل عوارضی نظیر افتادگی عضلات صورت، تحلیل عضلات، شل شدن پوست بدن، ریزش مو، کم خونی های گاهی غیرقابل جبران، نوروپاتی و… را به دنبال دارد که در درازمدت قابل مشاهده هستند.

حتی در این شرایط نیز بدن تلاش می کند عوارض ناشی از پیروی فرد از رژیم غیر اصولی را جبران کند. مغز سوخت وساز بدن را کاهش می دهد درنتیجه حتی با وجود کم خوردن و تحرک بیشتر وزن ثابت می ماند. در صورتی که باز هم بر ادامه رژیم غیراصولی پافشاری شود، بدن ترفند دیگری دارد و آن ایجاد ولع خوردن است یعنی فرد بعد از ۱۵ ۱۰ کیلوگرم کاهش وزن به ریزه خواری می افتد و ولع خوردن پیدا می کند و در کوتاه مدت نه تنها به وزن قبلی، بلکه به بیش از آن بازمی گردد. از این به بعد، بدن عضله سازی و ترمیم اسکلت نمی کند و فقط چربی به خصوص در ناحیه شکم، پهلو و باسن و ران تجمع پیدا خواهد کرد.

از جمله عوارض بلندمدت رژیم های غیراصولی، اختلال های تغذیه ای شامل بی اشتهایی عصبی یا تحریک به استفراغ بعد از خوردن غذاست. هر دو این اختلال ها عوارض غیرقابل جبرانی دارند که از آن جمله می توان به آرتروز، کم خونی، ریزش مو، تغییرات رنگ پوست و… اشاره کرد. عوارض ناشی از رژیم های غیراصولی در تمام گروه ها یکسان است گرچه بی اشتهایی عصبی بیشتر در جوان ترها و گروه سنی ۱۸ تا ۲۰ سال دیده می شود و بولیمیا در سنین بالاتر بروز می کند. توصیه کلی متخصصان تغذیه، پیشگیری از چاقی است زیرا به دنبال چاقی، انتخاب رژیم های لاغری غیراصولی، ناتوانی در ثابت نگه داشتن وزن و داشتن رژیم های یویویی عوارض بی شماری در پی دارند.

نان و برنج بخورید!

خیلی‌ها بدون مشاوره متخصص تغذیه، برای کاهش وزنشان، مصرف نان و برنج را به طور کامل از رژیم روزانه حذف می‌کنند. غافل از این که این دسته مواد هم باید به میزان لازم به بدن برسند.از آنجا که سوخت سلول‌های عصبی از کربوهیدرات تأمین می‌شود، نرسیدن این دسته مواد به آن‌ها منجر به بروز ناآرامی‌های عصبی، سردرد و سرگیجه در فرد می‌شود. به علاوه در چنین شرایطی فرد برای جبران این وضعیت به مصرف مواد قندی روی می‌آورد، با افزایش میزان قند خون، ترشح انسولین بالا می‌رود و به دنبال آن افت قند خون بدن به عنوان یک عارضه جدی تداوم می‌یابد که تبعات خود را به همراه دارد.

رژیم های پرپروتئین

در عین حال رژیم‌های پرپروتئین هم مانع از جذب کلسیم توسط بدن شده و عوارضی چون نرمی و پوکی استخوان را به همراه می‌آورند.

آب‌درمانی، اشتباهی دیگر

چند سال پیش تب آب‌درمانی و رژیم‌های متکی به مصرف صرفاً آب برای چند روز متوالی به شدت شایع بود. در حالی که امروزه متخصصان تغذیه به مضرات مصرف بیش از اندازه آب با جدیت تاکید می‌کنند.مصرف بیش از اندازه آب منجر به خیز یا ورم سلولی یا به بیانی تجمع زیاد آب در داخل سلول‌ها می‌شود که اگر تداوم یابد، سوءتغذیه و حتی مرگ را در پی دارد.

رژیم‌های پرچربی

رژیم‌های پرچربی هم فرد را با خطر افزایش کلسترول، چربی‌های بد خون (LDL) و تری‌گلیسیرید مواجه می‌کند.

تک‌خوری نکنید

رعایت تنوع غذایی مبتنی بر مصرف 5 گروه غذایی راز اصلی داشتن یک رژیم غذایی سالم و درست است. بی‌شک کسانی که به منظور حفظ رژیم غذایی خود تک‌خوری می‌کنند، یعنی مثلاً در طول روز صرفاً از یک میوه یا ماده پروتئینی خاصی مصرف می‌کنند، مبتلا به نوعی جدی از سوءتغذیه می‌شوند.
متخصصان تغذیه ابتلا به عوارضی چون پوکی استخوان، ریزش مو، ریختن دندان، کم‌خونی، کاهش بینایی و ضعف اعصاب را پس از گرفتن رژیم‌های غیراصولی گریزناپذیر می‌دانند

سوءتغذیه در افراد دارای رژیم تک‌خوری از آن رو اتفاق می‌افتد که برخی مواد غذایی تنها به همراه مواد غذایی دیگر هضم و جذب می‌شوند، همچون منابع گیاهی دارای آهن که همراه با منابع تغذیه‌ای دارای ویتامین C جذب می‌شوند. پس فقر مصرف هر یک از این مواد، مانع جذب مواد مغذی دیگر می‌شود.

اعتیاد به رژیم، بلایی دیگر

متأسفانه افرادی که به رژیم غذایی سخت عادت می‌کنند، پس از مدتی نسبت به رژیم‌هایی که حتی متخصصان تغذیه به آن‌ها می‌دهند نیز وسواس پیدا کرده و تصور می‌کنند که آن‌ها هم پرکالری هستند و بر این اساس خودسرانه از رژیم‌های کم‌کالری‌تری استفاده می‌کنند که بر این منوال نه‌تنها دچار سوءتغذیه و انواع بیماری‌ها می‌شوند، بلکه بدنشان پس از مدتی دیگر نه‌تنها نسبت به هیچ رژیمی جواب نمی‌دهد، بلکه حتی با خوردن غذای طبیعی هم چاق می‌شوند.

کودکان و نوجوانان نباید رژیم غذایی سخت بگیرند !

عوارض رژيم های غذايي کاهش وزن

1. رژيم غذايي كه با حذف كردن وعده های غذایی و يا ناشتايي همراه باشد منجر به كاهش وزن سريع ميشود كه اساساً به علت كاهش آب بدن و توده عضلاني است.

2. در دوره بلوغ اين گونه رژيم های غذايي غلط براي كاهش وزن، علاوه بر اختلال رشد، كمبودهاي تغذی های، اختلالات قاعدگي در دختران، ضعف و خستگي، گيجي، افسردگي، تحريك پذيری، يبوست، نداشتن تمركز حواس و اشكال در خوابيدن را به دنبال دارد. تنفس بدبو، ريزش مو و خشكي پوست از عوارض رژيم های غذايي با محدوديت شديد كالری است.

3. افزايش خطر ابتلا به سنگ كيسه صفرا نيز از عوارض جديتر اينگونه رژيم های غذايي است.

4. متأسفانه تأخير رشد و تأخير در بلوغ جنسي در اثر دريافت ناكافي غذا با كوتاه قدي غير قابل جبران نمود مييابد كه در اثر كمبود مواد مغذی بويژه ريزمغذی ها ايجاد ميشود.

گردآوری شده مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی