آشنایی با علل دست درد و عوامل ایجاد کننده آن

دست درد چرا و به چه دلیلی رخ می دهد؟

دست درد می تواند علل مختلفی داشته باشد از تصادفات جزئی گرفته تا بلند کردن و حمل اشیاء سنگین همگی می توانند استخوان ها و عضلات دست را تحت تاثیر قرار دهند و باعث دست درد شوند. اگرچه این موارد با استراحت به راحتی درمان می شوند ولی اگر دست درد بیش از حد طولانی شد حتما برای درمان اصولی آن باید به پزشک مراجعه کنید.

دست‌های شما ساختار پیچیده‌ای متشکل از استخوان ها، رباط‌ها و ماهیچه است و از این رو، نسبت به آسیب دیدگی‌ها و دیگر شرایطی که می‌توانند موجب احساس درد و از کار افتادگی آن‌ها شوند، بسیار آسیب پذیر هستند.

اما جدا از آسیب دیدگی ها، ما به ندرت درباره بروز مشکل در دست‌های خود دچار نگرانی هستیم تا زمانی که پرهیز از درد روزانه ناشی از شرایطی مانند آرتریت روماتوئید یا استئوارتریت غیرممکن است. اما این تمام چیزی نیست که می‌تواند بر سلامت دست‌های انسان تاثیرگذار باشد.

دست انسان ساختاری پیچیده متشکل از ۲۴ استخوان، ۳۴ ماهیچه، و سه عصب (مدین، اولنار و رادیال) است. نه ماهیچه مجزا تنها برای کنترل انگشت شست استفاده می‌شوند.

انگشتان خود دارای هیچ ماهیچه‌ای نیستند و ماهیچه‌هایی که مفاصل آن‌ها را خم می‌کنند در واقع در کف دست و ساعت قرار دارند. این ماهیچه‌ها از طریق تاندون‌ها به انگشتان متصل شده و امکان حرکت آن‌ها را فراهم می‌کنند. همانند هر ساختار و دستگاه دیگه ای، هرچه پیچیدگی بیشتر باشد، احتمال بروز مشکل نیز افزایش می‌یابد. دستان ما نیز از این شرایط مستثنی نیستند.

دست درد را جدی بگیرید

عواملی که موجب دست درد می‌شوند

اگر احساس درد در دستان شما را آزار می‌دهد و به تازگی با هیچ آسیب دیدگی مواجه نبوده اید، دلایل دیگری می‌توانند در پس این احساس قرار داشته باشند و با شناسایی آن‌ها می‌توان راه حل‌هایی را برای پرهیز از تشدید درد مد نظر قرار داد.

استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید

استئوآرتریت (آرتروز) به واسطه فرسایش و از بین رفتن غضروف بین مفاصل رخ می‌دهد. در این شرایط استخوان‌ها روی یکدیگر ساییده می‌شوند و اعصاب را تحریک می‌کنند. استئوآرتریت می‌تواند فوق العاده دردناک باشد.

از نشانه‌های اولیه استئوآرتریت می‌توان به درد و حساس شدن، سفتی، و زائده‌های استخوانی (رشد بیش از حد استخوان) اشاره کرد. اگر اضافه وزن دارید یا به دیابت یا نقرس مبتلا هستید، احتمال بیشتری دارد به استئوآرتریت مبتلا شوید.

آرتریت روماتوئید مشابه استئوآرتریت نیست و یک اختلال خودایمنی محسوب می‌شود که می‌تواند ارثی باشد. از نشانه‌های هشداردهنده اولیه این بیماری می‌توان به درد، قرمزی، تورم، حساس شدن، و سفتی مفاصل اشاره کرد. برخلاف استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید به طور معمول هر دو سمت بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

پژوهشی جدید ارتباط بین آرتریت روماتوئید و بیاری لثه را نشان داده است، از این رو، رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند اقدامی پیشگیرانه در نظر گرفته شود.

نوروپاتی محیطی

زمانی که اعصاب حرکتی یا حسی دست آسیب دیده باشند، آن‌ها می‌توانند سیگنال‌های درد را حتی زمانی که دردی وجود ندارد، ارسال کنند، یا دست را تهی از احساس کنند. این می‌تواند احساس سوزن سوزن شدن، سنگینی، درد، بی حسی، و فقدان نیرو در دست را به همراه داشته باشد.

دیابت شایع‌ترین دلیل نوروپاتی محیطی دست است. اضافه وزن، سیگار کشیدن، یا فشار خون بالا نیز از عوامل خطرآفرین برای این شرایط محسوب می‌شوند. همچنین، بیماری کلیوی و سطوح پایین هورمون تیروئید می‌توانند محرک نوروپاتی باشند. دارو‌های ضد تشنج و شیمی درمانی نیز از محرک‌های دیگر هستند.

تاندونیت دوکروان

سوزش و تحریک پذیری تاندون‌های مچ دست در پایه انگشت شست موجب درد و تورم قسمتی از مچ می‌شود که این انگشت قرار گرفته است. حرکات تکراری و تغییرات هورمونی می‌توانند از دلایل اصلی بروز تاندونیت دوکروان باشند که به نام بیماری شست بلک بری نیز شناخته می‌شود.

انگشت ماشه‌ای

افراد مبتلا به انگشت ماشه‌ای هنگام تلاش برای خم کردن انگشت خود این گونه احساس می‌کنند که چیزی مانع از این کار می‌شود. در واقع آنچه موجب این گرفتگی می‌شود، تورم کوچکی در تاندون است که خم شدن انگشت را دشوار می‌کند. تونلی که تاندون از آن عبور می‌کند باریک‌تر شده و از این رو، حرکت آن دشوارتر می‌شود.

آرتریت روماتوئید و دیابت شما را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به انگشت ماشه‌ای قرار می‌دهند. همچنین، افرادی فعال در برخی مشاغل خاص مانند موسیقیدان‌ها و کشاورزان به واسطه انجام حرکات تکراری در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این شرایط قرار دارند.

نتایج یک مطالعه نشان داد که مصرف چند وعده ماهی در هفته می‌تواند علائم آرتریت روماتوئید را تسکین دهد. در حقیقت، به گفته پژوهشگران، دو بار مصرف ماهی در هفته می‌تواند یک سوم کارایی دارو‌های قوی مورد استفاده برای درمان این بیماری را ارائه کند.

انقباض دوپویترن

این بیماری برای نخستین بار در سال‌های دهه ۱۶۰۰ گزارش شد و به نظر شرایطی ارثی است. بافت همبند زیر پوست کف دست با گذشت زمان ضخیم می‌شود، که این شرایط موجب می‌شود انگشت‌های چهارم و پنجم به طور دائمی به سمت داخل کشیده شوند.

در مراحل اولیه، انقباض دوپویترن تنها شامل افزایش ضخامت پوست می‌شود. با پیشرفت بیماری، ضخیم شدن الیاف بافت همبند و پیوستن آن‌ها به یکدیگر ساختاری طناب مانند و سفت را شکل می‌دهد که انگشتان را می‌کشند. اگر بیماری به موقع تشخیص داده شود، منیزیم موضعی ممکن است برای درمان این شرایط مفید باشد.

دست درد ناشی از استئوآرتریت

دست درد نشانهٔ چیست؟

دست ابزار انعطاف‌پذیر عجیبی است. می‌توان آن را برای کارهای مختلف، از پرتاب توپ گرفته تا حمل کیسهٔ خرید و تکان دادن برای خداحافظی، به کار گرفت. ولی، مانند هر ابراز دیگر، دست نیز تا حدی تحمل دارد.

درد دست علل متعددی دارد، ولی اغلب تا یک علت ردیابی می‌شود: خستگی ماهیچه‌ها. درد و خستگی امروز دست ممکن است فردا بهتر شود، در این‌صورت چیز مهمی نیست. اما اگر بدون هیچ دلیل مشخصی درد می‌آید و می‌رود، و باز بر می‌گردد، ممکن است ناشی از التهاب مفصل باشد.

اگر درد به تدریج زیاد می‌شود و ورم آزاردهنده‌ای دارد، احتمالاً دچار شکستگی استخوان ساعد یا بازو شده‌اید. ممکن است فکر کنید شکستگی استخوان چیز واضحی است، ولی گاهی استخوانی می‌شکند، بدون آنکه انسان متوجه شود. مثلاً ممکن است ضربه‌ای به دستتان بزنید یا زمین بخورید و احساس درد نکنید تا زمانی که فعالیت دست زیاد شود یا فشاری بر ناحیهٔ شکسته وارد آید.

آسیب دیدن مچ دست هم می‌‌تواند باعث درد شدید ساعد شود. از شایع‌ترین این دردها آسیب ناشی از تکرار یک حرکت است، مثل تایپ کردن، چکش زدن یا برداشتن تکراری یک چیز. این درد هر روز بدتر می‌شود، چون دست استراحت نمی‌کند. بالاخره کشیدگی بافت‌ها بر توانائی دست به بهبود غلبه می‌کند. گرچه آسیب‌دیدگی عمدتاً در مچ است، اما درد ممکن است تا آرنج بالا رود.

آسیب دیدن بازو کمتر اتفاق می‌افتد، چون ماهیچه‌های زیادی دور آن را گرفته است. یکی از شایع‌ترین آسیب‌دیدگی‌های بازو که به درد منجر می‌شود التهاب وتر ماهیچهٔ دو سر است که در آن، وتر نزدیک به شانه کوفته یا پاره شده است و درد فزاینده‌ای در ماهیچهٔ دو سر بازو ایجاد می‌کند.

درد هر جای بدن نیز می‌تواند به بازو مربوط باشد. مثلاً برداشتن اجسام سنگین ممکن است وترهای شانه را ملتهب کند که صورت درد بازو خود را نشان می‌‌دهد. درد شدیدتر منتشر به پائین دست چپ علامتی سنتی حملهٔ قلبی است. این درد ممکن است با تهوع، تنگی نفس یا درد قفسهٔ سینه همراه باشد. اما گاهی درد دست چپ تنها علامت آن است.

کار زیاد می تواند باعث دست درد شود

علائم دست درد را بشناسید

علائمی ممکن است هنگام دست درد ایجاد شوند و این علائم براساس نوع اختلال و بیماری متفاوت هستند به عنوان مثال درد دست که بر اثر عفونت جدی ایجاد و به خون منتقل می شود، می تواند باعث ایجاد تورم ،تب و لرز ،قرمزی و حرارت اطراف ناحیه آسیب دیده شود.

علائم دیگری که هنگام درد دست ایجاد می شود شامل موارد زیر است:

• درد ناحیه مچ و بازو
• کبودی و تغییر رنگ
• کاهش استقامت دست
• اشکال درحرکت دادن دست برای انجام کارهایی مانند نوشتن یاتایپ کردن
• چرک کردن
• بروز مشکلات برای ناخن مانند کبودی درزیرناخن،شکستن ناخن ها
• علائمی مانند (خستگی،تب،گلودرد،سردرد،سرفه،دردهای شدید)
• بروز زخم ، ضایعه
• ضربان در انگشتان
• بی حسی
• کاهش حرکت مفصل
• سخت شدن مفصل
• تورم در دست و مفصل

باندپیچی می تواند دست درد را تسکین کند

راهکارهای ساده برای درمان دست درد

درمان درد دست بستگی به محل و شدت آسیب‌دیدگی دارد. ولی در اینجا چند مورد یادآوری می‌شود.

دست را راحت بگذارید

اگر درد دست شدید نیست و تغییری در آن مشاهده نمی‌شود، آسان‌ترین درمان، یعنی استراحت، را انجام دهید. چند روز دستتان را از انجام فعالیت معاف کنید.

کار دست را کم کنید

اگر استراحت مطلق برای دستتان امکان ندارد و باید کار کند، مقدار فعالیتش را نصف کنید و در فاصلهٔ آن چنند بار به آن استراحت دهید. کار کردن افراد تا حدی که فعالیت آنها باعث ایجاد درد نشود اشکالی ندارد، اما کارکردن آنها با درد زیاد غیر عاقلانه است. درد یک علامت هشداردهنده است.

دست را بالا بگیرید

در هنگام استراحت، دست را تا حد سینه بالا بیاورید. مثلاً وقتی دراز کشیده‌اید، آن را روی یک یا دو بالش نرم بگذارید.

دست را خنک کنید

یک قطعه یخ را بر روی ناحیهٔ دردناک بمالید تا پوست نسبت به آن بی‌حس شود، البته نه بیشتر از چهار دقیقه. مواظب باشید رنگ دست سفید یا آبی نشود. یا یک بستهٔ شیمیائی آمادهٔ ”خنک‌کننده سریع“ را در یک حوله پیچیده و آن را تا ۲۰ دقیقه بر روی دست بگذارید. هر ۱۰ دقیقه یک‌بار پوست را کنترل کنید.

مسکن بخورید

در صورت لزوم، از داروهای ضددرد مجاز، با رعایت دستورات آن، استفاده کنید.

چه وقت برای درمان دست درد به پزشک مراجعه کنیم؟

1. دست بیش از دو روز است که درد دارد.
2. درد با کار یا ورزش بدتر می‌شود.
3. دست گرفتار درد حس ندارد.
4. دست تغییر شکل داده یا ورم کرده است.
5. دست را نمی‌‌توان دراز کرد.
6. درد دست همراه با درد قفسهٔ سینه یا تنگی ممکن است علامت حملهٔ قلبی باشد. در این‌صورت یک فوریت پزشکی است.

دست درد با مراجعه به پزشک قابل درمان است

درمان اصولی دست درد

تزریق کورتیزون برای درمان دست درد

کورتیزون یک نوع ماده استروئیدی است که توسط غدد بدن که به آنها غدد فوق کلیوی گفته می شود ساخته می شود.زمانی که بدن شما تحت فشارقرارمی گیرد غدد فوق کلیوی کورتیسول دربدن آزاد می کنند کورتیزون های طبیعی به خون منتقل می شوند وبه سرعت دربدن عمل می کنند

کورتیزون یک داروی ضدالتهاب بسیارقوی است اما داروی کاهش درد نیست بلکه فقط التهابات را درمان میدکند اگربیماری همراه باتزریق کورتیزون با کاهش درد مواجه شد به این دلیل است که کورتیزون باعث کاهش التهابات درمفصل شده است .

بوسیله تزریق کورتیزون درناحیه خاصی از التهابات میتوان عوارض جانبی که بامصرف داروها با دوزهای بالا ایجاد می شود را به حداقل رساند تزریق کورتیزون معمولا بعد از چند روز اثربخش است و نتیجه آن تا چندهفته دربدن ماندگاراست.

استفاده از دارو برای دست درد

مصرف داروها باعث کاهش درد والتهابات کاهش سرعت روند ازبین رفتن استخوان ،جلوگیری ازایجاد بیماری های ملتهب وآسیب دیدگی های مفصل مچ دست ودست می شود و می تواند به عنوان یک قسمتی از درمان محسوب شود. دارو می تواند باعث درمان آرتروز ومشکلات دیگری که برروی مچ دست ودست تاثیرمی گذارد ، شود

ماساژ برای درمان دست درد

اگر از دردهای شدیدی که براثر بروزسندروم کارپال تونل، یا آسیب های خاصی مانند رگ به رگ شدن وشکستگی استخوان ایجاد شده رنج می برید روش های ماساژ می تواند باعث کاهش درد شما شود.

ماساژ علاوه برکاهش دردی که درناحیه آسیب دیده ایجاد می کند باعث بهبود شرایط دیگری دربدن می شود . ماساژ باعث آرامش عضلات و خواب عمیق می شود این خواب عمیق به دلیل اینکه باعث بازیابی بدن می شود برای بدن بسیارمهم است.

گفته می شود که ده دقیقه ماساژ با دست می تواند برای بهبودی بیماران مسن بسیار موثر باشد هم چنین مطالعات نشان می دهد که اگر برای بیماران ماساژ انجام شود می تواند باعث ایجاد حالت روانی خوب دربیماران وکاهش استرس و بهبود خواب آنها شود.

ورزش برای درمان دست درد

یکی از روش های آسان وغیرمستقیم برای حفظ انعطاف مفاصل، بهبودحرکت و کاهش دردهای ناشی از آرتروز تمرینات ورزشی دست است که می توان زیر نظر متخصص فیزیوتراپی این ورزش ها را انجام داد.

ورزش راهی مناسب برای جلوگیری از دست درد

پیشگیری از دست درد با مراقب های ساده

• مراقبت ازدست خود با استفاده از به کارگیری صحیح دست در موقعیت های مختلف در سرکار مانند کنترل صحیح شانه و مچ دست و دست هنگام نشستن به پشت میز و استفاده از میزهایی که مناسب و راحت باشند
• استراحت دادن مفاصل و کشش شانه ها ،گردن، مچ و انگشت
• انجام تمرینات به صورت صبحگاهی و هنگام بعد ازظهر برای دست و مچ هنگام کارکردن
• جلوگیری از افتادن و استفاده از محافظ هایی برای مچ دست هنگام لیز خوردن بر روی برف ، افتادن بر روی دست می تواند باعث آسیب به مچ دست و ایجاد درد شود.

بیشتر بخوانید:

دلیل بی حسی دست بطور ناگهانی چیست؟

دلایل ایجاد درد ناگهانی در بازوی چپ چیست؟

درد انگشتان دست و درمان های پزشکی آن